Bursa Sanayicileri ve İşinsanları Derneği (BUSİAD), Bursa ekonomisinin gidişatını anlamak amacıyla 2025 Nisan ayında üyeleri arasında bir anket düzenledi. Bursa Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İktisat Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Metin Özdemir'in katkılarıyla hazırlanan BUSİAD İktisadi Yönelim Anketi'nin sonuçları, yatırımlarda bir duraksama olduğunu gösteriyor.
Anketin değerlendirme bölümünde, Merkez Bankası'nın (TCMB) 2025 yılının ilk aylarında faiz indirimlerine gitmesine rağmen, finansal koşulların sıkılığını koruyacağı beklentisi vurgulandı. Ancak Mart ayında yaşanan kur şoku, yıl sonu enflasyon hedefine ulaşmayı zorlaştırırken, artan faizler ekonomik büyümeyi olumsuz etkileme potansiyeli taşıyor. Reel sektördeki mevcut göstergeler de olumsuz bir tablo çiziyor. Anket sonuçları, özellikle sanayi sektöründeki mevcut durumun devam edeceğini ve kur şokunun etkilerinin hissedildiğini ortaya koyuyor. Ayrıca, şirketlerin yatırım yapma eğilimlerinin önemli ölçüde zayıflayacağı öngörülüyor.
Beklentiler olumsuz
Ankete katılan firmaların mevcut ekonomik koşullara ilişkin değerlendirmeleri, bir önceki çeyreğe göre önemli bir değişiklik göstermiyor. Ancak firmalar, önümüzdeki altı ay içinde durumun kötüleşeceğini tahmin ediyor. Önümüzdeki üç ay içinde üretim hacimlerinde bir değişiklik beklenmezken, istihdam düzeyinde sınırlı bir iyileşme öngörülüyor. Önümüzdeki altı ayda ücret maliyetlerinde artış beklentisi azalmış durumda. Şirketler, hem gelecek 12 ayda makine-teçhizat yatırımlarının hem de bina-tesis yatırım harcamalarının bir önceki çeyreğe göre önemli ölçüde azalacağını öngörüyor. İhracat yapan firmalar, önümüzdeki üç ayda ihracat siparişlerinin azalacağını bekliyor. Firmaların faiz riskinde hafif bir düşüş görülürken, imalat sanayinde bu risk artış eğiliminde. Şirketlerin finansman ihtiyacının artacağı öngörülürken, imalat sanayinde kur riskinde belirgin bir artış bekleniyor. Firmaların önümüzdeki üç ay için Türk Lirası cinsi kredi faiz oranı beklentisi, bir önceki çeyreğe göre önemli ölçüde yükselmiş durumda.
Döviz kuru
Ankete katılan firmaların genelinde, döviz kurundaki değişikliklerin satış fiyatlarını etkileme hızının 0-3 ay aralığında olduğu görülüyor. Ancak bu hızın genel olarak hafifçe yükseldiği, imalat sanayinde ise düştüğü gözleniyor. Firmalar, önümüzdeki üç ayda ortalama birim maliyetlerinin artmasını beklerken, bu beklenti bir önceki çeyreğe göre zayıflamış durumda. Şirketler, önümüzdeki üç ayda satış fiyatlarının düşmesini beklerken, bu beklenti imalat sanayinde daha belirgin.
Anket sonuçlarını değerlendiren BUSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Buğra Küçükkayalar, bir önceki anket döneminde ekonomik durumun düzelmeye başladığını belirtirken, Mart 2025'te yaşanan siyasi gelişmelerin ekonomiyi olumsuz etkilediğini ifade etti. Küçükkayalar, Türkiye gibi ülkelerin ekonomi dışı faktörlerden çok etkilendiğini ve yaşanan gelişmelerin kırılgan olan ekonomiyi olumsuz etkilediğini vurguladı. Küçükkayalar, "Düze çıkıyoruz derken yaşanan gelişmeler zaten kırılgan olan ekonomimizi gerçekten olumsuz etkilemiştir. Heder olan hepimizin emekleri, ülkemizin gelirleridir. Bunları yerine koymak da kolay olmamaktadır. Temennimiz, dünyada giderek belirginleşen ticaret savaşlarının toz duman ortamına bu kadar kırılgan bir yapıyla dalmayalım. Umudumuz, yaklaşan fırtınayı ve doğabilecek fırsatları görüp tedbirleri gecikmeden almamız yönündedir. Kaybedecek enerjimiz kalmamıştır" dedi. Küçükkayalar, ankete katılan BUSİAD üyesi firmalara teşekkürlerini iletti.
