Türkiye’de sivil havacılıkta bazı yazılı kurallar vardır ki, bunları uygulamada hayata geçirmek çok zordur. Uçak altına verilen bagajlarda kilo sınırını aşan yolculardan fark ücreti kuruşuna kadar tahsil edilirken, kabin için bu kurallar esnetilmek zorunda kalınır. Türk Hava Yolları, kamu adına faaliyet yaptığı için olsa gerek yolcuyu üzmez ve elindeki çanta veya ne varsa baş üstü dolabına koymasına göz yumar.
Bayrak taşıyıcı olma statüsü THY’nin bu şekilde davranmasına ve yabancı yolcular da dahil, hiç kimseden kabin içinde taşınan fazla bagajlardan ücreti almaması sonucunu doğurur.
Borsaya kayıtlı olmasına rağmen bu durum yıllardan bu yana böyledir.
Bu uygulama Sun Express’te de aynı.
Fakat, Low Cost Carrier, yani ucuz tarifeli havayolu olarak bilinen Pegasus, 2024 yılından bu yana yurt dışı ve Kıbrıs uçuşlarında paralı bagaj hakkı satın almayan yolcuların kabin içine sadece bir adet ve koltuk altına sığacak çanta getirmelerini istiyor.
Yurt içi uçuşlarında kabin bagajı ve uçak altı bagaj haklarında değişiklik yapmayan Pegasus, mevcut kurallar gereği, uçak içine yalnızca 1 adet en fazla 55*40*20 cm. boyutlarında ve
8 kg ağırlığında kabin bagajı alma uygulamasını devam ettirmektedir.
Koltuk altına ne kadar büyüklükte bir çanta sığar bütün mesele işte burada.
Şimdilerde Avrupa Birliği aldığı kararla kabin içinde ücretsiz taşınan bagajlar konusunda yeni kararlar alınca birçok ülkede adeta yer yerinden oynadı ve tüm tüketici kuruluşları ayağa kalktı.
Kısa adı BEUC (Bureau Européen des Unions de Consommateurs) olan Avrupa Tüketici Örgütü, 21 Mayıs 2025'te, 12 ülkedeki 16 üye kuruluşla havayollarının haksız el bagajı uygulamalarını ilgili makam ve ülkeler nezdinde gündeme getirdi. Bu konuda Easyjet (İngiltere/Avusturya), Norwegian Airlines (Norveç), Ryainair (İrlanda), Volotea (İspanya), Vueling (İspanya), Transavia (Fransa) ve Wizzair (Macaristan) gibi şirketlerin adı öne çıktı. Örgüt bu konuda şöyle diyor: “Hukuki analizimiz, bu tür uygulamaların AB tüketici hukukunun Hava Hizmetleri Direktifi'nin ve müteakip içtihatların ihlali olduğu sonucuna varmıştır. BEUC'nin Avrupa Komisyonu ve Avrupa Tüketici Otoriteleri Ağı'na gönderdiği uyarı, havayollarının el bagajları yönergelerine uymayan yolculardan ek ücretler alarak tüketicileri nasıl suistimal ettiğini ortaya koydu. Bu durum zaten yasadışı ilan edilmişti.
Milyonlarca tüketici günlük olarak eşyalarıyla birlikte varış noktalarına hızlı ve güvenli bir şekilde ulaşmak için hava yolculuğunu tercih ediyor. Yolcu bagajlarını teslim etmeyi veya kabine getirmeyi seçebilirler. Birçok Avrupa havayolu, el bagajları gereksinimlere uymadığını düşünen tüketicilere gereksiz mali ek ücretler uyguluyor.
Bu miktarlar, havayollarına, rotalara veya ek faktörlere bağlı olarak önemli ölçüde değişebiliyor.”
Avrupalı havayolları, el bagajı için ücret almanın fiyatlandırma özgürlüklerinin bir parçası olduğunu iddia etseler de, BEUC ve 16 üyesi, bu uygulamaların ve ilişkili hüküm ve koşulların tüketici haklarını, özellikle Hava Hizmetleri Yönetmeliği'nin 22. ve 23. maddeleri ve Avrupa Adalet Divanı'nın ilgili içtihatlarını ve ayrıca Haksız Ticari Uygulamalar Direktifi ve Haksız Sözleşme Şartları Direktifi'ni ihlal ettiği görüşünü ileri sürmektedir. Avrupa Adalet Divanı içtihatlarına göre “ağırlık ve ebatları bakımından makul şartları karşılayan ve geçerli güvenlik gerekliliklerine uyan ” el bagajları için tüketicilere ücret uygulanması yasaklanmış haksız bir ticari uygulama teşkil etmektedir.
12 Avrupa ülkesinin 16 tüketici örgütü tarafından sürdürülen bu kampanya Türkiye’de duyulmamış olmalı ki, hiçbir tüketici örgütünün ve Türkiye’nin adını biz bu haberlerde hiç göremedik.
Türk halkının örgütlü tepkide, Avrupa ülkeleri halklarının gerisinde kaldığı bir gerçek. Bakalım şimdi nasıl olacak?
Türkiye de ister istemez alınan bu karara uymak zorunda kalacak ve havayolu şirketleri de kabin içine alınan bagajlarından ücret isteyecek.
Bu ücretler öyle az buz şeyler değil. İki orta boy çanta için uçak bileti ücreti kadar para istenirse şaşırmayacağız. Böyle olunca check in bankolarında her zaman şahit olduğumuz fazla bagaj ücreti tartışmalarına da yenileri eklenecek, kalpler kırılacak, havayolu seyahatleri çok pahalıya patlayacak.
Uçak yolculuğu daha bir erişilmez olacak, uygarlık nimetinden mahrum kalacağız. Otobüse talim edeceğiz.
Mutlu yarınlar Türkiyem.
