banner34

banner50

banner6

02.11.2020, 20:30

Elektrikli araçlarda şarj konusu

Modern elektrikli otomobiller Lithium-ion pillerden oluşan bataryalar ile çalışıyor. Birçok otomobil üreticisi ilk 4 sene için %70’e kadar kapasite garantisi sağlasa da, kapasitesi %85’in altına inmiş elektrikli otomobil sayısı yok denecek kadar azdır.

Örneğin 1 yılda 150,000 km yapan ve ticari görevinden dolayı zor koşullarda kullanılan Tesla taksilerin batarya kaybı % 10 civarındadır. Dünyadaki örneklere bakıldığında 200,000km’ye kadar en fazla % 12 kayıp yaşadıkları gözlemlenmektedir. Bu durumda  batarya üreticilerinin de kapasitelerini  Ar-Ge çalışmaları sayesinde artırmaları gerekmektedir.

Elektrikli otomobiller, üzerinde bulunan donanım sayesinde 220V ev prizinden, 400V trifaze sanayi prizine kadar elektrik olan her yerden doğru ekipman ile şarj olabiliyor. Yollar üzerinde ya da vakit geçirilen yerlerde bulunan şarj istasyonlarının kullanımı ise son kullanıcı için daha kolaydır ve bu istasyonlar evlere dahi kurulabilir.

Özellikle uzun yol için kurulan hızlı şarj istasyonları 30 dakika gibi kısa bir sürede %80’e kadar şarj imkanı sağlamaktadır. Normal hızlı şarj istasyonlarında bu süre 2 saat ile 4 saat arası değişkenlik gösterir. Standart bir ev prizinden şarj etmek ise bir gece ya da daha uzun sürebilir.

Tam şarjla araçların ne kadar mesafe kaydettiği de hep merak edilen konulardan. Bugün piyasada satılan elektrikli otomobillerin tek şarj ile gidebildikleri menzil, marka/modele göre 150km - 600km arasında değişkenlik göstermektedir. Ortalama bir aracın günde 50km kullanıldığı düşünüldüğünde tüm elektrikli otomobiller günlük ortalama kullanım ihtiyacını fazlasıyla karşılamaktadır.

Elektrikli otomobil sahibiyseniz ya da sahip olmayı düşünüyorsanız evinize ya da iş yerinize sadece sizin kullanımınıza özel bir şarj istasyonu kurdurabilirsiniz. Özel kullanımınıza yönelik temin edeceğiniz AC şarj istasyonu sayesinde evinizde dinlenirken ya da iş yerinizde çalışırken otomobiliniz de bir yandan şarj olacaktır.

Elektrikli araç kullanıcıları için şarj istasyonları büyük önem taşımaktadır. Arabayla uzak rotalar, artık şarj istasyon ağları ile mümkün olmaktadır.

Peki şarj istasyonuna geldik, arabamızı nasıl şarj etmeliyiz? Hangi şarj tiplerini AC mi, DC mi kullanmalıyız?

Genelde DC şarj istasyonları yüksek hızlı şarj olarak bilinirken AC de hızlı olarak bilinir.

Elektrikli otomobil bataryaları ve elektrik enerjisi depolayan tüm bataryalar, teknik sebeplerden dolayı enerjilerini ‘direkt akım’ yani DC olarak saklar. Santrallerden evlerimize, iş yerlerimize dağılan elektrik yani şebekeler deki elektrik  yine teknik sebeplerden ötürü AC yani ‘alternatif akımdır’. Yani elektrikli otomobillerin bataryalarının şarj edilmesi için AC/DC çevrimi bir noktada yapılmak zorundadır.



AC şarj istasyonları tasarımı ve verimliliği ile evlerde, iş yerlerinde kullanıma uygundur. DC şarj ise direkt akımın direkt olarak bataryaya verilmesi ile şarj işlemini gerçekleştirir. Ancak şebekeden gelen güç AC olduğu için istasyonlarda, bu akım DC’ye çevrilerek araca aktarılır.

Yeni teknolojiler ile birlikte her otomobilin batarya yönetim sistemleri ile iletişim kuracak farklı DC şarj protokolleri geliştirilmiştir. Son dönemde adını sıkça duyduğumuz DC şarj protokollerinin başında CCS, ChaDeMo ve Tesla’nın kendi araçları için özel geliştirdiği Supercharger’dır. Bu protokoller ile DC şarj istasyonları bataryaya direkt güç verebildiğinden, DC şarj cihazlarında gücün üst limiti çok yukarıdadır, 100 kW ve üstü güç kapasitesine kadar yükseltilebilir.

AC/DC şarj arasındaki farkı merak edenler için bir örnek vermek gerekirse; AC şarjı bir kovaya su doldurmak için kullandığınız huni olarak düşünebilirsiniz. Kovaya doldurmak istediğiniz su miktarı ne kadar fazla olursa olsun, kova huninin ağız çapı kadar su alacaktır. Kova dolana kadar aynı hızda su dolmaya devam edecektir.

DC şarj ise kovaya suyu direkt olarak bir hortumdan vermektedir. Hortumun gücü ne kadar yüksek olursa su, kovaya o kadar hızlı dolar. Ancak su doldukça suyun kovanın dışına taşma ihtimali de artmaktadır. Suyun taşmaması için kova belirli bir miktar dolana kadar hortumun gücünü yükseltir, kova dolmaya başladıkça da azaltırız.

Bu nedenle DC şarjlarda %10-%80 aralığında şarj edeceğiniz süre ile %80-%100 aralığında şarj edeceğiniz süre neredeyse aynıdır. Bir aracın şarjı %80’e kadar yüksek hızla dolarken %80’in üstüne çıktığında daha yavaş dolmaktadır.

DC Şarj cihazı ve protokol örnekleri.
Yorumlar (0)
12
kapalı
banner35
Günün Anketi Tümü
ABD Doları’nda yıl sonu beklentiniz nedir (TL) ?
ABD Doları’nda yıl sonu beklentiniz nedir (TL) ?
banner18
banner51