Elif Didem Danacıoğlu

Sanayi üretimi ekimde bir önceki aya göre yüzde 1,9, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,7 azaldı. Sanayiciler, ekim ayı sanayi üretim verilerinin detaylarında, yaz aylarında döviz kurlarında başlayan yüksek dalgalanmaların olumsuz etkilerinin sanayide görülmeye başlandığını ifade etti.


Sanayi kesiminde veya sanayi üretimde gerileme olduğu sinyallerini, sanayi üretim endeksi ve imalat sanayi kapasite kullanım oranında görülen düşüşten de anlaşıldığını ifade eden sanayiciler, açıklanan rakamların şaşırtıcı olmadığını vurguladı. Sanayiciler, 2019'da öngörülebilir ve oynak olmayan bir kur seviyesi, daha düşük finansman maliyeti, bankacılık ve finans sektörünün özde desteğiyle zor süreçten başarıyla çıkacak bir reel sektör, enflasyonun gerilediği, yapısal sorunların gerçekçi çözümlerle çözüleceği politikaların uygulandığı günler bekliyor. Döviz kurunun etkisi üretim çarklarını yavaşlattığını ifade eden sanayiciler, yaz ayları içerisinde yaşanılan dalgalanmaların güven eksikliğine dönüşmesinin etkilerini ekonomik alanda üretime yansımasının sonuçlarını yaşadıklarını vurguladılar.
YÜZDE 5,7 AZALDI
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ekim ayına ilişkin sanayi üretim endeksi sonuçlarına göre, takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,7 azaldı. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi de ekimde bir önceki aya kıyasla yüzde 1,9 düşüş kaydetti.
120,5 DEĞERİNE DÜŞTÜ
Arındırılmamış sanayi üretim endeksi, ekimde geçen yılın aynı ayına göre yüzde 4,1 gerileyerek 120,5 değerine düştü. Bu dönemde 120,5 olarak hesaplanan endeks, geçen yılın ekim ayında 125,7 seviyesinde bulunuyordu. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, ekimde madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi bir önceki aya göre yüzde 1,3, imalat sanayi sektörü yüzde 2, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretim ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 1,2 azaldı. Takvim etkisinden arındırılmış sanayinin alt sektörlerine bakıldığında ise madencilik ve taş ocakçılığı sektörü endeksi, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 6,1 artarken, imalat sanayi sektörü endeksi yüzde 6,5, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörü endeksi yüzde 1,2 azalış kaydetti. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış ana sanayi grupları incelendiğinde, ekimde bir önceki aya göre en fazla artış yüzde 12,4 ile yüksek teknoloji sektöründe gerçekleşirken, en fazla düşüş yüzde 3,8 ile ara malı sektöründe oldu.

Ersan Özsoy - DOSAB YKB
"2018 yılında ekonomide yeni dengeler oluştu. Yazın sonlarına doğru fırlayan kurlar, daha yüksek faiz oranları, yeniden yükselen enflasyon, artan maliyetler, azalan yatırımlar, gündemimizde en çok yer tutan konular oldu. Kur, faiz ve enflasyon gibi temel göstergelerdeki yeni dengeler, ülke ekonomisinin bir süre düşük büyüme ve yüksek enflasyon ile mücadele edeceğini gösteriyor. Hükümetimizin açıkladığı önlem ve programlarda önümüzdeki yıllar ekonomide dengelenme dönemi olarak adlandırılıyor. 2018'in 3.çeyrek büyümesi yüzde 1,6 oldu. Bu büyüme rakamına üretim kesimlerinin katkıları açısından bakarsak, bütün kesimlerde geçen yılın 3. çeyreğine göre gerileme olduğunu görüyoruz. Büyümeye sanayi kesiminin katkısı 0,3 (geçen yıl yüzde 15,4), tarım, inşaat kesiminin katkısı - %5,3 (geçen yıl yüzde 18,8), hizmetler kesiminin katkısı yüzde 4,5 (geçen yıl yüzde 21,8) olarak gerçekleşmiş. Rakamlardan da görüldüğü gibi geçen yılın aynı dönemi ile bu yıl arasında sanayi kesiminde, inşaatta, hizmetlerde büyük farklar söz konusu. Sanayi kesiminde veya sanayi üretimde böyle bir gerileme olduğunun sinyallerini, sanayi üretim endeksi ve imalat sanayii kapasite kullanım oranında görülen düşüşten anlıyorduk. DOSAB olarak baktığımızda da bizler sanayimizdeki tabloyu en sağlıklı şekilde enerji tüketim değerlerinden takip edebiliyoruz. Söz konusu dönemde, büyüme verileri ile örtüşen bir tüketim grafiğimiz söz konusu Yılın son çeyreğini oluşturan Ekim, Kasım, Aralık döneminin ilk iki ayında toplam elektrik tüketimimizin geçen yılın aynı aylarına göre sırasıyla yüzde 5,87 ve 9,58 oranında gerilediğini görüyoruz. Sanayiciler olarak 2019'da; öngörülebilir ve oynak olmayan bir kur seviyesi, daha düşük finansman maliyeti, bankacılık ve finans sektörünün özde desteğiyle zor süreçten başarıyla çıkacak bir reel sektör, enflasyonun gerilediği, yapısal sorunların gerçekçi çözümlerle çözüleceği politikaların uygulandığı günler bekliyoruz.

