Ülkemizde sanayileşme Osmanlı döneminde çok cılız olarak belli sayılarda başlamış, Cumhuriyetin ilk döne­minde çok önemli yatırımlarla büyümüştür. 2. Dünya Savaşı ve sonrasında yavaşlamış, Demokrat Parti döneminde inşaat ağırlıklı olmak üzere tekrar bir yükselişe geçmiştir.

27 Mayıs 1961 ihtilalinden sonra yeni anayasa çerçeve­sinde devlet yapısı bir ölçüde değişmiş ve bazı yeni kurum­lar oluşturulmuştur. Bunlardan biri de Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) idi. DPT, bir müşavirlik firmasına geniş bir araştırma yaptırmış ve bu çalışmalarda Bursa, İstanbul, Adapazarı, Adana, Mersin ve Zonguldak şehirleri ince­lenmiştir. Neticede, Bursa’nın bu tür bir proje için Türki­ye’deki en uygun şehir olduğuna karar verilmiş ve bu öneri bir raporla sunulmuştur.

Projeye Bursa Ticaret ve Sanayi Odası (BTSO) sahip çık­mış ve 1961 yılında Türkiye’de ilk modern uygulama olarak Milletlerarası Kalkınma Teşkilatı’nın (UNIDO) Artık Para­lar Fonu’ndan; Maliye Bakanlığı’nca sağlanan 26.200.000 TL krediye BTSO’nun %10 ora­nında katkısıyla kurul­muş ve 1966 yılında resmi olarak hizmet vermeye başlamıştır.

Organize Sanayi Böl­gesi’ne (OSB) tahsis edil­miş olan arsalar, BTSO tarafından satın alınarak endüstriler için uygun parsellere bölünmüş ve daha sonra yol, su, dre­naj, elektrik ve telefon gibi altyapı hizmetleri ta­mamlanmıştır. Konut ihtiyacını karşılamak için ise bölgenin yakınındaki arazi, yerleşim bölgesi olarak planlanmıştır (1050 Konutlar).

Başlangıçta OSB alanı 1,8 milyon metrekareydi ve 4 firma faaliyet halindeydi. Zamanla parsel talebi arttı ve bu talebe karşılık verilemedi. Genişlemiş olan OSB’nin alanı şu anda 7,2 milyon metrekareye ulaşmıştır. Bunun 2,6 mil­yon metrekaresi hizmet destek, ortak donatı alanları ve ula­şım altyapısı; 4,6 milyon metrekaresi ise sanayi arsası olarak kullanılmaktadır. Bölgeye 1992 yılından itibaren doğalgaz dağıtım şebekesi de eklenmiştir. OSB’deki işletmelerin her birinin münferiden arıtma yapması; yer yokluğu, verimli ol­maması gibi nedenlerle pratik olmayacağı düşüncesiyle toplu arıtma sistemi uygun bulunmuştur. Bu yatırım 1998 yılı içerisinde devreye alınmıştır. Bu şekilde ortak ve tek bir kanalizasyondan deşarj edilen OSB’deki atık suların da müş­terek sistemde arıtılması mümkün olmuştur.

Bu açıklamalar ilk OSB içindir. Peki aradan geçen 60 yıl içinde nasıl bir gelişme olduğuna bir bakalım. Şu anda bölge sayısı Bursa’da 17’ye ulaştı. Bunları sıralayalım:

1- Bursa Organize Sanayi Bölgesi

2- Bursa Teknoloji Organize Sanayi Bölgesi

3- Hasanağa Organize Sanayi Bölgesi

4- Demirtaş Organize Sanayi Bölgesi

5- Uludağ Organize Sanayi Bölgesi

6- İnegöl Organize Sanayi Bölgesi

7- Kestel Organize Sanayi Bölgesi

8- Mustafakemalpaşa Organize Sanayi Bölgesi

9- MKP Mermerciler Organize Sanayi Bölgesi

10- Nilüfer Organize Sanayi Bölgesi

11- Yenişehir Organize Sanayi Bölgesi

12- Bursa İhtisas Deri Organize Sanayi Bölgesi

13- TOSAB Bursa Tekstil Boyahaneleri İhtisas Organize Sa­nayi Bölgesi

14- Barakfakih Organize Sanayi Bölgesi

15- Kayapa Organize Sanayi Bölgesi

16- Yenice Organize Sanayi Bölgesi

17- İnegöl Mobilya Ağaç İşleri İhtisas OSB

Türkiye ölçeğinde de bu konuya bakmak gerekiyor. Devam edeceğim...