Geçtiğimiz hafta organize sanayi bölgelerinde yaşanan elektrik kesintileri yenilenebilir enerji kullanımı konusunu yeniden gündeme getirdi. Sanayiciler, yenilenebilir enerjinin olası kesintilere karşı doğru bir alternatif olup olmadığı konusunu gündeme taşıdı. Elektrik kesintilerini ve yenilenebilir enerjinin bu gibi durumlara uygun çözüm sunma olasılıklarını Ekohaber’e değerlendiren uzman isimler, yenilenebilir enerjinin stoklanması için gereken depolama teknolojilerinin günümüzde çok pahalı olduğuna dikkat çektiler. Uzmanlar bu tarz teknolojilerin gelişmesi ve fiyatının ucuzlaması durumunda sanayide kullanılan enerjinin yüzde 100’ünün yenilenebilir kaynaklardan karşılanmasının mümkün olabileceğini belirtti. Uzmanlar olası kesintilere karşı devlet politikası kapsamında doğal gaz stok alanlarının artırılmasının önemine de vurgu yaptılar.
Erol DAĞLIOĞLU
BTSO Enerji Konseyi Başkanı
Sanayide ve depolarda GES’siz çatı kalmamalı
Yenilenebilir enerji kesinlikle doğru bir yatırım. Elektrik fiyatlarının geçen yılki pozisyonuna göre bu yatırımlar, sanayicinin kullanımına göre ortalama 5 ile 7 yıl arasında geri dönüş sağlıyordu. Yeni elektrik fiyatları ile bu yatırımlar 3 ila 4 yıl arasında geri dönüş yapmaya başladı. Bu da yenilenebilir enerji yatırımlarını günden güne daha cazip hale getirdi. Yenilenebilir enerji yatırımlarının şöyle bir güzelliği var; yaptığınız her hangi bir işte veya bir fabrikada siz müşteri aramak, bunun için de pazarlama departmanı kurmak zorundasınız. Yenilenebilir enerji yatırımlarında ise müşteri kendinizsiniz, tahsilat riskiniz yok. Bu yüzden bu yatırımlar çok cazip. Sanayide kullanılan enerjinin tamamını yenilenebilir kaynaklardan karşılamak için depolama sistemlerinin gelişmesi gerekiyor. Yenilenebilir kaynaklar fasılalı enerji üretimi yapıyor. Burada depolama sistemlerinde kullanılan teknolojiler daha hızlı gelişir ve ucuzlarsa, sanayideki üretimi yenilenebilir kaynaklardan karşılamak mümkün olabilir. Ama bugünkü şartlarda bu çok mümkün değil. Bunun için önümüzde daha yol var. Bursa’da çatı GES’lere firmalardan yoğun talep var. Elektrik faturaları gelmeye devam ettikçe bu talep daha da artacak. Bu sebepten dolayı Bursa ve Türkiye’deki sanayi kuruluşları ciddi bir şekilde çatılarını değerlendirecektir. Olası kesintilerle karşı karşıya kalınmaması için firmalardan çok enerji arz güvenliğini sağlayacak olan devlet. 2018 ile 2020 arasında doğal gaz üç kat ucuzladı. 2020 ile 2021 arasında ise 5 kat arttı. Biz uzun vadeli kontratlar yapan bir ülkeyiz. Bu yüzden de piyasayı çok yakından takip etmeliyiz. Buradaki arz güvenliği ve depolama sistemlerine çok dikkat etmeliyiz. Çünkü Türkiye ve Bursa sanayisi çok hızlı büyüyor. Yeni konjonktürde Çin’in bu kadar baskılandığı bir durumda Türkiye sanayisinin fırlamasına engel olmayacak bir şekilde arz güvenliğini ayarlamak lazım. Sanayicilerin kendi özelinde bakacak olursak da hemen hemen tüm sanayicilerin yenilenebilir enerji yatırımlarını süratle yapmaları lazım. Bu birinci öncelik. Böylelikle sanayiciler kendi enerji maliyetlerini düşürürken, bir taraftan da ülkenin enerji ihtiyacına nispeten katkı bulunmuş oluyorlar. Bu yüzden süratle yenilenebilir enerji yatırımları yapılmalı. Bana göre sanayide ve depolarda GES kurulmamış çatı kalmamalı.