Baran Çelik OİB YKB
"Sanayi üretimi son aylarda düşüş eğilimindedir ve özellikle Ekim ayında beklentilerin üzerinde bir düşüş yaşandığını söyleyebiliriz. Alt gruplar olarak bakıldığında imalat sanayindeki aylık düşüşün %2 olduğu gözükmektedir. Otomotiv açısından değerlendirildiğinde değer bazında ihracat artışının devam etmesine rağmen iç pazardaki daralma sanayi üretimine de olumsuz yansımıştır. Burada sevindirici unsur yüksek teknoloji ürünlerindeki üretimin aylık bazda %12,4 yıllık bazda %13,7 artmış olmasıdır. Biz her fırsatta gelecek hedeflerimiz için ihracatımızdaki orta-yüksek ve yüksek teknoloji ürünlerinin payının artması gerektiğini vurguluyoruz. Bu alanlardaki üretim artışı ihracatımıza da zamanla olumlu yansıyacaktır.

Ergun Hadi Türkay BUSİAD YKB
"Yaz aylarında döviz kurlarında başlayan yüksek dalgalanmaların, olumsuz etkilerinin sanayi ve istihdamda görülmeye başlandı. Sanayideki daralma işsizliğin de artmasına neden oldu. Hep söylediğimiz gibi üretimden başka çaremiz yok. Başta tarım ve sanayide olmak üzere üretirsek, istihdamı da, ihracatı da artırırız. Umarız ki, 2019 yılı, hem sanayide, hem istihdam da hem de ihracatta kayıpların telafi edildiği, çok daha parlak bir yıl olsun

Ömer Faruk Korun HOSAB YKB
"Sanayi sektörü, yurt içi hasılanın bir birleşeni olup milli gelir büyümesinin ve ekonominin en önemli itici güçlerindendir. İstihdama önemli bir katkı sağlayan sanayi sektörü büyümeye de ciddi bir ivme kazandırır. 2018'in 3.çeyrek büyümesi yüzde 1,6 olurken, bu büyümeye sanayi kesiminin katkısı sadece yüzde 0,3 oldu. Oysa aynı katkı geçen yıl yüzde 15,4 idi. Dolayısıyla bu veri sanayinin ne durumda olduğunu anlatması bakımından çok çarpıcıdır.Sanayi Üretim Endeksi, ekonomide meydana gelen gelişmelerin ve uygulanan ekonomi politikalarının, kısa dönemdeki etkilerinin ölçülebilmesi amacıyla hesaplanmaktadır. Hesaplamada madencilik ve taş ocakçılığı, imalat, elektrik, gaz, buhar ve iklimlendirme üretimi ve dağıtımı sektörleri hesaba katılır. Bu sektörlerin de endeks içinde farklı ağırlıkları bulunur. En büyük ağırlık, yüzde 81 ile imalat sanayinindir. Dolayısıyla o endeks bizler için hayati önemdedir.Korkumuz, sanayide küçülmenin önümüzdeki aylarda sürmesinin muhtemel olmasıdır. Ekim ayı verisi gösterdi ki, Kasım ve Aralık aylarında bu trend sürerse, 2018 yılının son çeyreğinde büyümede düşüş sürer; dolayısıyla 2018 büyümesi daha da azalır.Hükümetimizin aldığı tedbirlerle, ekonomide dengeleme sürecinin 2019 yılı ile birlikte başlayacağını umut ediyoruz.

