Türkiye Müteahhitler Birliğinin (TMB), uluslararası inşaat sektörü yayınlarından Engineering News Record (ENR) dergisinin, her yıl müteahhitlerin bir önceki yılda ülkeleri dışındaki faaliyetlerinden elde ettikleri gelirleri esas alarak yayımladığı "Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi Listesi"nin 2023 sonuçlarına ilişkin yaptığı açıklamaya göre, Rusya-Ukrayna arasında süren savaşın yarattığı kayıp ve artan proje maliyetleri ile risklere karşın Türkiye, 2022'deki performansıyla bu yıl listede 40 firma ile yer aldı. Böylece Türkiye, firma sayısına göre dünya ikinciliğini devam ettirdi.
Listede 81 firmayla birinci yine Çin olurken, üçüncü sırada 39 firma ile ABD yer aldı. Türkiye'nin küresel inşaat pazarından aldığı pay ise yüzde 4,4 oldu.
ENR, listenin yer aldığı "Firmalar Büyük Resimde Zorluklarla Karşı Karşıya" başlıklı bülteninde, küresel inşaat pazarının büyüklüğünün 2022 yılında 398 milyar dolar seviyesinden 428,5 milyar dolar düzeyine çıktığını kaydetti.
Bültende küresel çapta yaşanan yüksek enflasyon, vasıflı iş gücü sıkıntısı ve tedarik zinciri sorunlarına işaret edilerek, şiddetli değişim rüzgarlarının ortasında sektörde üstlenilmiş projelerin firmalar için avantaj oluşturduğu ancak artan proje maliyetlerinin gelecek dönem için soru işaretleri yarattığı ifade edildi.
2 Türk firması en büyük ilk 50 arasında
Listedeki ilk 100 firma arasına 6 Türk firması girmeyi başardı. Geçen yıl olduğu gibi 2 Türk firması ilk 50 firma arasında yer buldu.
Türk firmalarının faaliyetleri ağırlıklı olarak Avrupa - Rusya dahil - (9,2 milyar dolar), Orta Doğu (4,3 milyar dolar), Afrika (3,1 milyar dolar) ve Asya (1,9 milyar dolar) bölgelerinde yoğunlaştı.
"Geleneksel pazarlarımızda süren sorunlara rağmen korumayı başardık"
Açıklamada görüşlerine yer verilen TMB Başkanı Erdal Eren, müteahhitlerin, uluslararası pazarda artan sorunlara rağmen küresel devler liginde ülkeyi ikinci sırada temsil etmeyi sürdürdüğünü belirterek, şunları kaydetti:
"Üstelik bu başarıyı, yanı başımızda 1,5 yılı aşkın süredir devam eden savaşa ve geleneksel pazarlarımızda süren sorunlara rağmen korumayı başardık. Zorluklara rağmen girişimci gücüyle ENR dergisinin 'Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi Listesi'ne girmeyi başaran 40 müteahhitlik firmamızı yürekten kutluyorum."
Türk müteahhitlerinin 2021'de Kovid-19 salgını sonrası toparlanma sürecinde, petrol fiyatlarındaki artışın da desteğiyle, yurt dışında üstlendikleri proje büyüklüğünün 30 milyar doları aştığına işaret eden Eren, şu değerlendirmede bulundu:
"Hemen ardından ise Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ortaya çıkışıyla sarsıldık. Savaşın hem küresel hem bölgesel etkileri altındaki sektörün yurt dışında üstlendiği proje büyüklüğü geçen yıl 19,1 milyar dolar oldu. Savaş sürüyor ve maalesef insani yönüyle can yakmaya devam ediyor. Uluslararası inşaat pazarı da küresel ekonomik ve jeopolitik gelişmelerden çok hızlı biçimde etkileniyor. Öte yandan Sayın Cumhurbaşkanı'mız, bizlere duyduğu güvenle, orta vadeli hedefimizi 75 milyar dolara çıkarmamız gerektiği talimatını verdiler. Çalışmalarımızı bu talimat çerçevesinde sürdürüyoruz."
Eren, lider pazar Rusya ve son yıllarda sektör için öne çıkan Ukrayna'da oluşan iş kaybını, ısınan siyasi ilişkiler kapsamında başta Suudi Arabistan olmak üzere Körfez ülkeleriyle kapatmayı hedeflediklerini belirterek, geleneksel pazarlardan bir diğeri olan Irak'ın da sektöre yeni fırsatlar sunabileceğini ifade etti.
Savaşın yanı sıra maliyet artışları ve finansman temini sıkıntısının da sektörün öne çıkan sorunları olduğuna dikkati çeken Eren, sorunun çözümü için yetkililerden güzel haberler beklediklerini aktardı.
"Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi Listesi"ne giren Türk müteahhitlik firmaları şunlar:
FİRMA 2023 yılı listesi sıralamasındaki yeri 2022 yılı listesi sıralamasındaki yeri
RÖNESANS 38 24
LİMAK 50 50
ENKA 53 59
YAPI MERKEZİ 58 58
ANT YAPI 66 62
ESTA 81 93
TEKFEN 107 76
ÇALIK ENERJİ 110 117
CENGİZ 112 161
TAV 114 110
ASLAN YAPI 115 118
GÜLERMAK 117 120
KUZU 121 125
SUMMA 123 130
ALARKO 127 108
KOLİN 141 162
ESER 144 144
MAPA 151 114
ONUR 153 82
DEKİNSAN 154 178
METAG 159 165
İLK 163 159
MAKYOL 164 151
MBD 177 175
YENİGÜN 183 192
POLAT YOL 188 177
GAP 190 168
ÜSTAY 196 171
YÜKSEL 198 146
İRİS 201 231
SEMBOL 206 111
STFA 208 219
IC İÇTAŞ 210 208
NATA 217 224
SMK 221 223
BAYBURT GRUP 223 215
FEKA 225 210
ZAFER 234 242
DOĞUŞ 247 243
DORÇE 249 **