Ayşe Nur BÜYÜKHAN – Göksel BAŞARAN

Yatak ve yan sanayi üreticilerini bir araya getiren IBIA EXPO Fuarı’nda Bursalı firmalar; son teknolojiye uygun, inovatif makinelerden, recycle ile çevreci kumaşlara ve yay sistemlerine kadar yatak üretiminde kullanılan birçok farklı bileşeni IBIA Expo’da görücüye çıkardı.

Yatak kompanentleri alanında farklı üretimler gerçekleştiren Bursa firmaları, yatak endüstrisi alanlarındaki iddiasıyla da fuarın ilgi odağı oldu. Firmaların yurt içi ve yurt dışı pazarlarının son durumları hakkında bilgiler veren sektör temsilcileri, Ekohaber’e konuştu.

TİM Başkanı

Mustafa GÜLTEPE

İhracatta hedef ilk beş

Fuarın açılışında konuşan Mustafa Gültepe, alt sektörleriyle birlikte dünyada 40 milyar dolarlık hacmi olan yatak sektörünün her geçen gün daha da büyüdüğünü belirterek, Türkiye’nin bu alanda marka ülkeler arasında öne çıktığını söyledi. Gültepe, “Türkiye’yi orta vadede dünyanın ilk 10 ihracatçı ülkesi arasında sokmayı hedefliyoruz. 254,2 milyar dolar olan 2022 yılı ihracatımızı, dış alımların düşmesiyle, resesyon, kur üzerindeki baskılar gibi nedenlerle rekabetçiliğimiz zorlaşmasına rağmen 2023 sonunda 255 milyar doların üzerinde bir rakama çıkartarak rekora ulaştıracağız, yılı yeni rekorla kapatacağız.

Yatak ihracatında 7’nci, üretimde 14’üncü sırada yer alıyoruz. Ülkemizde yıllık 8 milyona yakın yatak üretiyoruz. Bu çok ciddi bir rakam olmakla birlikte daha fazlasını yapabiliriz. Biz küresel pastadan aldığımız payı daha da artırarak, yatak ihracatında ilk 5 ülke arasına girmeyi hedefliyoruz.” ifadelerini kullandı. Yatak ve yan sanayinin dinamik bir sektör olduğunu aktaran Gültepe, bu anlamda ürünlerin küresel piyasalarda rekabet edebilmesi için inovasyondan yararlanılması gerektiğini söyledi. Gültepe, “Mevcut beklentileri karşılamanın ötesinde, inovatif ürünlerle tüketicilere yeni alternatifler sunabilmeliyiz” dedi.

İTHİB YKB

Ahmet ÖKSÜZ

“IBIA, küresel fuarlar takviminde yerini alacaktır”

İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhra­catçıları Birliği (İTHİB) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Öksüz de yatak yan sanayinin kumaş, yatak fer­muarı ve kılıfı ile yorgan gibi bir­çok ev tekstili ve diğer tekstil ürünlerini içeren geniş bir sektör olduğunu ifade etti. Öksüz, “Biz de tekstil sektörü olarak, Türkiye ekonomisinin ancak üretimle, ihra­catla, yatırımla kalkınacağını biliyoruz. Bu çerçevede daha güçlü bir Türkiye ekonomisi için el birliği ile çalışmaya devam ediyo­ruz. Tam entegrasyona sahip olan sektörümüz bu tür fuarlarla ken­dini daha da geliştirecek, küresel fuarlar takviminde yerini alacak­tır. Hedefimiz ihracatla kalkınan Türkiye ekonomisi için durmaksı­zın çalışmak. Türkiye markasını küresel ölçekte tanıtmak ortak ga­yemiz” dedi.

