K 5N tekniği ile altı soruda altı sigma
K 5N tekniği, nedenlerin analizinde uygulanan ve Kim, Ne, Neden, Nasıl, Nerede ve Ne Zaman sorularından oluşan bir tekniktir. Söz konusu tekniğe dayanarak, altı sigma konusunu altı soruda irdelemeye çalışalım.
Altı sigmayı kim uygular?
Altı sigma yaklaşımı, altı sigma eğitimi alarak altı sigma metodolojisi ve istatistiksel teknikler konusunda yetkin olan yeşil kuşak, kara kuşak ve uzman kara kuşaklar tarafından uygulanır. Söz konusu kişiler kendilerini problem çözmeye ve iyileştirmeye adamış problem savaşçılarıdır.
Altı sigma nedir?
Standart sapma olarak da adlandırılan sigma, bir anakütlenin (partinin, yığının) değişkenliğini (varyasyonunu, yayılımını) belirlemek için kullanılan istatistiksel bir ölçüdür. Yunan alfabesinde küçük sigma s sembolü ile, büyük sigma ise S sembolü ile gösterilir. Sigmanın veya standart sapmanın değişkenlik ölçüsü olmasına karşılık altı sigma (6s), hedeflenen bir değişkenlik ölçüsüdür ve verilerin ne kadarının müşterilerin beklentilerini karşıladığını veya karşılamadığını ölçer. Sigma seviyesi 6s'ya yaklaştıkça, müşterilerin beklentilerini karşılamayan ürün veya hizmetlerin sayısı o ölçüde azalır. Örneğin, 1s seviyesinde çalışan bir firmanın hata oranı yaklaşık olarak yüzde 69 iken, 2s seviyesi için hata oranı yüzde 31 ve 3s seviyesi için ise yüzde 7'dir. Buna karşılık, yaklaşık binde 6 hata oranında çalışan bir firmanın 4s sigma, onbinde 2 hata oranındakinin 5s ve milyonda 3 hata oranındakinin ise 6s seviyesinde olduğu söylenir.
Altı sigma metodolojisi veya TÖAİK (DMAIC) iyileştirme modeli, birbirini sırasıyla izleyen ve beş aşamadan (phases) oluşan proje odaklı döngüsel bir yaklaşımdır. Bu aşamalar (fazlar) şunlardır:
i) Tanımlama (T) [Define (D)], ii) Ölçme (Ö) [Measure (M)], iii) Analiz (A) [Analyse (A)], iv) İyileştirme (İ) [Improve (I)] ve v) Kontrol (K) [Control (C)].
Görüldüğü gibi, altı sigma metodolojisi veya TÖAİK (DMAIC) iyileştirme modeli aslında, altı sigma yol haritasından başka bir şey olmayıp, temel uygunsuzluk nedenlerinin tanımlanıp ortadan kaldırılması için prosesin nasıl tanımlanacağını, ölçüleceğini, analiz edileceğini, iyileştirileceğini ve kontrol edileceğini (iyileşmelerin kalıcı kılınacağını) sistematik olarak irdeler.
Neden uygulanır? Altı sigmanın çok sayıda uygulama nedeni olmakla birlikte, bunlardan bazıları şunlardır: i) Başarının ölçüsü olarak kâr etmek için, ii) Firmadaki potansiyeli gerçekleştirmek için, iii) Maliyetleri düşürmek için, iv) Verimliliği artırmak için, v) Ürün/hizmet kalitesini artırmak için, vi) Ürün çevrim zamanını azaltmak için, vii) Müşteri memnuniyetini artırmak için, viii) Fırsatları fark etmek için, ix) Kayıpları ve savurganlıkları önlemek için, x) Prosesleri iyileştirmek için, xi) Sistemi iyileştirmek için, xii) Öğrenen organizasyon olmak için, xiii) Çalışanların yetkinliklerini artırmak için, xiv) Verilere dayalı olarak daha doğru kararlar verebilmek için, xv) Temel kalite prensiplerine bağlı kalmak için, vb.
Nasıl uygulanır?
Altı sigma yaklaşımı, bu konuda eğitim almış yeşil kuşak, kara kuşak ve uzman kara kuşak olarak adlandırılan problem savaşçıları tarafından ve tepe yönetimin desteği ile kritik başarı faktörlerine ilişkin projeler seçilerek uygulanır. Altı sigma yaklaşımında yetişmiş insan kaynağının önemi büyüktür. Ancak, eğitim gerekli olmakla birlikte yeterli değildir. Bununla birlikte, başarılı firmalar elde ettikleri başarılarının sürekliliğini, altı sigma iyileştirme yaklaşımının kurum kültürü haline dönüşmesini, altı sigma eğitimlerinin firmanın gerçek örnekleriyle desteklenmesini ve eğitim alan problem savaşçılarının firmada önemli büyüklükte ve belirli sayıda proje tamamlanmasını sağlamak zorundadır. Bu nedenle, sistemin temellerinin atılması ve kurulması açısından, başlangıçta konunun uzmanlarından ve yeterliliğini kanıtlamış firmalardan eğitim ve danışmanlık hizmetinin alınması gerekir. Sistem kurulduktan sonra tabana yayılır ve kendi kendine yeten bir sistem haline dönüşebilir.
