Ticaret Bakanlığı’nın destekleriyle Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın hayata geçirdiği Bursa Ticari Araç, Karoseri, Üst yapı ve Tedarikçileri Sektörü Ur-Ge Projesi yaklaşık 30 firma yer alıyor. Karoseri sektöründe 70 yılı aşkın üretim tecrübesine sahip Bursa’da UR-GE projesinde yer alan firmaların toplam ihracatı ise 80 milyon doları buluyor.

UR-GE projesi ile karoseri sektöründe faaliyet gösteren Bursa firmalarının küresel arenada söz sahibi olması hedefleniyor. Türkiye’de en fazla URGE projesi yürüten kurumlar arasında yer alan BTSO’nun 2018 yılında başlattığı Ticari Araç Karoseri, Üst Yapı ve Tedarikçileri Sektörü URGE Projesinde yer alan Bursa firmaları yaklaşık 2 yıldır süren pandeminin yarattığı olumsuz koşullara rağmen katma değerli ürünlerle ihracat yaparak büyümeye devam ettiler.

Ur-Ge projesi ile sektörde ihracatı artırmayı hedefliyoruz
Muhsin Koçaslan BTSO Yönetim Kurulu Üyesi
Otomotivin başkenti olan Bursa’da otomotivin alt sektörlerinden olan karoseri sanayii de güçlü bir altyapıya sahip. Karoseri sektörünün varlığı ve gücü Bursa’ya geçmişte otomotiv ana sanayi yatırımlarının gelmesinde önemli bir rol oynadı. Cari açığın azaltılmasına etki eden, katma değeri yüksek karoseri sektöründe verilen hizmetlerin ve yapılan üretimin yüzde 70 ila 90’ı yerli imkanlarla sağlanıyor.  Türkiye’de en fazla UR-GE projesi yürüten BTSO olarak, Ticaret Bakanlığımızın destekleriyle 2018 yılında karoseri sektöründe UR-GE Projemizi başlattık. Bursa Ticari Araç Karoseri, Üst Yapı ve Tedarikçileri Sektörü Projemizde 30 firma yer alıyor. Proje üyelerimizin toplam ihracatı yaklaşık 80 milyon dolar. UR-GE çalışmalarıyla sektörümüzün üretim yeteneğini ihracata daha fazla yansıtabilmeyi amaçlıyoruz.  Karoseri sektöründe özellikle Avrupa ve Amerika’da etkin bir pazar bulunuyor. Ancak uluslararası arenada çok büyük rakiplerimiz var. Rekabet avantajı elde etmek ve pazar payımızı artırmak için proje üyesi firmalarımızla güçlü bir işbirliği ve iletişim halindeyiz. Pandemi sürecinde de bu iletişimi videokonferans yöntemiyle düzenlediğimiz toplantılarla sürdürdük. Bu dönemde salgın dolayısıyla siparişlerin ötelenmesi ve hammadde tedarikinde yaşanan sıkıntılar firmalarımızı zor durumda bıraksa da 2021 yılının ikinci yarısından itibaren piyasanın yeniden hareketleneceğini düşünüyoruz. UR-GE kapsamında şimdiye kadar özellikle Amerika pazarına yönelik önemli faaliyetlere imza attık. Detroit ve Las Vegas’da iki yurt dışı pazarlama faaliyeti gerçekleştirdik. Bu ziyaretlerin ardından Amerika’ya ihracat yapmaya başlayan firmalarımız oldu. Öte yandan sektörde Bursa’mıza bir fuar kazandırmak adına da çalışmalarımıza devam ediyoruz. Önümüzdeki dönemde gerek ABD pazarı gerekse de diğer tüm pazarlarda firmalarımızın rekabetçiliğini artırmak adına BTSO olarak var gücümüzle çalışmaya devam edeceğiz.


