Geçen Pazartesi ajanslara bir haber düştü. Haber, Emirates'in yıl sonunda 5,6 milyar dolar rekor kar açıklarken, Türkiye'nin göz bebeği şirketlerinden THY'nin 2025 ilk çeyrekte 1 milyar 854 milyon TL zarar açıklamasından yola çıkarak yapılan bir analizdi.
Ben ve eşim, neredeyse 35 yıldır THY ile seyahat ederiz. Yemek servislerini plastik çatal bıçaklarla yaptıkları yılları hatırlarım. Pek çok uzun yolculuk yaptık birlikte. Her zaman öncelikle milli havayolumuz diye tercih ettik. Sonraları ise konforlu yaklaşımı, kaliteli bakış açısı ile göğsümüzü kabarttı.
Ne var ki son yıllarda bir şeyler oldu THY’da. Mesela İstanbul-New York ya da İstanbul-Bangkok uçuşlarında fiyatlar dolar bazında çok yüksek oranda arttı. Özellikle pandemi öncesi ekonomi klasında 700 dolar civarı olan bu uçuşların fiyatları 1100-1200 dolar mertebelerine kadar yükseldi. En son 1 ay kadar önce eşimle İstanbul-Kuala Lumpur uçuşu yaptığımızda bilet fiyatları gidiş-dönüş ekonomi olarak 1100 dolar kişi başı idi. Ve ne yazık ki giderken yüzde 80 dolu uçak dönüşte neredeyse boştu. Aynı şeyi 6 ay kadar önce İstanbul-Bangkok uçuşumuzda yaşadık. Dönüşte uçak neredeyse boştu. Uzun yıllardır zaman zaman gittiğimiz Uzakdoğu güzergâhında boş dönen uçaklar görmek şaşırtıcı olmuştu. Gerçi üçlü ya da dörtlü koltuklarda yatıp yol boyunca 7 saat uyumak oldukça dinlendirici olmuştu ne var ki milletimin malı 300 kişilik uçakların boş olarak 11 saat havada kalması oldukça üzücü idi.
THY yönetimi, “THY zarar açıkladı” haberini yazan siteye, “Emirates ile aynı kategoride değiliz, karşılaştırma abestir” diye kınama yazmış ancak, THY 2024 ilk çeyrekte 6 milyar 931 milyon TL net kar açıklamıştı. 1 yılda ne oldu da bu büyük fark doğdu, açıklanmaya muhtaç bir konu. Ayrıca THY pandemi sonrası her yıl ilk çeyrek dahil hep kar açıklamıştı.
Sadece bu da değil. THY personelinde de enteresanlıklar var. Erkek hostes sayısında ciddi artış olmuş. Önceleri her uçuşta bir, bazen iki kişi gördüğümüz erkek hosteslerin sayısı yüzde 50’den fazla. Eski samimi ve ilgili yaklaşım yok. 6 ay kadar önce bir uçuşumuzda eşim biraz rahatsızdı. Bir ara sanki ateşi yüksekmiş gibi geldi ve hostesten kolonya istedim. Bilirsiniz uçağa su dahi sokamıyorsunuz, kolonya falan da yasak. Eşimin çantasında her zaman bulunan küçük plastik kolonyayı güvenlikte almışlardı. Hostes kızımız “Bakayım” dedi gitti. Gelmeyince bir yenisini bulup istedim. Neyse ki eşim toparlandı bir süre sonra.
Son seyahatim öncesi THY dışında firmaların da fiyatlarını gözden geçirdim. Uzakdoğu derseniz Qatar Airways ve Emirates açık ara çok daha iyi fiyat ve kalite sunuyorlar. Aktarma süreleri ise 3-4 saat civarında. Amerika tarafına uçacaksanız ise alternatif daha fazla. Lufthansa başta olmak üzere Air France, KLM, British Airways başlıcaları olmak üzere tek aktarma ile çok iyi fiyatlar, yüksek kalite standardı yakalama şansı çok.
THY milli havayolumuz. Ancak son yıllarda birden bir şeyler oldu. Yönetim kurulu başkanı maaşı, 1 milyon 820 bin, yardımcısı 1 milyon 680 bin, başkan 910 bin, müdürler 455 bin lira net aylık maaş almaya başladı. Ve THY’da 8 genel müdür yardımcısı, 41 başkan, 53 başkan yardımcısı ve 700 civarı müdür olduğu söyleniyor. Bu ücretlerin diğer havayolu şirketleri ile benzer olduğu söylendi ama acaba onlarda kaç müdür var? Diğer şirketlerin ülke paralarına göre yaşam standartları da benziyor mu? Sonra THY’nın bazı derneklere bedava bilet verdiği, çalışanların ailelerine çok ucuz biletler verdikleri duyuldu. Acaba siyasilerin de indirimleri var mı? Acaba başka kimler biz bilet alıp seyahat edenlerin haklarına tecavüz edip duruyor? Umuyorum bu nadide şirketimiz en kısa sürede olması gereken hüviyete kavuşur.