İlhan PARSEKER
Bursa Temiz Enerji YK Başkanı
Firmaların alabileceği en acil önlem jeneratör
Sanayide kullanılan enerjinin yüzde 100’ünü yenilenebilir kaynaklardan karşılamak zor. Yenilenebilir kaynaklar her zaman katkı olarak kullanılmalı. Stabil enerjiye her zaman gerek var, bu da termik santrallerle karşılanabilir. Gerek doğal gaz çevrim santralleri gerekse de kömürle üretilen ya da buna benzer termik santrallerin her zaman olması gerekiyor. Ancak burada önemli olan yenilenebilir kaynakların yatırımlarını daha da kolaylaştırıp, bürokratik işlemlerin daha da azaltılarak ve interconnector sistemin tam olarak uygulanmasıyla yenilenebilir kaynakların payını daha da artırabilme imkanımız var.
Yenilenebilir enerjinin yüzdesini artırmak ve bunları çoğaltmak faydalı bir unsur ama bu bir süreç işi. Bugünden yarına hemen olabilecek bir iş değil. Elektrik dağıtım şebekelerinin de bu sisteme uygun hale getirilmesi lazım.
Olası kesintilere karşı firmaların alabileceği en acil önlem jeneratör. Ama büyük fabrikaların bu tarz jeneratörleri koyup, çalıştırabilmeleri görece zor oluyor. Bu noktada doğal gaz stok depolarımızı çoğaltmamız lazım. Bunlar çoğaldığı sürece kışın yapılan bu tarz kesintileri stoklardan desteklenerek kombine edilebilir. Doğal gaza sanayide büyük yatırımlar yapıldı. Burada en önemli unsur, bir taraftan yenilenebilir enerji yatırımlarını çoğaltırken bir taraftan da çok hızlı bir şekilde doğal gaz stok depolarımızı büyütüp, genişleterek ve yenilerini devreye alarak stoklarımızı çoğaltmalıyız.
Bursa özelinde de başta elektrik faturalarımızı azaltmak için çatı GES yatırımlarımızı artırmalıyız. Bununla ilgili bürokratik işlemlerin azaltılması ve diğer yenilenebilir yatırımların çoğaltılması gerekli. Bunun haricinde firmaların yapabileceği şey, bu gibi durumlarda jeneratörle katkı sağlamak olacaktır. Bunlar haricinde özel sektörün şu anda tek başına yapabileceği bir şey yok. Bu noktada en önemli unsur, gelecekte benzer sorunlarla karşı karşıya kalmamak için doğal gaz stok depolarımızın sayısını artırmak.
Murat KILIÇ
Sunvital Kurucu Ortağı
Dışa bağımlılığımızıazaltmalıyız
Elektrik üretiminde dışa bağımlı olmamızın, ulusal mali yapımıza olumsuz etkileri yanında, maalesef çeşitli riskleri de bulunmakta. Son günlerde doğal gaz sağlayıcı ülkenin, arzı kısması nedeniyle yaşattığı olumsuz koşullar buna bir örnek. Sanayi kuruluşlarımızın günlerce elektriksiz kalması, pandemi sonrası toparlanma aşamasında olan firmalara ve tabi ki ulusal ekonomimize üzücüdür ki olumsuz etkide bulunmakta. Ülkemizin toplam elektrik ihtiyacının yüzde 32,7’sini doğal gazdan ürettiğimizi ve doğal gaz konusunda dışa bağımlı olduğumuzu düşünürsek, güneş enerji santralleri (GES) gibi yenilenebilir enerji sistemlerinin önemi daha da artmaktadır. Karbon salımı, fosil yakıt tüketimi gibi çevresel faktörlerin yanında güneş ve rüzgar gibi sonsuz kaynaklardan yararlanıp enerjide dışa bağımlılığı azaltmak her geçen gün önem kazanıyor. Daha az dışa bağımlılık, aynı miktarda alacağımız enerji sağlayıcısından (örneğin doğal gaz) daha az kullanmamıza imkan verecek ve bu da daha fazla depolama imkanı sağlayıp stok miktarımızı yükseltecektir. Sonuç olarak güncel sorunda da olduğu gibi enerji sağlayıcı ülke vb. kaynaklı yaşanacak herhangi bir arz düşüşü durumunda stok kullanma kabiliyetimiz artacak ve yaşanabilecek elektrik kesintilerini bertaraf etmiş olacağız. Ülkemizde GES’lere ilgi son yıllarda katlanarak artıyor. Bursa ise bu konuda en duyarlı ve konu hakkında en çok talep gösteren bölgelerden biri durumunda. Son yıllarda yaşanan elektrik fiyat artışları sonrası, içinde bulunduğumuz günlerde yaşanan enerji kısıtlamaları önümüzdeki aylarda da tekrar fiyat artışı yaşanacağı düşüncesi doğuruyor. Bu nedenle de birkaç yıl sonra kendini amorti edecek GES projeleri için yoğun talep yaşanmakta. Sektör, teknik veriler ve proje uygulama alanlarına bağlı olmak kaydıyla güneş panellerinden elde edilecek elektrik, firmaların enerji tüketimlerinin bir kısmını veya tamamını karşılamakta ve hatta oluşacak fazla üretimi de dağıtım firmasına satarak gelir elde etme imkanı sunmaktadır. Tüm bunlara bakıldığında GES projelerine ilginin her geçen gün artacağı öngörülmektedir. Tüm bu ekonomik kaygılar ve firmaların kendi üreteceği elektrikten elde edeceği karlar yanında bir de işin çevresel boyutu bulunmakta. GES nezdinde yenilenebilir enerji konusunda göstereceğimiz duyarlılık aslında kendimize görev kabul edeceğimiz bir konu olmalı.