IBIA YKB

Osman GÜLER

İstanbul yatak üreticilerinin ticaret merkezi olacak

IBIA Yönetim Kurulu Başkanı Osman Güler de yatak yan sanayi olarak, 25 bin kişilik istihdam ve 3 milyar dolar üretim kapasiteleri ile yaklaşık 150 ülkeye, 2 milyar doların üzerinde ihracat yaptıklarını dile getirdi. Güler, “IBIA Expo 2023 Fuarı 20 bin metrekarelik bir alanda yaklaşık 200 yerli ve yabancı katılımcısı ile Amerika’dan Hindistan’a, Orta Doğu’dan Avrupa’ya kadar geniş bir kitleden, 100’den fazla ülkeden 35 bin civarında sektörel profesyonelini ağırladı. Fuarda katılımcılar yeni teknolojik ürünlerini sergileyerek, ürünlerini daha iyi tanıtma fırsatı buldular. Bu inanç ve azimli çalışmala-rımızla inovatif ve teknolojik ürünlerin yanı sıra jeopolitik konumu, vize ve seyahat kolaylıkları ile İstanbul’u yatak üreticilerinin ticaret merkezi yapmaya kararlıyız” ifadelerini kullandı.

İTO YKÜ

Giyasettin EYYÜPKOCA

Üretimde avantajlıyız

İstanbul Ticaret Odası (İTO) Yö­netim Kurulu Üyesi Giyasettin Eyyüpkoca da yatak üretim en­düstrisini temsil eden üretici ve te­darikçi firmalar ile bir arada ol­duklarını, birlikte daha da güçlenmek için yan yana bulun­duklarını aktardı. Eyyüpkoca, “Bundan 40 yıl önce Türkiye bir ta­rım ülkesiydi, bugünse yurt dışına sattığımız malların yüzde 94’ü sa­nayi ürünlerinden oluşuyor. Ürün çeşitliliğine baktığımızda Avrupa 7’ncisiyiz. Bugün de küresel üreti­min, finansın ve iktisadi gelişme dinamiklerinin tam ortasındayız. Üretimde en avantajlı tedarik merkezlerinden biriyiz” değerlen­dirmesinde bulundu.

Osman Güler

Elektroteks YKB.

Yatak üretim makinelerinde lideriz

Elektroteks olarak 30 yıllık bir şirke­tiz ancak yatak sektöründe büyük­lerin arasında yerimizi aldık diyebiliriz. Çok kısa sürede büyük bir ivme aldık. Yatak üretim makinalarında liderliği eli­mizde tutuyoruz ve dünyayı sektör ola­rak yönlendiren bir firma konumun­dayız.

Benim birkaç yıldır bir id­diam vardı; ‘İnsansız yatak üretim tesisleri yapacak bir konumu hayata geçirece­ğim’ diye ve şu anda biz sünger yataklarda, 2 kişi ile 8 saatte bin yatak yapabile­cek kapasitesi olan üretim hat­ları üretiyoruz. Elektroteks olarak ya­tak üretim makinelerinin yanı sıra, iki yıldır biz sünger üretimine de girdik ve orada da çok kısa sürede iyi bir yol kat ettik.

Yatak üretim sektörü ile ka­rıştırılan bu sektör aslında ya­tak üreticilerine teknoloji ve hammadde sağlayan bir sek­tör. Ve bu sektörde dünyada Çin’den sonra ikinci sırada yer almaktayız. Biz derneği kurmadan önce 5-6. sıralarda yer bulurken şimdi 2. sıradayız. Sektör olarak 3 milyar doların üzerinde bir hacme sahibiz ve geçen sene kabataslak bir hesap yaptığımızda 2 milyarın üzerinde bir ihracat gerçek­leştirdiğimizi söyleyebiliriz.

Bu da Türkiye’nin ihracattaki yüzde 1’i gibi bir durumdur. Bi­linmeyen bir sektörün ülke ekonomisine katkısını göster­mektedir.

Sektör çok hızla büyüyor özellikle pandemi döneminde çok daha yüksek bir ivme ka­zanmıştı ancak pandemi sonra­sında azalma yaşandı. Dünyada şu anda 2023 yılında yatak sektöründe yüzde 30’un üzerinde bir gerileme var.

Onur KIRAYOĞLU

Kırayteks YKÜ

Yeniliğin olduğu taraftayız

Bu fuarın yapımında ve sektörün bir dernek çatısı altında bir araya getirilmesinde çok büyük emek harcandı. Bu anlamda IBIA Expo kuşkusuz başarılı olacaktır. IBIA’nın yönetiminde bulunuyorum. Hem dernek kurulumunda hem derneğin gelişme süreçlerinde yer aldım.