Yunus Aydın Uludağ OSB YKB
"TÜİK'in açıkladığı verilere göre, sanayi üretimi ekim ayında, yıllık bazda yüzde 5,7 azaldı. Yaz döneminde yaşanan finansal türbülansın ekonomik aktivitede yavaşlatıcı etkisinin belirginleştiğini söyleyebiliriz.2018 yılında Türk ekonomisini en çok etkileyen konulardan biri Türk lirasının değer kaybıdır. Bu durum başta faiz olmak üzere girdi fiyatlarını etkiledi ve enflasyonu yükseltti. Türk ekonomisi güven kaybı yaşamaya başladı. Döviz kurundaki ani değişiklikler sonucunda piyasa daraldı . Bütün bunların sonucunda 2019 zor bir yıl olacağa benziyor.

Nuri Coşkun İrfan Evinoks YKB
"Yaz ayları içerisinde yaşadığımız dalgalanmaların güven eksikliğine dönüşmesinin etkilerini ekonomik alanda üretime yansımasının sonuçlarını yaşıyoruz maalesef. 2018 yılı içerisinde aylık üretim rakamları kıyaslandığı zaman bir yıl içinde inişli çıkışlı bir görünüm zaten mevcuttu. Kredi destekleri ve vergi indirimleri ile bir miktar aşıldıysa da, son iki ay içerisinde alınan bu tür ek tedbirler de maalesef beklenen iyileşmeleri hemen sağlanamadı. Açıklanan sanayi üretim rakamlarına bakıldığında, teknolojik ürünler ve madencilik alanlarında artış olsa da bu alanların büyüklüğü diğer sektörlerin küçültücü etkisini kapatacak durumda değil gibi görünüyor. Güvenin tekrar tesisi tabii ki zaman alacaktır.

Ahmet Özkayan Ermaksan Yönetim Kurulu Başkan Vekili ve Genel Müdürü
"Ekim ayına dair sanayi üretim verilerini incelediğimizde, üretimdeki yavaşlamanın daha çok ara mallarda kendini hissettirdiğini görüyoruz.
Ülkemizdeki finansal istikrarın tekrar sağlanması için üretim temelli yatırımlara hız vermemiz gerekiyor. Ekim ayındaki üretimde yaşanan bu düşüşün de yıl sonuyla birlikte yavaşlayacağını ve tekrardan yükselişe geçeceğine inanıyorum.

İskender Ulusay Aktaş Holding İcra Kurulu Başkanı
"Sanayi üretimi ve katma değer arasındaki geçmiş dönemlere kadar uzanan bağ nedeniyle, üretimin son çeyrekte daralma ihtimali söz konusuydu ancak bizim gibi ihracat ağırlıklı sanayi şirketlerinin taleplerinde bir değişim olmadı.
Bu sebeple beklenen kadar bir daralma gerçekleşmedi. Gelecek yıl, sanayi üretimindeki rakamların daha iyi olacağı beklentisi içindeyiz.

Ali Hakan Süalp İnsu Teknik Genel Müdürü
"Türkiye İstatistik Kurumu, Ekim ayına ilişkin sanayi üretim endeksine göre sanayi üretimin ekim ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,7 azaldı. Bu durumu, özellikle yaz döneminde yaşanan finansal olayların ekonomik hayata yansımasının sonucu olarak değerlendirebiliriz. Bu azalmaya rağmen finansal açıdan istikrarın yeniden yakalanması ile önümüzdeki aylarda düşüşün yavaşlayacağını düşünüyorum.

Anıl Yücetürk
Maysan Mando Genel Müdürü
"TÜİK verilerine baktığımızda, ekim ayında sanayi üretiminin geçen yılın aynı ayına göre yüzde 5,7, bir önceki aya göre de yüzde 1,9 azaldığını görüyoruz. Bu dönemde, temel sektörlerde yıllık bazda üretim daralması söz konusu olsa da kasım ve aralık ayıyla birlikte bu daralmanın yavaşlayacağını ve rakamlarda artış göreceğimizi umuyorum.

Sayı: 1180 - Sayı'nın Kapağı