Kamu Gözetimi Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu 10.06.2023 tarih ve 32217 sayılı Resmi Gazetede 7.06.2023 tarih ve 79535942-050.01.04 – (01/17345 sayılı bir karar yayınlamış olup bu kararda Yatırım Teşvik Sistemi Kapsamında Ortaya Çıkan Ertelenmiş Vergi Varlıklarının açıklanmasında nasıl davranılacağı, neler yapılacağı ele alınmıştır. Kararın istediği bilgilerin bağımsız denetim raporlarında ayrı bir bölüm halinde finansal tablo dipnotlarında belirtilmesinin çok önemli olduğu kanaatindeyim. Bu kararla istenenleri yazımın gelen bölümlerinde açıklamak istiyorum.
1.Bu kararın amacı:
26/09/2011 tarihli ve 660 sayılı kararnamenin 9’uncu maddesinin (b) bendi uyarınca; finansal tabloların; gerçeğe ve ihtiyaca uygun olarak sunulmasını teminen,
a. Yatırım Teşvik Sisteminden faydalanan kamu yararını ilgilendiren kuruluşlar ile
b. Zorunlu ya da isteğe bağlı olarak Türkiye Finansal Raporlama Standartlarını uygulayan büyük işletmelerin söz konusu teşvikler kapsamındaki indirimli gelir veya kurumlar vergisi uygulamasından doğan ertelenmiş vergi varlıklarına ilişkin ilâve bilgileri finansal tablolarda açıklamasını sağlamaktır. Bilindiği üzere tasarrufları katma değeri yüksek yatırımlara yönlendirmek, üretimi ve istihdamı artırmak amacıyla “Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar” kapsamında işletmelerimizin yatırımlarına çeşitli teşvikler sağlanmaktadır.
Söz konusu teşviklerden birisi de gelir veya kurumlar vergisi indirimidir. Bu doğrultuda, yatırım teşvik sisteminden faydalanan işletmeler, bu kapsamda gelecek dönemlere devreden vergi avantajlarına sahip olduklarından TMS 12 Gelir Vergileri (TMS 12) uyarınca finansal tablolarına ertelenmiş vergi varlıkları yansıtmaktadır.
Ertelenmiş vergi varlığının karşılığında Kâr ve Zarar ve Diğer Kapsamlı Gelir Tablosuna “Ertelenmiş Vergi Geliri” yansıtılmakta ve dönem kârı da bu kalemden doğrudan etkilenmektedir. Bu bağlamda yatırım teşviklerinin finansal tablolarda artan etkisi ve bu etkinin kaynaklarının daha anlaşılabilir ve daha şeffaf bir biçimde sunulabilmesi için 17345 sayılı bu karar alınmıştır.
İlgili karar uyarınca Yatırım Teşvik Sisteminden faydalanan kamu yararını ilgilendiren kuruluşlar (KAYİK’ler) ile zorunlu ya da isteğe bağlı olarak Türkiye Finansal Raporlama Standartlarını uygulayan büyük işletmelerin söz konusu teşvikler kapsamındaki indirimli gelir veya kurumlar vergisi uygulamasından doğan ertelenmiş vergilere ilişkin olarak “Yatırım Teşvik Sistemi Kapsamında Elde Edilen Vergi Avantajları” başlığı altında aşağıdaki ilâve hususları açıklamaları gerekmektedir.
Bağımsız denetim raporlarında özellikle Yatırım Teşvik Sistemi Kapsamında Elde Edilen vergi Avantajları başlığı altında burada açıkladığımız aşağıdaki bilgilerin belirtilmesi kesinlikle çok önemlidir.
(1) Kamu yararını ilgilendiren kuruluşlar ile zorunlu ya da isteğe bağlı olarak TFRS’yi uygulayan büyük işletmeler ara dönem ve yıllık finansal tablolarına ilişkin dipnotlarında TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu’nun 122, 125 ve 129’uncu paragrafları ile TMS12 Gelir Vergileri’nin 81 ve 82’nci paragraflarında açıklanması zorunlu tutulan bilgilere ilâve olarak Yatırım Teşvik Sistemi kapsamında ortaya çıkan ertelenmiş vergilere ilişkin aşağıdaki konular da açıklanacaktır.
A - Yatırım teşviklerinden kaynaklanan vergi avantajının cari dönem vergisine tekabül eden kısmı.
B - Yatırım teşviklerinden kaynaklanan ertelenmiş vergi varlıklarının kullanılması beklenen dönem veya dönemler
C - Yatırım teşviklerinden doğan ertelenmiş vergi varlıklarının dönemler itibarıyla yıl bazında geri kazanılması beklenen kısımları.
D - Yatırım teşviklerinden doğan ertelenmiş vergi varlıklarının finansal tablolara yansıtılmasında kullanılan önemli muhakeme ile önemli varsayımlar.
E - Yatırım teşviklerinden doğan ertelenmiş vergi varlıklarının finansal tablolara alınmasında kullanılan kilit varsayımlardaki değişikliklerin, ertelenmiş vergi varlıkların geri kazanılabilirliğine olan etkileri ve bu etkilere ilişkin açıklama.
F - Yatırım teşviklerinden doğan ertelenmiş vergi varlıklarında kullanılan varsayımlara ilişkin duyarlılık analizleri.
(2) Bu açıklamalar, “Yatırım Teşvik Sistemi Kapsamında Elde Edilen Vergi Avantajları” başlığı altında ayrı bir şekilde sunulur.
Yürürlük tarihi: Bu karar gereği olan açıklamalara 01.01.2023 tarihi ve sonrasında başlayan hesap dönemlerine ait yıllık ve ara dönem finansal tablo dipnotlarında yer verilmesi gerekmektedir.
Yatırım teşvik sistemi kapsamında ortaya çıkan ertelenmiş vergi varlıklarının dikkatle tespit edilerek Yatırım Teşvik Sistemi Kapsamında Elde Edilen Vergi Avantajları başlığı altında sunulmasına rapor hazırlayan bağımsız denetçilerin dikkat etmesi gerekmektedir.
Her ne kadar 05.07.2023 tarihinde aynı konuda bir yazı yazmışsam da konunun önemine binaen bu yazıyı tekrar yazmak zorunluluğunu hissettim.
