Bayram geldi ama elbette iyi hesaplanması gereken bir bütçe ile geldi. Kurban Bayramı büyüklerin deyimiyle “telaşlı bayram.” Tüm bayram ritüellerini eksiksiz yerine getiren bir ailenin üyesiyim. İyi bilirim…
Kurban Bayramı’nda elbette ayrılacak en özel bütçe kalemi kurbanlıklar. TÜİK verilerine göre 2020 yılında 910 bin büyükbaş 3 milyon küçükbaş kurban edilmiş. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın verilerine göre geçtiğimiz yıl Türkiye’deki kurbanlık hayvan varlığı 3,6 milyon küçükbaş ve 1,2 milyon büyükbaş olarak bildirildi. Yani geriye 600 bin küçükbaş, 300 bin kadar da büyükbaş kalmış.
Bu yıl kurban pazarındaki hareketlilik sürüyor. Market zincirleri, belediyelerin kesimhaneleri, özel çiftlikler, mezbahalar bayramın 4 günü çalışıyor. Böyle olması da mahalle aralarındaki kan revan görüntülerden geçtiğimiz yıllara göre bizi biraz kurtarıyor.
Kurban pazarında 600 kilo civarındaki büyükbaş hayvanlar 24 bin TL civarında, küçükbaş hayvanlar da bin 800 TL ile 4 bin 500 TL arasında satışa çıkartıldı. 3 milyon küçükbaş ve yaklaşık 1 milyon büyükbaş satışının gelirini varın siz hesaplayın. İşin bir de kesim boyutu var tabi. Kasaplar küçükbaş kesimini 150 TL, büyükbaş kesimini ise 450 TL’den başlayan fiyatlarla yapıyor. Bu arada vakıf, dernek gibi nakdi bağış kabulleri de 550 liradan başlıyor.
Bayrama özel değil de tüm yıla yayılan hayvan kesimleri düşünüldüğünde en yoğun dönem Kurban Bayramı. Yılda 10 milyon civarında hayvan kesimi yapılıyor, kırmızı et üretimimiz 1 milyon tonun üzerinde gerçekleşiyor. Kesilen hayvanların yüzde 55’ini koyun, yüzde 14’ünü keçi, yüzde 31’ini sığır oluşturmakta. İthal hayvan ve et tartışmaları artık soğudu. Ancak ülkemizde yetiştiricilerin üretimden çekilme oranları oldukça yüksek. Hayvan pazarında bize çok gelen bu rakamların üreticiyi mutlu etmediği de yüksek sesle dile getiriliyor. Bu nedenle de yetiştirici damlarını boşaltıyor. Yine TÜİK’in 2020 verilerine göre bu alanda az da olsa bir iyiye gidiş var. Büyükbaş hayvan sayısı bir önceki yıla göre yüzde 1,6 artmış. Kişi başına et tüketimi 27 AB ülkesinde ortalama 69,8 kilo, OECD ülkelerinde 70,1 kilo ve dünya ortalaması 34,4 kilo iken ülkemizde ise 32,4 kilogramda kalıyor. İnsanlarımız Avrupa Birliği, ABD, Kanada ve İngiltere gibi gelişmiş ülkelerin yarısından bile az et tüketiyor. En az et tüketen ülke Bangladeş. 1 yılda kişi başına düşen et miktarı 4 kilogram. Bir yılda kişi başına düşen et miktarının en fazla olduğu ülke ise 120,2 kilogram ile ABD.
İşin kurban ritüeli ile değil tatiliyle ilgiliyseniz bütçe yine zorlanacak. Rusya ve Almanya’yla hareketliliğin başladığı turizmde, Kurban Bayramı da iç turizmi canlandırdı. Fiyatlar geçen yıla göre en az yüzde 30 zamlı. Otel rezervasyonları yüzde 70’in üzerinde dolarken fiyatlar ise kişi başı en az bin liradan başlıyor. Lüks butik otellerde ise 7 günlük konaklama fiyatı 50 bin liraya kadar çıkabiliyor.
Fiyatlar, pandemi ekonomisiyle birleşince oldukça zorlayıcı. Ama unutulmamalı ki, içimizden gelerek paylaştığımız tüm güzel duygulardır bayramı bayram yapan. Güzellikleri paylaştığınız, dayanışmanın hakim olduğu nice güzel bayramlar dilerim. Bir de Covid denilen meret virüsün hala tehditlerini sürdürdüğünü, hijyen ve sosyal mesafeye dikkat etmek gerektiğini unutmayın lütfen.
