İNCELEME

Otomotiv yan sanayinin kalbi ‘Bursa’

Yılın ilk 9 ayı geride kalırken otomotivin kalbi olarak nitelendirilen Bursa’da tedarik zincirinde, ocak-eylül döneminde 10,6 milyar dolar ihracat gerçekleşti. İhracatta otomotiv endüstrisindeki payı yüzde 50’nin üzerinde seyreden ancak yıllar içerisinde kan kaybeden Bursa, İstanbul ve Kocaeli’nin gerisinde kaldı.

Ayşe Nur BÜYÜKHAN – Göksel BAŞARAN

Sanayi ve ihracat şehri Bursa’nın en önemli sektörlerinin başında oto­motiv ve otomotiv yan sa­nayi yer alıyor. İhracatta yıllar içerisinde bir azalma meydana gelse de, şehrin marka sektörleri arasında yer alan otomotivde hedef, 2023 yılını 34 milyar dolar ihracat rakamı ile kapatmak. UİB Başkanı Baran Çelik, Bursa otomotiv sektörünün şu anki konumunu ve geleceğe yönelik hedeflerini Ekoha­ber’e anlattı.

Baran ÇELİK / UİB Başkanı

En fazla ihracat Almanya’ya

Tedarik sanayi ihracatımız ocak-ey­lül 2023 döneminde % 10 artış gös­tererek 10,6 milyar dolar olarak gerçek­leşti. Bu dönemde tedarik endüstrisinde en fazla ihracat yapılan ülke 2.5 milyar dolar ile Almanya oldu. Almanya’yı 700 milyon dolarla Rusya, 666 milyon do­larla İtalya, 636 milyon dolarla ABD ta­kip etti. Bu dönemde Rusya’ya % 64, Fransa’ya % 18, Birleşik Krallığa % 18, Romanya’ya % 22 ihracat artışları dikkat çekti. 2022 yılında 13 milyar dolar olarak gerçekleşen tedarik sanayi ihracatımızın bu yıl 15 milyar dolara yaklaşmasını bekliyoruz.

Üretim ve ihracatta

artış devam edecektir

2023 yılı Ocak-Ağustos döneminde toplam üretim yüzde 13 artarak 943 bin 609 adet olarak gerçekleşti. Adet bazında araç ihracatı % 11 artışla 656 bin 750 adet olurken, iç pazar % 63 büyüyerek 788 bin 197 adet oldu. Ancak iç pazar­daki büyüme faizlerin yükselmesi ve para politikasının sıkılaşması ile yavaş­layacaktır.

İhracatta otomotiv

endüstrisinin payı

Bursa, 2022 yılında da İstanbul ve Ko­caeli’nin ardından en fazla ihracat ya­pan 3. il konumunda yer aldı. Bursa ihra­catında otomotiv endüstrisinin payı % 50’nin üzerinde seyrederken 2021 yı­lında bu oran %45’e, 2022 yılında ise %41’e düştü. Otomotiv ihracatında yaşa­nan değişimler il ihracatına doğrudan yansıyor. Otomotiv endüstrisi pandemi­den en fazla etkilenen sektörlerden. 2021 ve 2022 yıllarında yarı iletken çip sorunu nedeniyle toparlanma tam anla­mıyla gerçekleşmedi. 2023 yılı ile birlikte biraz daha iyi rakamlar görüyoruz. İlk dokuz ayda Bursa otomotiv ihracatı % 11,5 arttı ve 5.1 milyar dolar olarak ger­çekleşti. Otomotivin Bursa ihracatındaki payı % 43’e çıktı. Yine model üretiminde yaşanan geçişler de Bursa otomotiv ihra­catını döneme göre olumlu veya olum­suz etkileyebiliyor. Bursa’daki iki büyük OEM’in böyle bir geçiş döneminde oldu­ğunu söyleyebiliriz. Diğer taraftan, Ko­caeli’de bulunan Ford Otosan’ın Tür­kiye’nin ihracat şampiyonu olduğunu da unutmamalıyız.

Togg, Bursa’ya sektörel

konumda güç katacak

Gelecek açısından değerlendirdiği­mizde TOGG’un Gemlik’te üretilmeye başlanması Bursa’nın mevcut konu­munu daha da güçlendirecek. Böylece 60 yıldır ülkemiz otomotiv endüstrisinin gelişiminde lider rol üstlenen Bursa, oto­motiv endüstrisinde yaşanan büyük dö­nüşüm neticesinde elektrikli ve yazılım ağırlıklı yeni araç teknolojilerinde de ül­kemizin üretim merkezi konumunda yer alacak. Yerli otomobilin Bursa’da üretilecek olması, Bursalı otomotiv üreti­cilerimizi endüstride küresel boyutta ya­şanan dönüşüme daha hızlı adapte ol­maları yönünde teşvik edecek. 175 bin adetlik üretim kapasitesi, ana sanayi ve tedarik endüstrisinde yaratacağı istih­dam ve yüksek katma değer ile yerli oto­mobil Bursa’nın lider sektörel konumuna büyük güç katacak.

Risklere rağmen pazar

büyümesi sürecek

2023 yılını hedeflediğimiz 34 milyar doların üzerinde rekor bir ihracat ra­kamı ile kapatacağız. Son 5 yıldır yıllık ihracat ortalamamız 30 milyar dolar. Bahsettiğimiz 5 yılın son 2-3 yılında ise pandemi, çip krizi, Rusya-Ukrayna sa­vaşı gibi önceden öngörülemeyen so­runlar ile karşı karşıya kaldık.

Önümüzde riskler her zaman var ola­cak. Ancak birikmiş talep nedeniyle 2024 yılında da başta Avrupa olmak üzere küresel çapta pazar büyümesinin devam etmesini bekliyoruz. Diğer taraf­tan faiz artışları ve sıkı para politikaları nedeniyle tüm dünyada finansmana eri­şimin zor olduğu bir dönemden geçtiği­miz de bir gerçek. 2024 yılı hedefimizi henüz belirlemedik.

Ancak her yıl bir önceki yılın üzerinde bir ihracat hedefi ile yola çıkıyoruz. Bu yılı 35 milyar dolar ile kapatırsak, 2024 yılı hedefimiz bunun üzerinde bir ra­kama ulaşmak olacak.