Marka hukukunda kural; markanın tek sahibi olmasıdır. “Tek sahip ilkesi” ya da “marka sahibinin tekliği” adlı bu ilkeye göre, marka kural olarak birden çok kişi adına tescil ettirilemez.
Söz konusu ilke, ret nedenlerine ilişkin SMK m.5 (1.ç) ve m.6 (1) hükümlerine dayanmaktadır.[1]
Bazı durumlarda tek sahip ilkesi ve SMK m.5 (1.ç) ve m.6 (1) hükümleri uy- gulanmamakta, mükerrer markalar birlikte var olmaktadır. Mükerrer marka kavramı; başlangıçta tesciline itiraz edilmemesi nedeniyle farklı kişiler adına tescil edilmiş ve uzun süredir varlığını sürdüren markaları ifade etmektedir.[2]
Marka sahibinin tekliği istisnalarından ilki, SMK m.5 (3) hükmünde düzenlenmiş olan muvafakat kavramıdır.[3] Diğer istisna ise, SMK m.25 (6) hükmünde düzenlenen sesiz kalma yoluyla hak kaybıdır. Anılan hükme göre; “Marka sahibi, sonraki tarihli bir markanın kullanıldığını bildiği veya bilmesi gerektiği halde bu duruma birbirini izleyen beş yıl boyunca sesiz kalmışsa, sonraki tarihli marka tescili kötüniyetli olmadıkça, markasını hükümsüzlük gerekçesi olarak ileri süremez.”
İşte söz konusu istisnaların gerçekleştiği durumlarda, mükerrer markalar birlikte varlıklarını sürdürmekte; marka sahibi markasının aynısının ya da benzerinin bir başkası adına tescil edilmiş olmasına katlanmaktadır.[4]
Mükerrer marka sahibi, aynı zamanda markasının seri markasını oluşturma konusunda da kazanılmış (müktesep) hak sahibidir. Konu hakkında Yargıtay inancına göre de, mükerrer markaların seri markalarının tescili engellenmemelidir; zira bir işletme ile özdeşleşmiş markanın zaman içindeki değişiklik ve gelişmelere uyum sağlaması ve asli unsuru korunarak seri markalar yoluyla kendini yenilemesi, zorunlu veya gerekli olabilir.[5] Bu itibarla; marka sahibinin, kendi markasının seri markalarını, bu markalar mükerrer marka sahibinin markasıyla aynı ya da benzer olsa bile tescil ettirme hakkı bulunmaktadır.[6]
Marka tescilinden doğan haklar münhasıran marka sahibine ait sayılır (SMK m.7/2). Bu nedenle, marka üzerindeki hak mutlak hak niteliğini taşır. Marka hakkı, sahibine, yasaklamak da dahil inhisari haklar ve yetkiler verir. Söz konusu haklar, malvarlığı ve kişisel yararları içerir.[7]- [8]
Çalışmalarınzda başarı, ailenizle birlikte esenlik ve mutluluklar diler, en içten saygılarımızı sunarız.
Jr. Dr. Mevci Ergün
[1] Yıldız, B.:Mükerrer Markanın Seri Markasının Tescili - SMK m.5.1.ç ve m.6.1 Hükümlerine Yargıtay Kararları İle Getirilen İstisna : BATİDER, Aralık 2018, C.XXXIV, S.4, s.97
[2] Bkz., Ece Kararı, Yargıtay 11., 19.09.2008, E.2007/7547 ve K.2008/10251
[3] Bu kavram hakkında bkz., Arkan, S.:Sınai Mülkiyet Kanunu’nun 5.3. Maddesiyle İlgili Bazı Düşünceler, BATİDER 2017, C.XXIII, S.3, s.5 vd.
[4] Yıldız , agm., s.98
[5] Yargıtay 11. H.D., 19/09/2008, E.2007/7547 ve K.2008/10251 (Yıldız 1, agm., s.99 naklen)
[6] Yıldız , agm., s.100
[7] Ergün, age., s. 293
[8] Ergün, M.: Fikri Mülkiyet Hukuku, Ankara 2022, s.33-34