Kırayteks olarak Türkiye’nin en eski yatak kumaşı üreticisiyiz. 50 yıldan fazla süredir bu alanda imalatımız var. Jakarlı yatak kumaş üretiminden başlamıştık şimdi ise örmeler ve alternatif ürünlerle devam ediyoruz. Her yatak üreticisine ve her ülkeye uygun ürünümüz var. Ar-Ge merkezimiz ve tasarımcılarımızla birlikte her sene yeni koleksiyonlar ve yeni fonksiyonel ürünler çıkarıyoruz. Rekabetten sıyrılmaya, daha çok yeniliğin olduğu tarafa ve onu arayan müşteriye yönelmeye çalışıyoruz. Şu anda bütün dünyada bir döngüsellik olgusu var. Dönüştürülebilir bir döngüselliğin içinde bulunabilecek ürünlere insanlar ilgi gösteriyorlar. Dönüştürülebilir ürünler, karbon salınımı azaltılmış ya da sıfır karbon üretilmiş ürünler, su kullanımı en aza indirilmiş ürünler dünyanın gündeminde. IBIA Expo’da döngüsel üretim çerçevesinde imal ettiğimiz ürünlerimizi, insan sağlığına yönelik yaşam ve uyku kalitesini artıran ürünlerimizi sergiledik. Vücut sıcaklığını regüle eden, antibakteriyel ve antiviral ürünlerimizi ziyaretçilerimizin beğenisine sunduk.

Bursa yüksek teknoloji üreten bir şehir olduğu için makine ve elektronik ürünlerde çok avantajlıyız.

Bunun yanında iplik ve kumaş üretimi yaban bir şehiriz. Dolayısıyla bu noktalarda da çok güçlüyüz. İstediğiniz her şeye çok hızlı çözüm bulabiliyorsunuz.

Gürkan KARAPINAR

Novvotex by Namlı Firma Sahibi

Doğal kumaşlarımızı tanıttık

Firma olarak yatak kumaşı üretiyoruz; dokuma, örme yatak kumaşlarımız var. Üretimimizin yüzde 80’ini ihraç ediyoruz. Hedef pazarımız şu an için ABD. Bu hedef doğrultusunda çalışmalarımıza ve yatırımlarımıza devam ediyoruz.

IBIA Expo’ya ağırlıklı olarak doğal kumaşlarımızı getirdik. Pamuk ve keten bazlı kumaşlarımızı ziyaretçilerimizin beğenisine sunduk. Bunun yanında recycle ürünlerden imal ettiğimiz ürünlerimizi de fuarda sergiledik. IBIA kurulalı iki yıl oldu. Sektörümüz açısından oldukça kıymetli bir dernek. Ancak ilerleyen süreçte sektörümüze yönelik daha fazla çalışmanın yapılmasını arzu ediyoruz. Özellikle tanıtım ve ihracatla ilgili adımlar atılmasını bekliyoruz. Bursa’da son yıllarda yatak teknolojileri ile ilgili ciddi üretim artışı yaşandı. Hem makine hem de tekstil alanlarında. Bu alandaki yatırımlar arttı. Daha fazla iş ve ihracatın olmasını arzu ediyoruz.

Emre Şahin Yılmaz

Yılmaz Şirketler Grubu YKÜ

İnovatif ürünlerimizi sergiledik

Yılmaz Şirketler Grubu bünyesinde yer alan Marsteks olarak yatak kumaş üretimi gerçekleştiriyoruz. Bu yıl 2. kez gerçekleştirilen IBIA fuarına yine çok ümitli bir şekilde hazırlandık, çok çalışarak girdik. Yatak kumaşında yeni inovasyon ürünler yaptık. Geçen yıl hareketli bir fuardı ama bu yıl daha fazla yoğunluk bekliyoruz. Özellikle ihracat kısmındaki müşterimizin geri dönüşlerinde fuara katılım sağlanacağı yönünde cevaplar aldık. Fuarda yeni müşterilerle bağlantı kurarak mevcut müşterilerimizden de güzel siparişler aldık. Bu fuarda recycle ürünlerimizi öne çıkardık. Doğal elyaflardan olan ürünlerimize yurt dışından iyi bir talep var ve o nedenle biz bu fuarda bu ürünlerimizi daha çok öne çıkarttık. Sürekli yurt dışı fuarlarına katılıyoruz ve ihracatımızı arttırmak adına yeni bağlantılar kuruyoruz. Korona öncesine baktığımızda özellikle ihracatta çok hızlı mal satıyorduk. Ancak korona ve 6 Şubat depreminin ardından yurt dışı pazarında yavaşlama oldu. O nedenle biz şu anda yurtiçi pazarına daha fazla ağırlık veriyoruz. Yüzde 60 Türkiye, yüzde 40 ihracat çalışıyoruz. Türkiye içerisinde bayağı güçlüyüz, ihracatta da güzel çalışmalar yapıyoruz. Türkiye yatak ve yatak yan sanayi malzemelerinde çok güçlü, çünkü bir sürü tedarikçi var ve hepsi de birbirinden iyi. Ben Türkiye’nin bu sektörde yukarı konumlarda olduğunu düşünüyorum. Marsteks çatısı altında daha büyük işler yaparak yeni müşterilere ulaşmak ve daha fazla satış yapmak 2024 yılında firma olarak en büyük beklentimiz.