Nerede uygulanır?
Hemen hemen her sektör için uygun olan altı sigma, sihirli bir reçete olmayıp her firmada uygulanamaz. Kuşkusuz, altı sigmanın uygulanabilmesi için bazı ön koşulların olması gerekir. Bu ön koşullar üçlü sac ayağı olarak da düşünülebilir. Sac ayağının ilki, firmada sistem ve verilere dayalı bir "altyapının" olmasıdır. Sacın ikinci ayağında "tepe yönetimin inancı, hayali ve desteği" yer alır. Nihayet, "orta kademe yöneticilerinin yetkin (analitik düşünme yeteneği olan, matematik ve istatistiği seven) ve adanmışlığı ise bir diğer ayaktır. Sac ayağından birinin yetersizliği veya zayıflığı, altı sigma uygulamalarının başarısızlığının garantisidir. Nitekim, altı sigma projelerindeki başarısızlık nedenleri olarak şunlar sayılabilir. i) Tepe yönetimi inançsızlığı, ii) Tepe yönetimin ve/veya proje sahibinin yeterli destek vermemesi, iii) Projenin gerektirdiği sistem ve veri altyapısının olmaması, iv) Proje liderinin (problem savaşçısının) yetkin ve adanmış olmaması, v) Projenin yanlış seçilmesi, vi) Proje liderinin projeye uygun olmaması, vb.
Ne zaman uygulanır?
Altı sigmanın uygulanması için herhangi bir zaman veya mevsim yoktur. Altı sigmanın uygulanma zamanı, yukarıda sayılan (altı sigma neden uygulanır başlığındaki) 15 nedenden herhangi biri veya daha fazlasını gerçekleştirmek istediğiniz zaman veya kısaca yok olmak istemediğiniz zamandır.
K 5N tekniği, nedenlerin analizinde uygulanan ve Kim, Ne, Neden, Nasıl, Nerede ve Ne Zaman sorularından oluşan bir tekniktir. Söz konusu tekniğe dayanarak, altı sigma konusunu altı soruda irdelemeye çalışalım.
Altı sigmayı kim uygular?
Altı sigma yaklaşımı, altı sigma eğitimi alarak altı sigma metodolojisi ve istatistiksel teknikler konusunda yetkin olan yeşil kuşak, kara kuşak ve uzman kara kuşaklar tarafından uygulanır. Söz konusu kişiler kendilerini problem çözmeye ve iyileştirmeye adamış problem savaşçılarıdır.
Altı sigma nedir?
Standart sapma olarak da adlandırılan sigma, bir anakütlenin (partinin, yığının) değişkenliğini (varyasyonunu, yayılımını) belirlemek için kullanılan istatistiksel bir ölçüdür. Yunan alfabesinde küçük sigma s sembolü ile, büyük sigma ise S sembolü ile gösterilir. Sigmanın veya standart sapmanın değişkenlik ölçüsü olmasına karşılık altı sigma (6s), hedeflenen bir değişkenlik ölçüsüdür ve verilerin ne kadarının müşterilerin beklentilerini karşıladığını veya karşılamadığını ölçer. Sigma seviyesi 6s'ya yaklaştıkça, müşterilerin beklentilerini karşılamayan ürün veya hizmetlerin sayısı o ölçüde azalır. Örneğin, 1s seviyesinde çalışan bir firmanın hata oranı yaklaşık olarak yüzde 69 iken, 2s seviyesi için hata oranı yüzde 31 ve 3s seviyesi için ise yüzde 7'dir. Buna karşılık, yaklaşık binde 6 hata oranında çalışan bir firmanın 4s sigma, onbinde 2 hata oranındakinin 5s ve milyonda 3 hata oranındakinin ise 6s seviyesinde olduğu söylenir.
Altı sigma metodolojisi veya TÖAİK (DMAIC) iyileştirme modeli, birbirini sırasıyla izleyen ve beş aşamadan (phases) oluşan proje odaklı döngüsel bir yaklaşımdır. Bu aşamalar (fazlar) şunlardır:
i) Tanımlama (T) [Define (D)], ii) Ölçme (Ö) [Measure (M)], iii) Analiz (A) [Analyse (A)], iv) İyileştirme (İ) [Improve (I)] ve v) Kontrol (K) [Control (C)].