Yenilikçi teknolojiler ile sektöre yön veriyoruz
Mesut Erduman  Erduman Otomotiv YKÜ
Firmamız, Nevzat Erduman tarafından 2003 yılında Bursa’da kurulan 2008 yılında Erduman Otomotiv Ltd. Şti unvanıyla kurumsallaşan beş ortaklı bir aile şirketidir. Kuruluşu itibariyle 2 yıl içerisinde ürünlerini global pazarlara tanıtarak ihracata başlamış ve 2010 yılında sektöründe Avrupa lideri haline gelmiştir. 2003 yılında 200 metrekarelik bir alanda üretime başlayan Erduman Otomotiv, sektöründe büyümeye paralel olarak 2008 yılında üretim alanını genişletmiş ve 4.000 metrekarelik bir tesise dönüşmüştür. 2012 yılında şu an bulunduğu 7,360 metrekarelik tesisle üretim hacmini genişletmiştir. 2014 yılında inşa edilen ek üretim alanları ile tesis, 16,584 metrekarelik kapalı yaklaşık 6.000 metrekare açık bir alana ulaşmıştır. Bugün itibariyle bünyemizde 220 nitelikli personel istihdam etmektedir. Erduman Otomotiv’in üstün kalitesi, alanında son derece deneyimli çalışanlarının tecrübelerine dayanmaktadır. Bu özelliği sayesinde özel üretim araçları kısa sürede güvenilir fiyatlar ve yüksek kalite ile hazır hale getirmekteyiz. Ayrıca satış sonrası hizmetler noktasında da müşterilerimizin isteklerine hızla yanıt vermekteyiz. Yola çıktığı ilk günden bu yana Erduman Otomotiv’in hedefi sektöründe lider ve öncü bir firma olmaktır. Avrupa’dan sağladığımız tip onay belgelerimiz standartlar anlamında kalitemizin tescili niteliğindedir. Erduman Otomotiv, nitelikli işçiliği, malzeme kalitesi ve yenilikçi teknolojileri ile gerçekleştirdiği standart ve lüks turizm araçlar, şehir içi minibüs üretimi ve VIP araç tasarımları ile dünya listelerinde öncü, sektöre yön veren bir firmadır. Mercedes Sprinter, V-Class, Vito, Volkswagen Crafter, Iveco, Renault Master & Fiat Ducato tip panelvan araçları, Atego kamyon şasesi, Ford kamyon şasesi, İveco Şase ve Sprinter şase tip araçları; turizm, Vip, minibüs, otobüs ve city bus kullanımına uygun tip araç dönüşümü yapmaktadır.


Entegre üretim tesisimizde Avrupa’da öncüyüz
Gezer KESKİN Sege Taşıt Koltukları & Otomotiv Yön.Kur.Bşk.
1991 yılında bir atölye olarak başladığımız bu uzun yolculukta, geçen 30 yıl süresince teknoloji ve inovasyona yaptığımız doğru yatırımlar, 2021 yılına geldiğimizde SEGE’yi entegre üretim tesisleriyle sektöründe Avrupa’da öncü, global bir marka haline getirmiştir. Yolcu, hostes ve sürücü koltuklarımızla ticari ve askeri araç sektörüne hizmet vermekteyiz. 26.000 metrekarelik üretim tesisimizde, 350 personel ile yıllık 300 bin adet üretim kapasitemiz bulunmaktadır. IATF 16949:2016 Kalite Sistemi sertifikasına sahip olan SEGE, ‘sürekli iyileştirme’ ve ‘müşteri odaklılık’ felsefesini benimseyerek müşteri portföyünü geliştirmiş, Yeni Zelenda’dan Şili’ye kadar, dünyanın bir ucundan diğer ucuna 40’tan fazla ülkeye ihracat yaparak ülkemizde katma değer sağlayan bir firma haline gelmiştir. Koronavirüs salgını birçok sektörü olduğu gibi bizleri de ciddi olarak etkilemiştir. Türkiye’de ve yurtdışında birçok ülkede şehir ya da belediye çapında yapılan ihaleler ulaşım sektörüne hizmet eden bizim gibi firmaların hedeflerini artıran önemli bir etkendir. Pandemi sürecinin en önemli etkilerinden biri, çelik ve petro-kimya bazlı ham madde fiyatlarındaki yüksek artışlar, üreticileri zorlayacak en önemli etken gibi gözükmektedir. Piyasalarda bir hammadde krizi ve buna bağlı olarak lojistik sorunu bulunmaktadır. Bu durumdan maliyetlerimiz ciddi şekilde etkilenecektir. Açık ve net olarak 2021 yılındaki en büyük kaygımız hammadde fiyatlarındaki belirsizliktir. Bir an önce bu krizin sona ermesini ve piyasa fiyatlarının oturmasını temenni ediyoruz.