Serkan FEYTEK

3K Sünger YKB

Sektörün en büyük sorunu navlun

Bu fuar sayesinde dünyanın her yerinden müşteriye rahatlıkla ulaşım imkanımız oluyor. Bizim burada 13 tane ürün gamımız bulunuyor ve bunları yurt dışı ziyaretlerimizde taşıyamayız, ancak bu fuar sayesinde her şeyi sergileyerek müşterilerimizle rahatlıkla buluşturuyoruz. 3K Sünger ve Döşeme Malzemeleri firmamızda, 7 bin 300 kalem ürün satışı gerçekleşiyor, bu ürünlerimizden en iddialı olduklarımız; ana amiral gemimiz olan yay, keçe, elyaf ve süngerlerimizi fuarda sergiliyoruz. Pek çok firmanın AR-GE çalışmalarına ağırlık vermemesi bence sektörün en önemli sorunlarından biri. Çünkü yurt dışındaki bazı firmalarla görüştüğümüzde onların işe başlamadan önce araştırma yaptığını görüyoruz ancak bizde, önce ürünün satışı yapılıyor sonra başkasının dikkat çeken ürünü masaya yatırılarak onun üretimi yapılıyor. Bu da ülkemiz açısında çok sıkıntılı bir durum. O nedenle AR-GE çalışmalarına ve yurt dışı satış çalışmalarına elzem bir şekilde ilgi gösterilmeli. Mobilya sektörünün en büyük sıkıntılarından bir diğeri ise navlun. Bugüne kadar en büyük ihracatımız olan 100 metreküplük bir TIR’da maksimum 23 buçuk tonla ürün gönderiyoruz yurt dışına bu da 26 bin Euro ya da 26 bin Dolar değerinde. Aynı TIR’la bize gelen ürüne baktığımız zaman, 150 – 200 bin dolar. Şimdi bizim yaptığımız ihracata mı yoksa ithalata mı bakalım? Türkiye toplamacı bir ülke haline geldi. Yani bugün sünger üretiyoruz ama hammaddesini Çin, Almanya ya da Kore’den alıyoruz ve o süngeri ürettiğimizi sanıyoruz. Bizim sektör olarak hammaddeyi üretebiliyor olmamız lazım.

Şenol ÖKSÜM

Pakfiks Genel Müdürü

Endüstriyel ipliklerimizi sergiledik

Yurt dışı tanıtımı ve ziyaretçisi açısından güzel çalışılmış, organize olunmuş bir fuar. Biz bu yıl fuarda, yatak ve uyku ürünlerinin üretiminde kullanılan yüksek mukavemetli endüstriyel sanayi dikiş ipliklerimizi ve nakış ipliklerimizi sergiledik. Sektördeki meslektaşlarımız ve ziyaretçilerimizle yaptığımız görüşmelerde en büyük sorun olarak; en başta üretim personeli bulmayı değerlendirdik. Ayrıca ithalata dayalı hammaddelerdeki maliyet artışları da sektörün en önemli sorunları arasında ilk sıralarda yer alıyor. Ülkemizde hızla büyümekte olan uyku sektörü, dünya pazarındaki payını hızla artırmakta ve ülke ekonomisine sağladığı katkı da aynı oranda her geçen gün artmaktadır.

Yatak yan sanayi sektöründe makinede ve üretimde kullanılan diğer ürünlerin ihracatının arttığını ilgili kurumların verilerinde görebiliyoruz.

