Kaçınılmazlık olgusu, iş kazalarında işverenlerin sorumluluğu yönünden önemli bulunmaktadır. Bu durumda, sorumluluk koşullarının belirlenmesinde "kaçınılmazlık kavramının açıklığa kavuşturulması gerekmektedir. Kaçınılmazlık, bir ilke olmayıp borçluyu borcundan kurtaran ya da borçlunun fiili ile buna bağlanan hukuki sonuç arasındaki uygun illiyet bağını kesen ifa imkansızlığının en önemli unsurudur.
Kaçınılmazlık, önüne geçmenin imkansız olduğu veya hangi önlem alınırsa alınsın, hangi boyutta dikkat edilirse edilsin oluşması engelleyemeyen fiiller ve olaylardır. Genel olarak nitelendirmek gerekirse, kaçınılmazlık demek, vuku bulan olaya karşı koyulmazlık hali ve her türlü tedbirin alınmasına rağmen gerçekleşmesi önlenemeyen ve objektif bir kaçınılmazlık durumunun söz konusu olmasıdır. Umulmadık bir hal kaçınılmazlık olarak nitelenmeyecektir. Ummamak, ummayı düşünmemek ve zarar verici olay ile karşılaşmak kaçınılmazlık olarak değerlendirilemez.1
İş kazalarının ancak tümüyle kaçınılmaz olduğu durumlarda işverenin sorumluluğundan söz edilemez. Kaçınılmaz bir nedenden kaynaklanan iş kazası veya meslek hastalığından ötürü işverenin sorumlu tutulması için ilgili mevzuatın öngördüğü tüm önlemlerin alınmış olması gerekir. Kaçınılmazlık nedeniyle bir iş kazası veya meslek hastalığı meydana gelmişse bu taktirde işverenin mevzuat gereği almakla yükümlü olduğu tüm önlemleri almış olması durumunda artık sorumlu olmayacaktır, çünkü tüm önlemlere rağmen önlenmesi mümkün olmayan bir durum söz konusu olduğundan işveren sorumlu olmayacaktır.2
Nitekim, iş kazasında kaçınılmazlıktan söz edilebilmesi için İş Kanununa göre işverenin, işyerinde çağın ve teknolojinin gerektirdiği önlemleri almasına rağmen iş kazasının meydana gelmiş olması gerektiği Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 6.10.1999 gün ve 1999/10 - 687 Esas - 1999/775 Karar ile 16.10.1985 gün ve 1985/10 - 197 Esas - 1985/826 Karar sayılı içtihatlarında da aynen benimsenmiştir.
Üstteki açıklamalar dikkate alındığında, her hangi bir somut olayda kaçınılmazlık durumunun var olup olmadığının tespiti için; iş kazasının gerçekleştiği iş kolu ile işçi sağlığı ve iş güvenliği alanında uzman kişilerden seçilecek bilirkişi kurulunca yapılacak incelemeyle, mevzuat uyarınca hangi önlemlerin alınması gerektiği, bu önlemlerin işverence alınıp alınmadığı ve alınmış önlemlere sigortalının uyup uymadığı yönlerinden yargısal denetime elverir biçimde irdelenmesi sonucunda, tüm önlemlere rağmen önlenmesi mümkün olmayan bir durum söz konusu ise, bu durum kaçınılmazlık olarak nitelendirilebilecektir.
Gülen yüzlerin ağarması ve aydınlık geleceğiniz olması dileklerimizle saygılarımızı sunarız.
(1) Ergin, Berin: Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İşverene Rücuya Nasıl Bakıyor: MESS Sicil Dergisi, Aralık 2006, s.138 - 139
(2) Ergin, agm., s.139
Kaçınılmazlık, önüne geçmenin imkansız olduğu veya hangi önlem alınırsa alınsın, hangi boyutta dikkat edilirse edilsin oluşması engelleyemeyen fiiller ve olaylardır. Genel olarak nitelendirmek gerekirse, kaçınılmazlık demek, vuku bulan olaya karşı koyulmazlık hali ve her türlü tedbirin alınmasına rağmen gerçekleşmesi önlenemeyen ve objektif bir kaçınılmazlık durumunun söz konusu olmasıdır. Umulmadık bir hal kaçınılmazlık olarak nitelenmeyecektir. Ummamak, ummayı düşünmemek ve zarar verici olay ile karşılaşmak kaçınılmazlık olarak değerlendirilemez.1
İş kazalarının ancak tümüyle kaçınılmaz olduğu durumlarda işverenin sorumluluğundan söz edilemez. Kaçınılmaz bir nedenden kaynaklanan iş kazası veya meslek hastalığından ötürü işverenin sorumlu tutulması için ilgili mevzuatın öngördüğü tüm önlemlerin alınmış olması gerekir. Kaçınılmazlık nedeniyle bir iş kazası veya meslek hastalığı meydana gelmişse bu taktirde işverenin mevzuat gereği almakla yükümlü olduğu tüm önlemleri almış olması durumunda artık sorumlu olmayacaktır, çünkü tüm önlemlere rağmen önlenmesi mümkün olmayan bir durum söz konusu olduğundan işveren sorumlu olmayacaktır.2
Nitekim, iş kazasında kaçınılmazlıktan söz edilebilmesi için İş Kanununa göre işverenin, işyerinde çağın ve teknolojinin gerektirdiği önlemleri almasına rağmen iş kazasının meydana gelmiş olması gerektiği Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 6.10.1999 gün ve 1999/10 - 687 Esas - 1999/775 Karar ile 16.10.1985 gün ve 1985/10 - 197 Esas - 1985/826 Karar sayılı içtihatlarında da aynen benimsenmiştir.
Üstteki açıklamalar dikkate alındığında, her hangi bir somut olayda kaçınılmazlık durumunun var olup olmadığının tespiti için; iş kazasının gerçekleştiği iş kolu ile işçi sağlığı ve iş güvenliği alanında uzman kişilerden seçilecek bilirkişi kurulunca yapılacak incelemeyle, mevzuat uyarınca hangi önlemlerin alınması gerektiği, bu önlemlerin işverence alınıp alınmadığı ve alınmış önlemlere sigortalının uyup uymadığı yönlerinden yargısal denetime elverir biçimde irdelenmesi sonucunda, tüm önlemlere rağmen önlenmesi mümkün olmayan bir durum söz konusu ise, bu durum kaçınılmazlık olarak nitelendirilebilecektir.
Gülen yüzlerin ağarması ve aydınlık geleceğiniz olması dileklerimizle saygılarımızı sunarız.
(1) Ergin, Berin: Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu İşverene Rücuya Nasıl Bakıyor: MESS Sicil Dergisi, Aralık 2006, s.138 - 139
(2) Ergin, agm., s.139
Sayı: 1181 - Sayı'nın Kapağı
