Sevgili okurlar, değerli meslektaşlar, 2023 yılının bitmesine 2,5 ay kalmış iken bir tebliğ taslağı yayımlandı. Bu tebliğ taslağı 47 sayfa ve konusu da enflasyon düzeltmesi. Bu tebliğ taslağının yayımlanması bana göre ne demek biliyor musunuz? Bu sene enflasyon düzeltmesi yapılacak. O kadar.
Meslektaşlar ve firmalar, artık kaçacak bir durum kalmadı. Enflasyon düzeltmesine hazırlanın. Enflasyon düzeltmesi muhakkak ki bir programla yapılacak. Enflasyon düzeltmesi programlarını inceleyin ve en iyisini seçip kullanmaya hazır olun.
Biz de bu yazımızda genel esasları belirtmeye çalışacağız.
Enflasyon düzeltmesi yapacak olanlar
Enflasyon düzeltmesi, kolektif, adî komandit ve adî şirketler dâhil kazançlarını bilanço esasına göre tespit eden gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri
Yani bir işletmenin enflasyon düzeltmesi yapması için iki şart öngörülmüştür:
a) Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olmak,
b) Bilanço esasına göre defter tutmak.
(2.) Özel hesap dönemi tayin edilenler (2024 yılında biten özel hesap dönemi sonuna ait) bilançonun, izleyen geçici vergi ve hesap dönemlerinde ise düzeltme şartlarının gerçekleşmesine/varlığına bağlı olarak aynı Kanunun mükerrer 298’inci maddesinin (A) 13 / 47 fıkrası gereğince geçici vergi ve hesap dönemleri sonuna ait bilançolarını da enflasyon düzeltmesine tabi tutulacaktır. Mükelleflerin herhangi bir seçimlik hakkı yoktur, enflasyon düzeltmesi zorunluluktur.
(3) İktisadi devlet teşekkülleri ve kamu iktisadi kuruluşları ile bunların bünyesindeki işletmeler ve imtiyazlı işletmelerin, bilanço esasına göre defter tutuyorlar ve kurumlar vergisi mükellefiyetleri bulunuyorsa enflasyon düzeltmesi yapmaları zorunludur.
(4) Yeni işe başlayan mükelleflerde enflasyon düzeltmesi hükümlerinin uygulanmasında işe başlanılan tarihin bir önemi bulunmamaktadır. 1/1/2024 tarihinden sonraki dönemlerde enflasyon düzeltmesi yapma zorunluluğu bakımından, son üç ve son bir hesap dönemi, bu mükelleflerin işe başladıkları tarihten önceki dönemleri kapsıyor olsa dahi şartların gerçekleşip gerçekleşmediğinin hesabında dikkate alınır.
(5) Gelir/kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmakla birlikte kazançları gelir veya kurumlar vergisinden istisna olan, bilanço esasına göre defter tutan mükellefler de enflasyon düzeltmesi hükümlerine göre düzeltme yapmak zorundadırlar.
Enflasyon düzeltmesi yapamayacak olanlar:
a) Kayıtlarını Türk para birimi dışında bir para ile tutmalarına izin verilen mükellefler,
b) Kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına izin verilen, ancak Türk para birimiyle kayıt yapmaya dönen mükelleflerden, Türk para birimiyle kayıt yapmaya başlanılan hesap döneminden itibaren üç hesap dönemi geçmemiş olanlar.
c) Bilanço esasına göre defter tutmayan gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri
d) Kazançlarını işletme hesabı esasına (zirai işletme hesabı dâhil) göre tespit eden mükellefler ile serbest meslek kazanç defteri tutan serbest meslek erbabı mükellefler enflasyon düzeltmesi yapamazlar. Ancak, amortismana tâbi iktisadi kıymetlerini bu Tebliğe göre düzeltilmiş tutarları üzerinden amortismana tâbi tutabilirler
Bilançoda düzeltme işlemine tabi tutulacak kıymetler
Mali Tablolarda yer alan kıymetler iki gruba ayrılır.
1. Parasal Kıymetler
2. Parasal olmayan kıymetler
|
KURUM BİLANÇOSU |
|
Aktif Pasif |
|
Parasal Varlıklar Parasal Kaynaklar |
|
Parasal Olmayan Varlıklar Parasal Olmayan Kaynaklar |
Bu durum bilanço açısından aşağıdaki gibi şematize edilebilir. Parasal varlıklar ve parasal kaynaklar enflasyon düzeltmesine tabi değildir.
Parasal olmayan kıymetler ise enflasyon düzeltmesine tabi tutulur. Öz sermaye kalemleri de parasal olmayan kıymet olarak kabul edilecektir.
Bu yazımızda enflasyon düzeltmesi ile ilgili genel şartların bulunduğu maddeleri açıklamaya çalıştık. Mükelleflerin ve meslektaşların taslak halinde olan bu tebliği, özellikle çıktıktan sonra çok dikkatle inceleyip uygulamaları gerekir.
Sonuç olarak, enflasyon düzeltmesi yapılacak.
