İş Dünyası

Peki neden deflasyon?

Geçtiğimiz hafta "Ya hiperenflasyon ya deflasyon başlıklı yazımızı kaleme almıştık. Bugün bu yazının devamı niteliğinde bir paylaşımımız olacak.
Ekonomik olarak içinde bulunulan süreç herkesi sıkıntıya sokmaktadır. Varlık değerleri baskı altındayken, enflasyonda hatırı sayılır bir yükseliş yaşanmaktadır. Gelirler azalırken, giderlerin arttığı bir dönemden bahis ediyoruz.
Bu durumda sokaktaki vatandaş hayat pahalılığının yani enflasyonun yükseleceğini beklemektedir.
Kredi genişlemesine bağlı olarak aklınıza gelecek herşeyin değeri şişmişken bu beklenti ne kadar gerçekçidir? Yıllardır balon şişerken deflasyon riskinden bahis ettik, hala savımızın arkasındayız. Neredeyse yirmi yıl yaklaşık bir süre artan varlık değerlerinin bu noktadan sonra yükselmesini sağlayacak bir yakıt var mıdır? Bugün varlık değerlerinin baskı altında olduğunu ifade etmiştik, ancak hala aşırı değerli bölgede seyrettiği bilinmektedir. Bu durum basılı paradan daha fazla finansal enstrümanlarla kredi üretilmesinden dolayı oluşmuştur. Bu durumda ya bu değerlerin gerçek dolaşımdaki para ile orantılı bir değere gelmesi, yani düşmesi ya da değerler yukarıda kalacaksa para miktarının artması beklenir.
Düşünün krediler için kullanılan kaldıraç kadar para oluşturulsa nasıl bir enflasyona neden olabilir? Teknik olarak bir süreliğine hiperenflasyon yaşanabilir.
Ancak ekonominin Newtoniyan bir yaklaşımla açıklanması imkan dahilinde değildir? Benzer süreçler Japonya, ABD ve sonrasında AB ülkelerinde tecrübe edilmiştir.Bu toplumlar kredi balonları sonrasında varlık değerlerinin düşmesini, ekonomik gelişimin sürmesine sağlamak için sınırsız para basmış ancak ne istenen ekonomik gelişim ne de enflasyon oluşturabilmiştir. ABD' den son gelen haberler yeniden parasal genişlemeye geçileceğinin bilgisini vermektedir. Özetle; teknik açıdan ülkemiz açısından bir hiperenflasyondan bahis edilse de bu olasılığı gerçekleşmesi düşüktür.
Görünen gelecekte Türkiye ekonomisi belki daha fazla nasıl enflasyon üretebiliriz sorusuna cevap arar hale gelebilir?
Toplum olarak önce yaşamadığımız, tecrübe etmediğimiz bir sürece girmiş durumdayız.Politik arenada yaşanan gelişmeler de bunun kanıtı değil midir?

Sayı: 1205 - Sayı'nın Kapağı