Görüldüğü gibi, altı sigma metodolojisi veya TÖAİK (DMAIC) iyileştirme modeli aslında, altı sigma yol haritasından başka bir şey olmayıp, temel uygunsuzluk nedenlerinin tanımlanıp ortadan kaldırılması için prosesin nasıl tanımlanacağını, ölçüleceğini, analiz edileceğini, iyileştirileceğini ve kontrol edileceğini (iyileşmelerin kalıcı kılınacağını) sistematik olarak irdeler.
Neden uygulanır? Altı sigmanın çok sayıda uygulama nedeni olmakla birlikte, bunlardan bazıları şunlardır: i) Başarının ölçüsü olarak kâr etmek için, ii) Firmadaki potansiyeli gerçekleştirmek için, iii) Maliyetleri düşürmek için, iv) Verimliliği artırmak için, v) Ürün/hizmet kalitesini artırmak için, vi) Ürün çevrim zamanını azaltmak için, vii) Müşteri memnuniyetini artırmak için, viii) Fırsatları fark etmek için, ix) Kayıpları ve savurganlıkları önlemek için, x) Prosesleri iyileştirmek için, xi) Sistemi iyileştirmek için, xii) Öğrenen organizasyon olmak için, xiii) Çalışanların yetkinliklerini artırmak için, xiv) Verilere dayalı olarak daha doğru kararlar verebilmek için, xv) Temel kalite prensiplerine bağlı kalmak için, vb.
Nasıl uygulanır?
Altı sigma yaklaşımı, bu konuda eğitim almış yeşil kuşak, kara kuşak ve uzman kara kuşak olarak adlandırılan problem savaşçıları tarafından ve tepe yönetimin desteği ile kritik başarı faktörlerine ilişkin projeler seçilerek uygulanır. Altı sigma yaklaşımında yetişmiş insan kaynağının önemi büyüktür. Ancak, eğitim gerekli olmakla birlikte yeterli değildir. Bununla birlikte, başarılı firmalar elde ettikleri başarılarının sürekliliğini, altı sigma iyileştirme yaklaşımının kurum kültürü haline dönüşmesini, altı sigma eğitimlerinin firmanın gerçek örnekleriyle desteklenmesini ve eğitim alan problem savaşçılarının firmada önemli büyüklükte ve belirli sayıda proje tamamlanmasını sağlamak zorundadır. Bu nedenle, sistemin temellerinin atılması ve kurulması açısından, başlangıçta konunun uzmanlarından ve yeterliliğini kanıtlamış firmalardan eğitim ve danışmanlık hizmetinin alınması gerekir. Sistem kurulduktan sonra tabana yayılır ve kendi kendine yeten bir sistem haline dönüşebilir.
Nerede uygulanır?
Hemen hemen her sektör için uygun olan altı sigma, sihirli bir reçete olmayıp her firmada uygulanamaz. Kuşkusuz, altı sigmanın uygulanabilmesi için bazı ön koşulların olması gerekir. Bu ön koşullar üçlü sac ayağı olarak da düşünülebilir. Sac ayağının ilki, firmada sistem ve verilere dayalı bir "altyapının" olmasıdır. Sacın ikinci ayağında "tepe yönetimin inancı, hayali ve desteği" yer alır. Nihayet, "orta kademe yöneticilerinin yetkin (analitik düşünme yeteneği olan, matematik ve istatistiği seven) ve adanmışlığı ise bir diğer ayaktır. Sac ayağından birinin yetersizliği veya zayıflığı, altı sigma uygulamalarının başarısızlığının garantisidir. Nitekim, altı sigma projelerindeki başarısızlık nedenleri olarak şunlar sayılabilir. i) Tepe yönetimi inançsızlığı, ii) Tepe yönetimin ve/veya proje sahibinin yeterli destek vermemesi, iii) Projenin gerektirdiği sistem ve veri altyapısının olmaması, iv) Proje liderinin (problem savaşçısının) yetkin ve adanmış olmaması, v) Projenin yanlış seçilmesi, vi) Proje liderinin projeye uygun olmaması, vb.
Ne zaman uygulanır?
Altı sigmanın uygulanması için herhangi bir zaman veya mevsim yoktur. Altı sigmanın uygulanma zamanı, yukarıda sayılan (altı sigma neden uygulanır başlığındaki) 15 nedenden herhangi biri veya daha fazlasını gerçekleştirmek istediğiniz zaman veya kısaca yok olmak istemediğiniz zamandır.
Sayı: 569 - Sayı'nın Kapağı
