- Ceza Mahkemesi (Kısaca "UCM"); Roma'da, Tam Yetkili Temsilcilerden oluşan Birleşmiş Milletler Diplomatik Konferansı’nda 11 Nisan 2002 tarihinde 66 devlet tarafından onaylanmasından sonra, 11 Temmuz 2002 tarihi itibariyle faaliyetine başlamıştır. UCM, uluslararası bir anlaşma ile kurulmuş olup, gerek ilgili yönetmelikleri çıkartmak ve gerekse boşlukları doldurmak konusunda yetkili organı, bu anlaşmaya taraf olan ülkelerden oluşan Üye Devletler Meclisi statüsüne sahiptir.
Sürekli bir mahkeme olan UCM, uluslararası nitelikteki en ağır cürümlerden sanık kişileri kovuşturma görevini üstlenmiş, ulusal mahkemelerin tamamlayıcısı bir mahkeme konumundadır. Mahkeme, millî mahkemelerin tamamlayıcısı konumundadır.
Mahkeme'nin merkezi Lahey olarak belirlenmiştir. Ancak hâkimler uygun görürse, Mahkeme başka bir yerde toplanabilir (md.3).
Merkezi Lahey olan UCM, görevinin gerektirdiği uluslararası bir hukuki kişiliğe sahip olup, yetkilerini her üye devletin toprağı üzerinde kullanabileceği gibi, bir ayrı anlaşma ile diğer devletlerde de bu yetkiye sahip olabilmektedir (m.4).
Hukukî konulan bakımından uluslararası ceza hukuku alanına giren suçlar, UCM'nin görev alanında, uluslararası toplumun tamamını ilgilendiren en ağır cürümler olup, şunlardır: 1- Soykırım suçu, 2- İnsanlığa karşı işlenen cürümler, 3- Savaş suçları, 4- Barışa karşı işlenen suç olarak da nitelendirilen saldırı suçu (m.5). Roma Statü'sünde askeri komutanın emrindeki astların fiillerinden ve sivil hiyerarşik amirlerin de emrindeki astların fillerinden sorumlu tutulması ilkesi benimsenmiştir (m.28/2). UCM'nin kişiler bakımından yetkisi gerçek kişileri kapsamaktadır (m. 25/1). Mahkeme yetkisine giren suçlarla ilgili olarak suçu bizzat işleyen, işlenmesini emreden, isteyen ya da özendiren, suçun işlenmesine yardımcı ya da ortak olan ya da herhangi bir biçimde suçun işlenmesine ya da teşebbüsüne katılan, soykırım suçu ile ilgili olarak da bu suça doğrudan ve kamu önünde özendiren kişileri yargılama yetkisine sahiptir (m. 25/3). Devletlerce UCM'nin yargı yetkisi aşağıda belirtilen iki yolla kabul edilebilmektedir (m.12): 1- Statü'ye taraf olarak,
2- Statüye taraf olmadan UCM'ye bir bildirim yaparak belirli bir suç için bu Mahkeme'nin yargı yetkisinin kabul edildiğini açıklayarak. UCM'nin görev alanına giren cürümlerden sadece Savaş suçları hakkında aşağıda özet bir anlatımaya yer verilmiş olup, şu fiillerdir:
1 - Kasten adam öldürme,
2- Gayri insanî muamele ve işkence,
3- Biyolojik deneyler, insanların fizikî ve ruhî bütünlüğüne ağır bir saldırı veya büyük ızdırap verme şeklindeki kasıtlı fiiller,
4- Askerî zorluklarla bağdaşmayacak şekilde malların yok edilmesi veya mülkiyetinin ortadan kaldırılması,
5- Savaş esirini veya benzeri şekilde korunan kişiyi yabancı bir devletin askerlerine hizmet etmeye zorlamak ve kişiyi savaş esiri konumuna getirmek,
6- Bir savaş esirini veya benzeri korunan kişiyi tarafsız ve usulüne uygun bir şekilde yargılama hakkından mahrum etmek,
7- Yasadışı tutuklama, nakil veya tehcir olayları,
8- Esirleri öldürme,
9- Sivil halka karşı bilinçli saldırı,
10- Korunan yer veya kişilere kötü muamele sayılabilecek bilinçli saldırılar,
11- İnsancıl hizmetlerde veya BM Şartı'na uygun olarak barışı korumak ya da insanî yardım misyonları çerçevesinde kullanılan personele, yerleşim yerlerine, mallara, birimlere veya araçlara kasten saldırı, bombalama. Günümüzde yaşanan İsrail ile Filistin Devletleri arasındaki savaşta, savaş suçu işlendiği yönündeki iddiaların, yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde sağlıklı bir şekilde hukuki olarak değerlendirileceği inancındayız.
Ailenizle birlikte esenlik ve mutluluklar diler, en içten saygılarımızı sunarız.
