Bursa Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (BUSİAD) tarafından Doç. Dr. Derya Hekim imzasıyla yayımlanan Temmuz 2025 Ekonomik Gelişmeler Raporu'na göre, küresel ve yurt içi piyasalarda hareketli bir ay geride kaldı.
DERYA HEKİM: “FED’in bağımsızlığı aşınıyor”
Raporda öne çıkan başlıklardan biri, ABD tarafında Trump yönetiminin yeniden gündeme taşıdığı tarife kararları ve ticaret savaşları oldu. ABD'de Haziran ayında enflasyon %2,7 ile beklentilerin üzerinde açıklanırken, tarım dışı istihdamdaki artış ve işsizlik oranındaki gerileme (%4,1) dikkat çekti. Doç. Dr. Derya Hekim, gelişmeleri şu sözlerle değerlendirdi: "Trump’ın Powell üzerine gitmesi bence son dönemin en önemli konularının başında geliyor. FED’in bağımsızlığını aşındırıyor. Bu da dolardan kaçışı başlatabilir." Hekim ayrıca, piyasaların Trump’ın "sürekli tehditleri ve sonrasındaki caymalarına alıştığı için fazla tepki vermediğini" belirtti. Euro Bölgesi'nde enflasyon kontrol altında kalmayı sürdürse de, Euro'daki değerlenme rekabetçiliği olumsuz etkiledi. Çin ekonomisi ise yılın ilk yarısında %5,2 büyüyerek hedefine uygun bir seyir izlerken, ABD'ye ihracatta düşüş yaşanmasına rağmen diğer pazarlara ihracatını artırdı. Emtia piyasalarında ise bakır tarifesi ve Rusya ile ticaret yapan ülkelere yönelik tehditler belirsizliği artırdı.
Türkiye ekonomisinde iyileşme sinyalleri ve politika adımları
Türkiye ekonomisinde Mayıs 2025'te işsizlik oranı %8,4'e gerileyerek iyileşme eğilimini sürdürdü. Sanayi üretimi de Mayıs'ta yıllık bazda %4,9 artışla son beş ayın en yüksek performansını sergiledi. Ancak, Haziran PMI verisi 46,7'ye düşerek imalat sanayindeki daralma eğiliminin devam ettiğini gösterdi. Reel Kesim Güven Endeksi ise 98,4 ile bir miktar zayıflama kaydetti. Maliye tarafında, Haziran 2025'te merkezi yönetim bütçesi 330,2 milyar TL açık verdi. Yılın ilk altı aylık döneminde bütçe açığı toplamda 980,5 milyar TL'ye ulaşırken, faiz dışı dengenin fazla vermesi olumlu bir sinyal olarak değerlendirildi. Dış ticaret açığı Haziran'da %38,8 artarak 8,17 milyar dolara yükseldi. Mayıs 2025'te cari işlemler dengesi 684 milyon dolar açık verdi ve bir önceki aya göre önemli bir gerileme yaşandı. Haziran ayında yıllık enflasyon (TÜFE) %35,05 olarak beklentilerin altında açıklandı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), Temmuz ayında politika faizini genel beklentinin üzerinde 300 baz puan düşürerek %43'e çekti. Doç. Dr. Derya Hekim, "İç piyasalarda ise faiz indirim süreci 300 baz puan ile başladı. Yüksek faizlerin etkileri artık daha fazla görülmeye başlamıştı" yorumunda bulunurken, kur politikasına ilişkin olarak, "TCMB’nin kuru savunurken biraz daha gevşediğini görüyoruz. Enflasyon civarında artan bir kur seviyesi görebiliriz" ifadelerini kullandı. Ayrıca, TL mevduatın cazibesini korumak amacıyla stopaj oranlarında yapılan artışlar da dikkat çekti.
