2018 yılını tamamlarken ülkemiz adli ihtilaf tablosuna bir göz atıp hep birlikte kısa değerlendirme yapalım.
Başlıca kaynak, herkese açık Adalet Bakanlığı UYAP
(Ulusal Yargı Ağı ) bilişim sistemi dökümanları.
Başlayalım; ülkemizde 26.12.2018
verileri ile yıl içerisinde;
2.217.957 adet Ceza davası dosyası
açılmış,
2.061.176 adet Hukuk davası dosyası
açılmış,
545.173 adet İdari dava dosyası açılmış,
8.656.344 adet de İcra dosyası açılmış,
3.944.381 adet de Cumhuriyet Savcılığına
suç duyurusu dosyası gelmiş.
Sayı anlamında ürkütücü bir tablo.
Toplam ihtilaf dosya sayısı bir yıl için 17.425.031.
Bu rakama geçmiş yıllardan gelen dosya sayıları dahil değil.
Yine, arabulucu ve zorunlu & ihtiyari tahkim başvuru sayıları. Nüfusumuz yaklaşık 85 Milyon. Bu nüfusa bu ihtilaf sayısı! İstatistiksel verilere bakıldığında geçmiş yıllara oranla azalma görülmediği gibi yukarı doğru bir grafik de göze çarpıyor. İş davalarında ve ticari davalarda zorunlu arabuluculuk, tahkim, cezada uzlaşma, idari yaptırımlar gibi ihtilaf sayısını azaltmayı öngören çare arayışları da yetersiz kalmış.
Hakim, savcı, adli personel, bina araç gereç mali yeterlilikler sayı ve kriterler açısından zaten sıkıntılıyız.
Adli yargıda yerel mahkemeler ve yargıtay daireleri arasında daha iyi adli karar üretme sevdasına getirilen istinaf mahkemelerinin de tıkandığı biliniyor. Davaların sonuçlanıp kesinleşmesi uzun yıllar almakta.
Ancak sadece bir yıllık dava & ihtilaf sayısına göz atınca kanaatimce konu artık Adalet Bakanlığı'nın da tek başına çare & çözüm üretebileceği mecradan çıkmış gözükmekte.
Bu konuda çok daha yeni ve çarpıcı proje & politikalara ihtiyaç var.
Devletin, üniversitelerin, sivil toplum kuruluşlarının en tepeden aşağı doğru tüm kurum ve kuruluşlarımızla bu alanda top yekün ilgi ve çözümler arayıp bulmamız gerekmekte.
Seksen küsur milyon nüfus ve sadece 2018 içinde dört milyon savcılık suç duyurusu sayısı.
Mukayesede Kuzey Avrupa'yı geçtik en karmaşık ülkeler için dahi bu istatislikler çarpıcı.
Araştırma var mı göz atamadım ama ihtilaf sayısında dünya şampiyonu olabiliriz.
Amerika, dava maliyetleri bakımından çok iyi bir örnek değil, adalete erişim pahalı olmamalı kabul ediyorum ama vatandaşları gerek ceza gerek hukuk uyuşmazlıklarında % 90 oranda daha baştan anlaşabiliyorlar bu yapı ve ağ kurulabilmiş. Diğer toplumsal sosyo ekonomik anlamda ileri medeniyetlerden bu konuda da alınacak olumlu bir şeyler vardır muhakkak.
Ancak her ne olursa olsun, dava ve ihtilaf sayısına göz atıldığında toplum bireyleri olarak ne kadar anlaşmazlık yaşadığımız ve bu toplumsal alanda hiç de sağlıklı bir çizgide olmadığımızı üzülerek ve sadece müşahade ediyorum.
Umudumuz düşük olsa da dileklerle bitirelim.
Yeni yıl, 2019 ve sonrası için çok daha az ihtilafa düşeceğimiz, toplumsal anlamda barış, huzur ve refah, ilaveten sağlık içerisinde yaşayacağımız bir yıl olması dileklerimle tüm okurlarımızın yeni yılını içten tebrik ediyorum.
