İş hayatında risk almanın ve yeni bir şeyler üretmenin ne kadar hayati ve gerekli olduğunu sıkça savunurum. Bunu yapmayan toplumlar, üst nesillerden kalan mirası idame ettirme mücadelesiyle yetinir. Fakat risk almakla, gözü kapalı bir şekilde oltaya gelmek arasında buzdan bir duvar var. Son yıllarda bu duvar, dijitalleşme ile birlikte tehlikeli bir şekilde inceldi. “Doğru olamayacak kadar iyi” tekliflerden bahsedelim.
İlk senaryo, “yurt dışından gelen güçlü, ancak mistik fonlar”. Örneğin, Dubai'de uzun süre yaşamış ve iş dünyasını tanıyanlar, Körfez ülkelerinden gelen yatırım tekliflerine karşı daima dikkatli olunması gerektiğini söyler. Zira piyasada çok sayıda şişirilmiş proje bulunur. Elbette, karşı tarafın kimliği netse, aracıları tanıyor ve güveniyorsanız, paranın kaynağı şeffafsa, tüm bilgiler doğrulanabiliyorsa, rakamlar uyuşuyorsa, ve yasal bir engel bulunmuyorsa, bu tür fırsatlar kaçırılmamalıdır. Ancak bahsettiğim bu değil. Bahsettiğim “mistik” bir şekilde “biz şirketinize şu kadar para getireceğiz, üstümüzde büyük bir fon var bu fondan şu kadar milyon giriş yapacağız” minvalinde konuşmalar varsa ve işin esasını sorduğunuzda “Onu sonra konuşuruz, önce şu işi bir halledelim” gibi kaçamak yanıtlar alıyorsanız, tehlike çanları çalıyor demektir.
Başka sık rastlanan bir durum ise, şirket sırlarının hayali alıcılarla dağıtılması. Gerçek bir şirket satın alma sürecinde alıcı taraf, gizli belgeleri talep etmeden önce kendisinin varlığını kanıtlayan ve sürecin ciddiyetini gösteren çeşitli belgeler sunar. Bunlar niyet mektupları olabilir, gizlilik sözleşmeleri olabilir, finansal yeterlilik kanıtları gösterilebilir. Daha bunlar konuşulmadan, imzalanmadan, alıcının kim olduğu bile bilinmeden şirketin finansal tablolarının veya müşteri bilgilerinin talep edilmesi, adeta bir “red flag” yani tehlike işaretidir.
Gerçek bir yatırımcı, kendi kimliğini ve finansal gücünü şeffafça ortaya koymaktan çekinmez. Elbette dürüst ve şeffaf yatırımcıların sayısı epey fazla ve bu insanlarla iş birlikleri kurmalısınız. Ancak sizden bilgi talep etmeden önce kendi bilgilerini açıklamayan veya arkasındaki gerçek yatırımcının gizlendiği durumlarda, özenli davranalım.