İşte tekstilin sorunları İşte tekstilin sorunları

2024 yılında sektördeki büyümeye orantılı olarak pazar payımızı ve marka değerimizi artırmayı hedefliyoruz.

Üyesi olduğumuz IBIA Derneği’ne ve Bifaş Fuarcılık’a çalışmalarından dolayı teşekkür ederiz.

Zübeyde Yılmaz

Yılmar Çelik Direktörü

Yüzde 50’nin de altında bir kapasite var

Biz yüzde 70 ihracat yapan bir şirketiz. Bu yıl içerisinde gittiğim yurt dışı ziyaretlerinde de gördüm ki, bu fuarın ciddi bir şekilde reklamı yapılmış. Bizim biraz da İngiltere ve Amerika pazarı ağırlıklı müşterilerimiz var ve çoğu bu fuarı. Ben hızlı ve sağlam ilerleyen bir fuar olduğunu düşünüyorum, Türkiye için büyük bir kazanç. Katılımın da arttığını gördüm, geçen seneye göre hol sayısı da artmış. Biz bu fuara grup olarak katılıyoruz. Bizim grubumuzda mobilyaya dair her şey var; döşemelik kumaş, perdelik kumaş, yatak örme kumaşı ve yatak yaylarının olduğu kısım. Yılmar tarafı için ise; torba yaylı sitemler, çelik yaylı sitemler, zikzak ve tel olmak üzere tüm ürünlerimizi sergiliyoruz. Yatak endüstrisi sektörü çok iyi durumda değil şu anda. Özellikle kovitten sonra hızlı bir çöküş oldu ve herkes bu duruma adapte olmakta çok zorlanıyor.

Özellikle ilk 6 ay 1 senelik süreç bu şekilde geçti, bu sene de yine aynı durum ve ben 2024 yılının da böyle olacağını düşünüyorum. Şu an son birkaç aydır bir hareket var ama bu kimseye yetmiyor.

Hacimsel olarak herkes 3’te 1’lere düştü, yüzde 50’nin de altında bir kapasite var o nedenle şu an herkes ayakta kalmaya çalışıyor, sektör inanılmaz durgun. Ben sanayi ve ekonomi bakanlıklarının öncelik verdiği kategoriye gireceğini düşünüyorum sektörümüzün.

Çünkü Avrupa tarafındaki bu ürün segmenti çok kuvvetli aslında ve Türkiye’de de inanılmaz üreticiler çıktı, çoğaldı…

Bir otomotiv yan sanayi gibi, bunun da ben ana liderlerden biri olacağına inanıyorum.

Yiğit Durak

Durak Tekstil YK Üyesi ve Paz. Dir.

Yatak endüstrisine yeni bir iplik vizyonu

Geliştirdiği ve ürettiği özel ipliklerle yatak endüstrisi için yüksek verimlilik ve performans sunmanın yanı sıra, pazarın fonksiyonellik ve sürdürülebilirlik taleplerini de karşılayan Durak Tekstil olarak, iletken ipliklerimizle de sektöre yeni uygulamalar için ilham veriyoruz. Fuarda 6. Salon’daki 6-G13 numaralı Durak Tekstil standında, fonksiyonel, teknik ve sürdürülebilir iplik portföyü ile yer aldık. Yatak endüstrisinin özel taleplerine yanıt veren geniş bir ürün gamına sahibiz. Özel bitim işlemleri ve yüzlerce renk seçeneğinin yanı sıra, fonksiyonellik, sürdürülebilirlik ve tasarım yönünden üreticilere katkı sunuyoruz. Aynı zamanda gerekli standartları karşıladığını gösteren ulusal ve uluslararası belgelere de sahibiz. Standımızda öne çıkardığımız ipliklerin başında, pazarda iyi bilinen Durak Duma ve Durak Duraless iplikleri bulunuyor. Üretimde verimliliği en üst seviyeye çıkaran bu iplikler, özel işlemler sayesinde kolay dikiş işlemi, dayanıklılık ve uzun ömürlülük sunuyor. Standart bir alt iplik bobinin sığacağı alana ortalama 4 kat iplik sunan Duma, merkezi boş hazır sarımlı masura ipliği bu özelliği ile daha az makine duruşu sağlıyor. Diğer yandan makine içinde sabit durması ve kendinden tansiyon ayarı olması gibi artıları Duma’yı tercih sıralamasında zirveye çıkarıyor. Hazır sarımlı bobin ipliği Duraless ise, Duma ile aynı sarım teknolojisini kullanarak üretiliyor; ancak ortasında standart ürünlerdeki gibi boşluk bulunuyor. Duraless, benzerlerine kıyasla 2 kata kadar daha fazla sarım ipliği sunuyor.