Başlıca kaynak, herkese açık Adalet Bakanlığı UYAP
(Ulusal Yargı Ağı ) bilişim sistemi dökümanları.
Başlayalım; ülkemizde 26.12.2018
verileri ile yıl içerisinde;
2.217.957 adet Ceza davası dosyası
açılmış,
2.061.176 adet Hukuk davası dosyası
açılmış,
545.173 adet İdari dava dosyası açılmış,
8.656.344 adet de İcra dosyası açılmış,
3.944.381 adet de Cumhuriyet Savcılığına
suç duyurusu dosyası gelmiş.
Sayı anlamında ürkütücü bir tablo.
Toplam ihtilaf dosya sayısı bir yıl için 17.425.031.
Bu rakama geçmiş yıllardan gelen dosya sayıları dahil değil.
Yine, arabulucu ve zorunlu & ihtiyari tahkim başvuru sayıları. Nüfusumuz yaklaşık 85 Milyon. Bu nüfusa bu ihtilaf sayısı! İstatistiksel verilere bakıldığında geçmiş yıllara oranla azalma görülmediği gibi yukarı doğru bir grafik de göze çarpıyor. İş davalarında ve ticari davalarda zorunlu arabuluculuk, tahkim, cezada uzlaşma, idari yaptırımlar gibi ihtilaf sayısını azaltmayı öngören çare arayışları da yetersiz kalmış.
Hakim, savcı, adli personel, bina araç gereç mali yeterlilikler sayı ve kriterler açısından zaten sıkıntılıyız.
Adli yargıda yerel mahkemeler ve yargıtay daireleri arasında daha iyi adli karar üretme sevdasına getirilen istinaf mahkemelerinin de tıkandığı biliniyor. Davaların sonuçlanıp kesinleşmesi uzun yıllar almakta.
Ancak sadece bir yıllık dava & ihtilaf sayısına göz atınca kanaatimce konu artık Adalet Bakanlığı'nın da tek başına çare & çözüm üretebileceği mecradan çıkmış gözükmekte.
Bu konuda çok daha yeni ve çarpıcı proje & politikalara ihtiyaç var.
Devletin, üniversitelerin, sivil toplum kuruluşlarının en tepeden aşağı doğru tüm kurum ve kuruluşlarımızla bu alanda top yekün ilgi ve çözümler arayıp bulmamız gerekmekte.
Seksen küsur milyon nüfus ve sadece 2018 içinde dört milyon savcılık suç duyurusu sayısı.
Mukayesede Kuzey Avrupa'yı geçtik en karmaşık ülkeler için dahi bu istatislikler çarpıcı.
Araştırma var mı göz atamadım ama ihtilaf sayısında dünya şampiyonu olabiliriz.
Amerika, dava maliyetleri bakımından çok iyi bir örnek değil, adalete erişim pahalı olmamalı kabul ediyorum ama vatandaşları gerek ceza gerek hukuk uyuşmazlıklarında % 90 oranda daha baştan anlaşabiliyorlar bu yapı ve ağ kurulabilmiş. Diğer toplumsal sosyo ekonomik anlamda ileri medeniyetlerden bu konuda da alınacak olumlu bir şeyler vardır muhakkak.
Ancak her ne olursa olsun, dava ve ihtilaf sayısına göz atıldığında toplum bireyleri olarak ne kadar anlaşmazlık yaşadığımız ve bu toplumsal alanda hiç de sağlıklı bir çizgide olmadığımızı üzülerek ve sadece müşahade ediyorum.
Umudumuz düşük olsa da dileklerle bitirelim.
Yeni yıl, 2019 ve sonrası için çok daha az ihtilafa düşeceğimiz, toplumsal anlamda barış, huzur ve refah, ilaveten sağlık içerisinde yaşayacağımız bir yıl olması dileklerimle tüm okurlarımızın yeni yılını içten tebrik ediyorum.
Sayı: 1181 - Sayı'nın Kapağı