Bursa’da ilk çekme karavanı ürettik
Uğur Sönmezyuva Uğur Karoseri Genel Müdürü
Bursa’da yaklaşık 50 yıldır otobüs karoseri sektöründe hizmet veriyoruz, şase ve panelvan araçların dönüşümünü gerçekleştiriyoruz. Pandemi ile birlikte bu alandaki tecrübemizi karavan sektörüne de taşıdık. Pandemi ile birlikte turizmde değişen tüketici alışkanlıkları karavana olan ilgiyi artırdı. Firma olarak biz de güçlü üretim altyapımızı değişen ihtiyaçlara hızla adapte ederek ilk çekme karavan üretimimizi gerçekleştirdik. BTSO’nun UR-GE projesi kapsamında ABD’ye gerçekleştirdiğimiz yurt dışı pazarlama faaliyetlerinde karavan üreticilerini ziyaret etmiş ve çok etkilenmiştik. Türkiye’de bunu nasıl yaparız diye düşündük ve pandemi ile birlikte bu işe başladık. Tamamıyla monoblok üzerine, 4 kişilik bir ailenin rahatça yaşayabileceği bir çekme karavan ürettik. Ülkemizde başka şehirlerde karavan üretimi yapılıyor ancak Bursa’da ilk oldu. Üretim aşamasının zorlukları vardı ama yabancı olmadığımız bir sektördü. İyi bir altyapı oluşturduktan sonra çalışanlarımızla bu işi yapmak için yola çıktık. Sonuçta O1 ve O2 segmentinde iki karavan üretimi gerçekleştirdik. Bu karavanlar ilk araçlarımız oldu. Gelen taleplere göre daha büyük veya küçük, farklı nitelikte karavanlar üretmeyi ve motorlu karavan sektörüne de girmeyi düşünüyoruz. Firma olarak okul servis taşımacılığı ve turizm sektörleri ağırlıklı çalışıyoruz. Pandemi ile turizm neredeyse durma noktasına geldi ve okullar kapandı. Bu sektördeki araçları imal edemediğimiz için karavan üretimine yöneldik. Karavanlarımızı hem iç pazar hem ihracat olarak düşünüyoruz. UR-GE sayesinde ABD’ye ilk ihracatımızı da yaptık. Cabrio İveco otobüsleri gönderdik. Araçlarımız çok beğenildi.  Pandemi nedeniyle ertelenen siparişlerin de yılın ikinci yarısından sonra devreye gireceğini öngörüyoruz. Pandemi öncesinde çok iyi bir pazar yakalamıştık. ABD ve hatta Japonya pazarına kadar uzanmıştık. Ancak pandemi ile işler yavaşladı. Bu süreçte Hükümetimizin sağladığı destekler, Odamızın çalışmaları ve UR-GE projesindeki güçlü dayanışmamız bizi ayakta tutan faktörler oldu.