Yatak ve konaklama endüstrisinin son yıllarda yükselen yıldızı Durak Fire-Safe Grubu iplikler de fuar boyunca sergilendi.

Serkan Kır

Nano YKB

Arz- talep dengesizliği yaşanıyor

Geçen sene ilk kez düzenlenmesine rağmen çok iyi bir geri dönüş almıştık fuardan, bu sene de daha organize bir iş olduğunu görüyoruz. Aslında bu yıl için fuardan beklentim yüksek değildi çünkü mayıs ayında da İnterzum vardı, o nedenle yurt dışı müşterisinin geleceğini tahmin etmiyordum fakat öyle olmadı ciddi bir ilgi olduğunu görüyoruz. Biz bütün standart dışı olan ürün gamımızı standımıza taşıdık. Bugünlerde Avrupa ve Amerika’da çevreci ürünler çoğalıyor, biz de buna ayak uydurmak için hareket ediyoruz. Sektörün şu an en büyük problemi talebin düşük olması, bu da pandemiden sonra ortaya çıkan dünya üzerindeki genel resesyondan kaynaklı bir durum.

Buna rağmen arz fazlalığı da var. Sektöre pandemiden sonraki o hızlı dönemde çok fazla yatırım oldu, bu da arzı artırdı ama talep bunun aksine düştü. Arz – talep eşitsizliğinden kaynaklı bir rekabet söz konusu.

Bunun işler hale gelmesi bence uzun bir süre alacak hatta 2025’in ikinci çeyreğinde zannediyorum artık taşlar yerine oturacaktır. Sektör, Türkiye ekonomisine ciddi katkı sunuyor. Firmaların büyük çoğunluğu da ihracat odaklı çalışıyor, bu şekilde büyüyerek devam edeceğini düşünüyorum.

Lokman Özay

Özay Grup YKB.

İstikrar bizim için çok önemli

IBIA fuarında ikinci yılımız ve biz “Bu fuarı gerçekleştirirken sektörün fuara katkıları nasıl olur?” sorusu ile yola çıktık ve bunun için katılımcıların hepsi buraya büyük bir fedakarlık ile katılım sağladı. Buradaki hedefimiz, başka ülkelere gidip oralarda pazar aramaktansa, kendi ülkemize bu pazarı getirmek. Böylece burada çalışmak hem ülkemize kazandıracak hem de bize. Fuar da gayet iyi geçiyor. Umduğumuzdan daha iyi gerçekleşti, yurt dışından epey müşteri geldi ve bu gelen insanlar da gerçek alıcılar. Biz Özay Grup olarak fuarda yatak kılıflarımızı sergiliyoruz. Bu alanda Türkiye’nin en büyük kapasitelerinden biriyiz. Genel anlamda bakacak olursa sektörde bir istikrar sorunu yaşandığını düşünüyorum. İhracatçı için kurların yükselmesi olumlu bir durum olarak görünse de böyle değil aslında. Biz kurların ne düşmesini ne de yükselmesini istiyoruz.

Çünkü biz fiyatlarımızı karşı firmaya yansıtamıyoruz. Yansıtamadığımız zaman bu istikrarsızlık bizi zarara götürüyor. Fiyatlar birdenbire yükseldiği zaman ciddi karlar da ettiriyor ama biz bunu istemiyoruz, bizim tek istediğimiz fiyattaki istikrar. Bir de ihracatçıya özellikle finansmanın ulaşılabilir olması gerekiyor. Son zamanlarda finansman sıkıntısını çok fazla yaşıyoruz. Yatak sanayisinin Türkiye’deki cirosu yaklaşık 2 milyar dolar. Ancak Polonya ile kıyaslarsak, Polonya’da bu kadar hammadde ve yan sanayi olmamasına rağmen bizden daha iyi konumda olduğunu görüyoruz.