--Geçen haftadan devam--
Bursa'da eski yangınlar ve depremlerin tarihleri
Çok eski bir tarihe sahip olan Bursa, Sultan Orhan Gazi devrinde, 1326 yılında Osmanlı hakimiyeti altına alınmış. Kuruluş yıllarında devlete başkentlik yapan şehirde cami, medrese, türbe, han ve hamam gibi birçok tarihi eser yapılmıştır. Bu eserler zaman zaman meydana gelen yangın ve depremlerle büyük ölçüde zarar görmekle beraber, büyük kısmı yapılan tamiratlarla varlıklarını günümüze kadar devam ettirmişlerdir.
1855 yılına kadar meydana gelen ve önemli tahribata sebep olan yangınlar, tarih sırasıyla:
1402'de Timur ordularının, 1413 te Karamanoğlu'nun çıkardığı yangınlar, 1491 Fidan Hanı, 1493 Çıra Pazarı, 1512 Tuz Pazarı yangınları, 1518-1519 Yangınları, 1521 Yangını, 1544 Çarşı ve 1584 Kapalı Çarşı yangınları, 1589 Yangını, 1608 Celali isyanları ile Çıkan yangın, 1729 Kayan Çarşısı Yangını, 1743 Yangını, 1755-1764 arası yangınları, 1765 Yangını, 1767 Çıra Pazarı, 1771 Kayan Çarşısı ve 1772 Setbaşı yangınları, 1773 Yangını ve 1801 Büyük Yangını.
1855'e kadar meydana gelen depremlerden Bursa ve çevresini etkisi altında alanlar tarih sırasıyla: (kayıt edilebilen en eskiden bu yana)
1508, Mayıs 1556, Ağustos 1668, 1674, Ağustos 1705, Mayıs 1719, 1754, Mayıs-Ağustos 1766 ve 1794 depremleridir. Bunlardan 1674 ve 8 Ağustos 1705 yıllarında meydana gelen depremlerin merkez üssü Bursa olup, bir hayli hasara sebep olmuştur.
1855 yılında meydana gelen, iki çok yakın, şiddetli deprem, tarihi eserlerin yanı sıra birçok ev ve dükkan gibi binaların büyük ölçüde hasar görmesine ve bir kısmının da tamamen yıkılmasına sebep olmuştur. İlki 2 Mart, ikincisi 12 Nisan 1855 tarihlerinde görülen şiddetli yer sarsıntıları, yaklaşık üçbuçuk ay kadar tedirgin edici özelliğini devam ettirmiş, hafif sarsıntılar ise Aralık ayı ortalarına kadar sürmüştür.
1855 KÜÇÜK KIYAMET
1853-56 yılları arası, Osmanlı Devletinin pek çok bölgede çeşitli felaketlerle yüz yüze kaldığı ve Maliyesinin önemli miktarda zora düştüğü yıllardır. 1853 yılı 30 Kasım'ında Rus donanmasının ani baskını ile, Sinop'ta bulunan Osmanlı donanmasının bütünüyle yakılıp batırılması, Sinop'un top ateşine tutulması ve şehre büyük miktarda hasar verilmesi, akabinde Osmanlı-Rus harbi ve bunun maliyeti, yine 1853'te İzmir ve İstanbul yangınları, 1854'te Amasya Yangını, İstanbul, İzmir ve Samandağı depremleri, 1855 yılı içinde Laleli ve Bafra yangınları, Bosna, Tarsus, Fethiye, İzmir ve İstanbul depremleri meydana gelmiş olup, önemli ölçüde zarar-ziyan ve insan kayıplarına sebep olmuştur. Bunca felakete rağmen, halkın büyük gayreti ve devletin teb'ası arasında ayırım yapmaksızın herkese yardım elini uzatmasıyla zarara uğrayan insanlann mağduriyetlerinin giderilmesine çalışılmıştır.
Böylesi bir ortamda meydana gelen, Halk arasında Küçük Kıyamet olarak adlandırılan Bursa 1855 yılı depremleri, Bursa'nın önemli tahribatına, halkın ise mağdur duruma düşmesine sebep olmuştur.
