Kıymetli okurlar, hepimizin malumu üzerine başta sa­nayi işletmeleri ve imalatçı mükellefler olmak üzere gerek kullanım süresinin dolması gerekse teknolojik geliş­melere uymaması sebebiyle birçok demirbaş hurda niteli­ğine gelebilmektedir.

Hurda niteliğine gelen demirbaşlar ile ilgili olarak pek tabi ki birçok vergisel uygulama alanı ortaya çıkmakta ve birçok soru türemektedir. Bu sorulardan her biri bir köşe ya­zısı olabilecek niteliktedir.

Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Katma Değer Vergisi Grup Müdürlüğü tarafından 84974990-130 [17-2014-36]-7612 sayı ile verilen özelge ile sabit kıymetlerin bir taraf­tan sabit bedelleri ile aktif hesaplarda, bir taraftan da maliyetlerde yer alan be­delleriyle birikmiş amor­tisman hesaplarında yer aldığı ve bedellerinin bi­lançoda sıfır net bedel olarak yer aldığı belirtile­rek, bedelleriyle amortis­man süresi geçmiş ve artık işe yaramaz ve kulla­nılamaz hurda haline gel­miş olan söz konusu sabit kıymetlerin (parçalanıp hurda demir olarak satışa sunulan makine, mastar, kalıp, elektronik atık, tele­fon cihazı, kablo, ölçüm ci­hazı vb.) Katma Değer Vergisinden istisna olarak satılması halinde bu teslim nedeniyle yüklenilen KDV’nin indirim veya iadesinin mümkün olup olmadığı hususunda görüş bildirilmiştir.

3065 sayılı KDV Kanunu’nun;

-1’inci maddesinde, ticari, sınaî, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye’de yapılan teslim ve hizmetler ile her türlü mal ve hizmet ithalatının KDV ye tabi olduğu,

-17/4-g maddesinde, metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt, cam hurda ve atıklarının tesliminin KDV’den istisna olduğu,

-29/1’inci maddesinde, mükelleflerin, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesaplanan KDV’den, bu kanunda aksine hüküm olmadıkça, faaliyetlerine ilişkin olarak kendi­lerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen KDV ile ithal olunan mal ve hizmetler dolayısıyla ödenen KDV’yi in­direbilecekleri,

-30/a maddesinde, vergiye tabi olmayan veya vergiden istisna edilmiş bulunan malların teslimi ve hizmet ifası ile il­gili alış vesikalarında gösterilen veya bu mal ve hizmetlerin maliyetleri içinde yer alan katma değer vergisinin indirim konusu yapılamayacağı, hüküm altına alınmıştır.

Ayrıca, 28/04/2014 tarih ve 28983 sayılı Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği’nin (I/C-2.1.3.3.3.2.) bölü­münde; hurda kavramının, her türlü metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam hurdasını, bunların hurda halindeki karışımlarını, aynen veya onarılmak suretiyle üretim amaç­larına uygun olarak kullanılamayacak haldeki metal, plastik, lastik, kauçuk, kâğıt ve cam karakterli her türlü ham, yarı mamul ile mamul maddeyi ifade ettiği açıklamasına yer ve­rilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, söz konusu amortismana tabi iktisadi kıymetlerin aynen veya onarıl­mak suretiyle üretim amaçlarına uygun olarak, kullanılama­yacak durumda olmaları halinde bunların teslimi KDV Kanun’unun (17/4-g) maddesi uyarınca katma değer vergi­sinden müstesna olacaktır. Kısmi istisna kapsamına giren bu işlem dolayısıyla yüklenilen vergilerin de prensip olarak, iş­lemin yapıldığı dönemde indirim hesaplarından çıkarılması gerekmektedir. Ancak, iktisadi kıymet hurda haline gelin­ceye kadar indirim hakkı tanınan işlemlerde kullanılmış ol­duğundan yüklenilen vergilerin tamamı değil, hurda olarak satış bedelinin %18’ine isabet eden kısmı indirim hesapla­rından çıkarılacağına ilişkin görüş bildirilmiştir.

Ayrıca, iktisadi kıymetin hurda olarak satılması halinde hurda satış bedelinin genel vergi oranı ile çarpılması sure­tiyle bulunacak miktarın, satışın yapıldığı dönem beyanna­mesinin “Tevkifat Uygulanmayan İşlemler”, “İlave Edilecek KDV” satırında beyan edilerek indirim hesaplarından çıkarıl­ması ve aynı tutarın gelir/kurumlar vergisi uygulamasında gider hesaplarına alınması gerekmektedir.