Kıymetli okurlar, hepimizin malumu üzerine kur korumalı mevduat hesapları çok fazla tartışmayı da beraberinde getirmiştir. Vergisel konularla ilgili gerek tebliğ gerek özelge yoluyla açıklamalar yapılmış olup pek tabi ki bir takım alanlarda boşluk da olmaktadır. Bu boşluk alanlarından bir tanesi de döviz hesaplarının, kur korumalı mevduat hesabına dönüştürülmesi sonucunda, oluşan zararın bir sonraki yıl geçmiş yıl zararı olarak kullanılıp kullanılmayacağı konusudur.

İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Gelir ve Ku­rumlar Vergileri Grup Müdürlüğü tarafından 03.02.2023 tarih ve E-62030549-125[2022]-166972 sayılı özelge ile konuya iliş­kin açıklama yapılmıştır.

1 Seri No’lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin “40.3. İstisna uygulaması” başlıklı bölümünün,

“40.3.1. Dördüncü geçici vergilendirme dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine kadar Türk Lirasına çevrilen yabancı paralara ilişkin istisna uygulaması” alt başlıklı bölü­münde,

“Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 14 üncü maddesi kap­samında, 31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını dördüncü geçici vergilendirme dönemine ilişkin be­yannamenin verilme tarihine kadar Türk Lirasına çevirmek su­retiyle elde ettikleri Türk Lirası varlığını 1211 sayılı Kanunun ilgili hükmü kapsamında açılan Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarında değerlendiren mükellefler, aşağıdaki kazançları için kurumlar vergisi istisnasından yararlanabileceklerdir.

40.3.1.1. Yabancı paraların dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarına ilişkin istisna

31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı parala­rını, bu Kanunun geçici 14 üncü maddesi ve 1211 sayılı Kanu­nun ilgili hükmünde öngörülen süre ve şekilde Türk Lirası mevduat veya katılma hesapla­rına dönüştüren kurumlar vergisi mükelleflerinin, söz konusu ya­bancı paralarının dördüncü geçici vergilendirme (1/10/2021-31/12/2021) döne­mine ilişkin dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançları kurumlar vergisinden istisna tutulacaktır.

Mükellefler gerek dönem içi gerekse dönem sonu kur farkı kazançlarını muhtelif usullere göre belirleyebilmektedirler. Ancak, istisnaya konu edilecek kur farkı gelirinin tespitine münhasır olmak üzere, dönem içi döviz çıkışlarında ve istisna tutarının hesaplanmasında ilgili hesaba giriş sırasının esas alın­ması gerekmektedir.

Öte yandan, 31/12/2021 tarihli bilançonun “Bankalar Hesa­bında” yer alan yabancı paraların birden fazla döviz tevdiat hesabından oluşması halinde Kurumlar Vergisi Kanununun geçici 14 üncü maddesi ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasının ilgili mevzuatı çerçevesinde dönüştürülebilen döviz cins­lerine ilişkin döviz tevdiat hesapları istisna tutarının belirlenmesinde birlikte dikkate alınacaktır. İstisna hesabında aynı döviz cinsinden döviz tevdiat hesapları birlikte dikkate alınacağından, bu hesaplar arasında yapılan aktarma işlemleri­nin giriş çıkış olarak değerlendirilemeyeceği tabiidir.

40.3.1.2. Türk Lirasına dönüşüm tarihinde oluşan kur farkı kazançlarına ilişkin istisna

31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını dördüncü geçici vergilendirme dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine kadar 1211 sayılı Kanunun ilgili hükmü kapsamında açılan Türk Lirası mevduat veya katılma hesapla­rına aktaran mükelleflerin, Türk Lirasına dönüşümden kaynak­lanan kur farkı kazançları da kurumlar vergisinden istisna tutulacaktır.

Dolayısıyla, 1/1/2022 tarihinden Türk Lirası mevduat veya katılma hesabının açılış tarihine kadar olan döneme ilişkin kur farkı kazancı istisna kapsamında değerlendirilecektir.

40.3.1.3. Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarının dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kazançlarda istisna

31/12/2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını dördüncü geçici vergilendirme dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine kadar Kanunda öngörülen süre ve şekilde Türk Lirası mevduat veya katılma hesaplarına aktaran kurum­lar vergisi mükelleflerinin, mevduat veya katılma hesaplarının vadelerinden önceki bir tarihte sona eren geçici vergilendirme dönemleri dahil olmak üzere dönem sonları itibarıyla tahak­kuk eden faiz ve kar payı gelirleri kurumlar vergisinden istisna tutulacaktır.

40.3.1.4. Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarından vade tarihinde elde edilen kazançlarda istisna

Bu Kanunda öngörülen süre ve şekilde dönüştürülen ya­bancı paraların aktarıldıkları Türk Lirası mevduat veya katılma hesaplarından vade sonunda elde edilen faiz veya kar payı ge­lirleri ile diğer kazançlar kurumlar vergisinden istisna tutula­caktır açıklamaları yer almaktadır.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, Şirketin tarihli bilançosu­nun döviz tevdiat hesaplarında bulunan tutarların, 5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun ve 1211 sayılı Kanunun ilgili hü­kümlerinde öngörülen süre ve şekilde Türk Lirası mevduat veya katılma hesabına dönüştürülmesi durumunda söz ko­nusu kazançların kurumlar vergisi istisnasından yararlandırıl­ması ve istisna kazancın beyannamenin “Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisna ve İndirimler” bölümünde gösterilmesi mümkündür.

Ayrıca söz konusu istisna kazancın “Zarar Olsa Dahi İndirile­cek İstisna ve İndirimler” bölümünde gösterilerek düşülmesi sonucu oluşan zararın izleyen dönemlerde kurumlar vergisi beyannamelerinde geçmiş yıl zararları bölümünde gösteril­mek ve beş yıldan fazla nakledilmemek şartıyla kurumlar ver­gisi matrahının tespitinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmakta olduğuna ilişkin görüş bildirilmiştir.