--devam edecek-
(Neler yaşandı, tahribatın miktarı,
en az zarar gören semtler)
Bursa'da eski yangınlar ve depremlerin tarihleri
Çok eski bir tarihe sahip olan Bursa, Sultan Orhan Gazi devrinde, 1326 yılında Osmanlı hakimiyeti altına alınmış. Kuruluş yıllarında devlete başkentlik yapan şehirde cami, medrese, türbe, han ve hamam gibi birçok tarihi eser yapılmıştır. Bu eserler zaman zaman meydana gelen yangın ve depremlerle büyük ölçüde zarar görmekle beraber, büyük kısmı yapılan tamiratlarla varlıklarını günümüze kadar devam ettirmişlerdir.
1855 yılına kadar meydana gelen ve önemli tahribata sebep olan yangınlar, tarih sırasıyla:
1402'de Timur ordularının, 1413 te Karamanoğlu'nun çıkardığı yangınlar, 1491 Fidan Hanı, 1493 Çıra Pazarı, 1512 Tuz Pazarı yangınları, 1518-1519 Yangınları, 1521 Yangını, 1544 Çarşı ve 1584 Kapalı Çarşı yangınları, 1589 Yangını, 1608 Celali isyanları ile Çıkan yangın, 1729 Kayan Çarşısı Yangını, 1743 Yangını, 1755-1764 arası yangınları, 1765 Yangını, 1767 Çıra Pazarı, 1771 Kayan Çarşısı ve 1772 Setbaşı yangınları, 1773 Yangını ve 1801 Büyük Yangını.
1855'e kadar meydana gelen depremlerden Bursa ve çevresini etkisi altında alanlar tarih sırasıyla: (kayıt edilebilen en eskiden bu yana)
1508, Mayıs 1556, Ağustos 1668, 1674, Ağustos 1705, Mayıs 1719, 1754, Mayıs-Ağustos 1766 ve 1794 depremleridir. Bunlardan 1674 ve 8 Ağustos 1705 yıllarında meydana gelen depremlerin merkez üssü Bursa olup, bir hayli hasara sebep olmuştur.
1855 yılında meydana gelen, iki çok yakın, şiddetli deprem, tarihi eserlerin yanı sıra birçok ev ve dükkan gibi binaların büyük ölçüde hasar görmesine ve bir kısmının da tamamen yıkılmasına sebep olmuştur. İlki 2 Mart, ikincisi 12 Nisan 1855 tarihlerinde görülen şiddetli yer sarsıntıları, yaklaşık üçbuçuk ay kadar tedirgin edici özelliğini devam ettirmiş, hafif sarsıntılar ise Aralık ayı ortalarına kadar sürmüştür.
1855 KÜÇÜK KIYAMET
1853-56 yılları arası, Osmanlı Devletinin pek çok bölgede çeşitli felaketlerle yüz yüze kaldığı ve Maliyesinin önemli miktarda zora düştüğü yıllardır. 1853 yılı 30 Kasım'ında Rus donanmasının ani baskını ile, Sinop'ta bulunan Osmanlı donanmasının bütünüyle yakılıp batırılması, Sinop'un top ateşine tutulması ve şehre büyük miktarda hasar verilmesi, akabinde Osmanlı-Rus harbi ve bunun maliyeti, yine 1853'te İzmir ve İstanbul yangınları, 1854'te Amasya Yangını, İstanbul, İzmir ve Samandağı depremleri, 1855 yılı içinde Laleli ve Bafra yangınları, Bosna, Tarsus, Fethiye, İzmir ve İstanbul depremleri meydana gelmiş olup, önemli ölçüde zarar-ziyan ve insan kayıplarına sebep olmuştur. Bunca felakete rağmen, halkın büyük gayreti ve devletin teb'ası arasında ayırım yapmaksızın herkese yardım elini uzatmasıyla zarara uğrayan insanlann mağduriyetlerinin giderilmesine çalışılmıştır.
Böylesi bir ortamda meydana gelen, Halk arasında Küçük Kıyamet olarak adlandırılan Bursa 1855 yılı depremleri, Bursa'nın önemli tahribatına, halkın ise mağdur duruma düşmesine sebep olmuştur.
--devam edecek-
(Neler yaşandı, tahribatın miktarı,
en az zarar gören semtler)
Sayı: 1243 - Sayı'nın Kapağı