Didem AKSÜT
Sungen Solar Enerji Finans Md.
Sanayici hibrit sistemler kullanabilir
Sanayi üretiminde yenilenebilir enerji kaynağını kullanmak en doğru yatırımlardan biridir. Uygun bir finans desteği ile yapılan yatırımla hem sanayicilerimizin üzerindeki elektrik maliyet yükünü azaltmış oluyoruz, hem de ekstra gelir garantisi ile kullanılmayan çatı GES alanlarını değerlendirmiş oluyoruz. Günümüz Türkiye şartlarında, bugünkü teknoloji ile sanayide kullanılan elektriğin yüzde 100’ünü yenilenebilir enerji kaynağından karşılamamız mümkün değildir. Çünkü istatistiklere bakıldığında sanayide fazla enerji miktarına ihtiyaç duyulmaktadır. Ancak yine bugünkü datalarla, bu enerjinin yüzde 100’ünü karşılamak istiyorsak bu durum maliyetleri artırabilir. Diğer konu RES, GES, dalga ve hidroelektrikten enerji üretimi doğa şartlarına bağlıdır. Sanayi tesislerimiz ise her gün istikrarlı bir elektrik üretimine ihtiyaç duymaktadır. Şu an ülkemizi yenilenebilir enerji kaynağı geçiş dönemi sürecinde değerlendirdiğimden sanayiler için hibrit sistem modeli kullanılabilir. Hem doğal gaz hem de yenilebilir enerji kaynakları birlikte kullanılabilir. Önümüzdeki yıllarda artan teknoloji ile sanayilerimizin üretiminin tamamının yenilenebilir enerji kaynakları ile karşılanacağı bir gerçektir. Buradaki tüketimimizin haricinde ihtiyaç fazlası ürettiğimiz enerjiyi de sisteme satarak kar elde edebilmekteyiz. Bursa bölgesindeki sanayicilerimizin ve yatırımcılarımızın GES’lere oldukça yoğun bir talebi bulunmaktadır. Elektrik fiyatlarına son zamanlarda gelen yüksek fiyat artış sebebi ile bunun bir dezavantajdan çıkıp avantaja dönmesi mümkündür. Tükettiğimiz elektriğin birim fiyatı karşısında ulusal tarife üzerinden satılması doğal teşvik uygulamasının bir örneğidir. Ayrıca sanayicilerimizin ve yatırımcılarımızın yapacağı GES kapsamında her yıl hem Tarım Bakanlığı tarafından hem de IPARD destek programından faydalanmaları mümkündür. Sanayi firmalarımızın en son 20 Ocak 2022- 27 Ocak 2022 arası yağan kar dolayısıyla kesinti ve kısıtlamalara maruz kaldığını teyit ettik. Nihai hedefimiz üretimin hiçbir zaman durmamasıdır. Enerji konusunda dışa bağımlılığımızı azaltacak yeni kaynaklara ilave olarak yenilenebilir enerjide kaynağı kullanmak da bir alternatif olacaktır. Maliyetimiz azalacaktır. Kesintilerimiz de giderilecektir.