UR-GE ile yeni hedeflere odaklandık
Esra Yıldırım  İLES Yönetim Kurulu Üyesi
NOSAB’ta 10 yılı aşkın süredir faaliyet gösterirken karoseri sektöründe üretimimizin tamamını Avrupa’ya ihraç ediyoruz. BTSO’nun UR-GE projesi ile gerçekleştirdiği ABD ziyaretinin ardından karavan üretimine başlama kararı aldık. Üretimlerimizin tamamını ihraç ederken müşterinin beğenisi ve talepleri doğrultusunda minibüs ve otobüs üretiyoruz. Bütün ürünlerimizi butik olarak üretiyoruz. Kendimiz tasarlıyoruz. Ürün gamımız oldukça çeşitli. 2. fabrikamızı da geçen sene pandemi öncesinde bünyemize kattık. Tüm Avrupa’ya ihracat yapıyoruz. İstihdamımız her geçen gün artıyor. Yurt dışında kendi firmalarımız var. Günden güne büyüyen ve gelişen bir şirketiz. Araçların tasarımlarını müşterilerden gelen taleplere göre şekillendiriyoruz. Yurt dışından farklı tasarım talepleri geliyor. Pandemi sebebiyle zorlu geçen 2020 yılının ardından yeni yılda Ar-Ge çalışmalarına daha fazla önem verdik. Ürünlerimizden birisi motor home karavan dediğimiz ürünümüz. Diğeri de düşük tabanlı daha çok şehir içinde ulaşımda kullanılan şehir içi otobüslerine yönelik bir ürün. 2021 yılı için güzel hedeflerimiz var. Firma olarak 2021 sipariş listemizi doldurduk. Farklı sektörlere yönelik yaptığımız yatırımlardan dolayı bunun karşılığını almaya başladık. İşlerimiz şu an güzel gidiyor. Gelecek için umutluyuz. UR-GE kapsamında gittiğimiz ABD programında karavan firmalarını ziyaret etme ve çok çeşitli ürün gruplarını görme imkanı bulduk. Bu bize farklı fikirler kattı. Daha doğrusu bir vizyon kattı. Ekibimizle bu alanda neler yapabiliriz, neler tasarlayabiliriz diye konuştuk. Bu alanda hızlı bir şekilde somut adımlar atmaya karar verdik. Çok güzel bir ürün çıkardığımızı düşünüyorum. Aslında çok eşi olmayan bir ürün. Beklentimiz yüksek. Bu alanda en iyisi olmak için üretimlere başladık. Firma olarak ürün gamına karavanı da eklemiş olduk. Bu alanda pastadan daha fazla pay almayı istiyoruz.


Pandemide değişen regülasyonlara uyumlu araç üretimi önem kazandı
Rengin EREN Erener Otomotiv Dış Ticaret Müdürü
Hafif ticari araç gruplarının  üstyapısı üzerine uzmanlaşmış  bir karoseri firması olan Erener Otomotiv,  Mercedes ve Iveco gibi markaların onaylı üstyapıcısıdır.  Panelvan ve şase araçlar üzerine  turizm, okul servisi ve toplu taşımaya uygun özel tasarım  minibus, midibüs ve otobüslerin üretimi  kendi tesislerimizde yapılmaktadır. Ürettiğimiz araçların tamamı yurt dışı piyasalarına yönelik olup yolcu taşıma kapasitesi, ihtiyaca göre 11 ile 39 arasında değişmektedir.  Araçlarımızın  yurt dışında ruhsatlandırılması da firmamıza ait homoligasyon belgeleriyle ( 2007/46 Tip onay )  yapılmaktadır.  Otomotivde Türkiye’nin lider kenti Bursa’da, BTSO tarafından Ticaret Bakanlığının destekleriyle başlatılan, UR-GE projesi kapsamında ABD’de Detroit ve Las Vegas’ta düzenlenen fuarda sektör temsilcileri arasından bazı firmalar ABD’li firmalar ile bağlantılar kurmuş ve iş birliği adımları atılmıştır.  Yapılan ziyaretler ABD pazarının barındırdığı fırsatları yerinde görmemizi sağlamış, firmalarımıza yeni ufuklar kazandırmıştır.  Otomotiv stratejik bir sektördür ve uyum sağlama yeteneği sayesinde sektörde iyileşmenin hızlı gerçekleşeceğine inanıyoruz. Fakat 2019’un başındaki rakamlara da ancak en iyi ihtimalle 2021 sonu veya 2022 başında tekrar ulaşabileceğimizi düşünüyoruz. Yeni trendler ve teknoloji yatırımları mutlaka bu geçiş sürecini destekleyecektir.  İçinde bulunduğumuz dönemde değişen regulasyonlara uyumlu araç üretimi önem kazanmıştır. Erener olarak bizler de bu bağlamda üretimimize devam etmekteyiz. Müşterilerimizin yedek parça, bakım ve onarım gereksinimleri bu yılın zorlu koşulları altında sistemli ve özverili bir ekip çalışmasıyla karşılandı. 2021 yılında modifiye edilmiş hafif ticari araç talebinin şehir içi taşımacılık ve okul/personel taşımacılığına yönelik araç segmentinde olacağını söyleyebiliriz.  2022 yılı itibariyle de pandeminin tamamen kontrol altına alınmış olacağı düşüncesiyle turizm sektörüne yönelik araç segmentindeki talebin hızlı bir şekilde artarak normal zamanlar düzeyine geleceğini umut ediyoruz.