Teknolojik yenilik ve icatlarla ilgili uluslararası karşılaştırmalarda kullanılan kavramlardan biri olan “Ar-Ge faaliyetleri”, teknolojik yenilik ve icatlar; ticari, finansal, örgütsel, teknolojik ve bilimsel faaliyetleri içeren zincirin sadece birini oluşturmaktadır. Ar-Ge; yenilik süreçlerindeki farklı safhalarda uygulanan (OECD, 1994:5) yeni bilgi, buluş, icatlar ve tüm bunların uygulamaya dönüştürülmesidir.[1]
- iktisadi alanda en çok önem verilen konulardan biri teknolojik yenilik ve gelişmelerdir. Gelişmiş ülkeler neredeyse tüm alanlarda (iletişim, yazılım, ulaşım, savunma ve savaş teknolojileri vb.) bariz üstünlüğe sahipken gelişmekte olan ülkeler de belli bir alanda merkez olma gayretindedir. Her iki ülke grubunda da karşılaşılan ortak sorun nitelikli ve yeterli sayıda araştırmacı olmayışıdır. İşte bu eksiklik, diğer tüm şartlar sağlanmış olsa bile ilgili ülkenin gerçek hedefe ulaşmasını zorlaştırmaktadır.[2] Teknolojik yenilik ve gelişmeler sadece milletin refahı, maddi ve manevi mutluluğu ve egemenliğiyle sınırlandırılamaz. Diğer yandan devletlerin, küresel düzeyde etkin olabilmenin de önemli bir aracıdır. Bu sebeple, devletler, özellikle kamu kaynaklarının önemli bir kısmını Ar-Ge harcamalarına ayırırlar ve da bu alanda işletmeleri desteklerler. Bu amacın gerçekleşebilmesi için nitelikli ve yeterli sayıda araştırmacı ve bilim insanına ihtiyaç vardır. Bu sebeple, devletlerin, yabancı uyruklu anılan kişilerin de kendi ülkelerinde bu Ar-Ge faaliyetlerine kazandırılmalarının da ayrı bir önemi olduğunu belirtmeliyiz. Dünyada devletlerin toplam gerçek ve nominal değer Ar-Ge harcaması 2010 yılında toplam yaklaşık bir trilyon dolardır. Bu verilere göre araştırma ve geliştirme (Ar-Ge) harcamalarına göre ülkeler listesinde bazı ülke örnekleri şöyledir:
Ülke Adı Milyar A.B. Doları Yılı ABD 473,4 2013 Çin 409 2015 İngiltere 44,8 2014 Türkiye 15,3 2014
- İstatistik Ofisi Eurostat’ın verilerine göre 2021 yılında Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki payının en yüksek olduğu ülkeler İsveç (yüzde 3,35), Avusturya (yüzde 3,22) ve Belçika (yüzde 3,19) olup, AB ortalaması ise yüzde 2,27 dir. Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki payının en düşük olduğu ülkeler arasında Fransa’da ise yüzde 2,21dir. Türkiye'nin Ar-Ge harcamasının GSYH içindeki payı 2004 yılında yüzde 0,5 iken 2011 yılında yüzde 0,79’e ve 2021 yılında ise yüzde 1,13’e ulaşmıştır. Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü tarafından yayımlanan Küresel İnovasyon Endeksi'ne göre; Türkiye’nin kırk ülke arasında Ar-Ge harcamalarının 10 yıldır arttığı, 2021’deki artışın yüzde 49 olduğu ve 2022 yılında dört basamak ilerleyerek 37’nci sıraya yükseldiği belirtilmiştir. Türkiye’de bütçe başlangıç ödenekleri esas alınarak hesaplanan tahmini sonuçlara göre, 2022 yılı merkezi yönetim bütçesinden Ar-Ge faaliyetleri için 26 milyar 307 milyon TL tahsis edilmiştir. Ayrıca, dolaylı Ar-Ge desteği 13 milyar 416 milyon Türk Lirası olmuştur. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Ar-Ge Teşvikleri Genel Müdürlüğü’nün 31 Aralık 2021 itibariyle verilerine göre; - Faaliyette Olan Ar-Ge Merkezi Sayısı: 1.254 - Toplam Personel Sayısı (Destek personeli dahil): 70.283 - Lisans: 41.440 - Yüksek Lisans: 13.058 - Doktora ve Üstü: 1.164 - Proje Sayısı (Tamamlanan + Devam Eden): 60.217 - Patent Sayısı: 27.949 - Tescil: 8.167 - Başvuru: 19.886 - Ar-Ge Merkezi Olan Yabancı/Yabancı Ortaklı Firma Sayısı: 200 Almanya, Japonya ve İngiltere gibi ülkelerde patent başvuru sayıları son yıllarda azalma gösterirken, Türkiye, OECD ülkeleriyle karşılaştırıldığında, patent başvurularını en fazla artıran ülke olarak yer almaktadır. 2022 Türkiye Ar-Ge ve İnovasyon Raporu’nda ulusal ve uluslararası teşvik istatistiklerine göre; TÜBİTAK’ın destek tutarlarında yüzde 28, KOSGEB'de ise yüzde 45 artış göstermektedir. Diğer yandan, Ar-Ge personeli sayısı da 2021’de yüzde 11 artış göstermektedir.
Ailenizle birlikte esenlik ve mutluluklar diler, en içten saygılarımızı sunarız.
