Ekonomi ve inşaat sektörü (2)

2020 yılının 3. çeyrek sonundaki durumunu resmi verilerle değerlendirmeye devam ediyorum.
2- Ekonomik Genel Durum’un alt kriterlerine baktığımızda;
Büyümede olumlu sinyaller gelmeye başladı. Örneğin; Gayri Safi Yurt İçi Hasıla (GSYH) üçüncü çeyrekte %6,7 arttı. Cari fiyatlarla 1 trilyon 419 milyar 483 milyon TL oldu. Mal ve hizmet ithalatı üçüncü çeyrekte %15 artarken, ihracat %22,4 azaldı. Bunun temel nedeni, tüm dünya ülkelerinde koronavirüsden dolayı yaşanan krizin etkisiydi. Cari açık ise, eksi 2,364 milyon dolar oldu. Son 6 aydır ekside seyrediyor.
Eylül ayında ihracat %4,8, ithalat ise %23 arttı. Eylül ayında dış ticaret açığı bir önceki yılın aynı ayına göre %189 artarak 1 milyar 667 milyon dolardan 4 milyar 828 milyon dolara yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı; 2019 eylül ayında %90 iken, 2020 yılı eylül ayında %77’ye geriledi. İhracatımız 16,8 milyar dolar, ithalatımız ise 20,8 milyar dolar olarak gerçekleşti.
Ocak-eylül döneminde ise; ihracatımız 118,3 milyar dolar, ithalatımız 156,2 milyar dolar oldu. Böylece 9 aylık dış ticaret açığı 37,8 milyar dolara yükseldi.
Eylül ayındaki ihracatımızda ülke sıralamasında ilk 5 ülke Almanya, İngiltere, ABD, İtalya, Irak oldu. Toplam ihracatımızın üçte biri bu ülkelere yapıldı.
Ocak-eylül döneminde ilk 5 ülkeye yaptığımız ihracat; Almanya 11 milyar 277 milyon dolar, İngiltere 7 milyar 546 milyon dolar, ABD 7 milyar 241 milyon dolar, Irak 6 milyar 243 milyon dolar, İtalya 5 milyar 526 milyon dolar. Bu 5 ülkeye 9 aylık dönemde toplam ihracatımızın 1/3’ünü yaptık.
İthalatta ise durum farklı. Ocak-eylül döneminde ilk 5 ülke; Çin: 16,4 milyar, Almanya: 14,7 milyar, Rusya: 12,8 milyar, ABD: 8,7 milyar, Irak: 6,5 milyar dolar olarak gerçekleşti. Toplam ithalatımızın %38’ini bu ülkelerden gerçekleştirdik.
Döviz kuru; 2020 yılı eylül ayında 1 ABD $ ortalama 7,52 TL olurken, 1 Avro 8,88 TL oldu.
TÜİK; eylül ayında TÜFE endeksinin %0,97, Yİ_ÜFE’nin %2,65 arttığını, yıllık enflasyonun ise; TÜFE’de %11,75, Yİ_ÜFE’de %14,33 arttığını açıkladı.
İşsizlik en önemli sorunlarımızdan biri olmaya devam ediyor. Burada TÜİK’in rakamları ile fiiliyattaki durumun oldukça farklı olduğu söyleniyor. Aslında her iki taraf da aynı rakamları değişik kriterlere göre dillendiriyorlar. Ama herkesin kabul ettiği bir gerçek şu; ülkemizde ciddi bir işsizlik var. Özellikle de genç ve okumuşların işsizliği. 9 aylık dönemde tarım, sanayi ve hizmet sektöründe istihdam edilenlerin sayısı ciddi anlamda azalırken, inşaat sektöründe bir miktar arttı. Kamudaki istihdam ise 2019 yılının aynı dönemine göre 2020 yılında %3,6 oranında artarak 4,8 milyon kişi oldu. İmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı geçen yılın aynı dönemine göre %2,3 oranında azalarak %74,6 oldu. Sanayi üretimi geçen yılın eylül ayına göre %8,1 arttı.
TÜİK ve TCMB işbirliği ile yürütülen Tüketici Eğilim Anketi sonuçlarına göre Güven Endeksi, Eylül 2020 sonunda %82 oldu. Güven endeksinin 100’den büyük olması iyimser, küçük olması ise kötümser durumu göstermektedir. Yani durum pek iç açıcı değil.
Petrol fiyatı dünyadaki genel duruma bağlı olarak dalgalanmaya devam ediyor. Eylül 2020 sonu itibarıyla 41 dolar olan Brent Oil varil fiyatı halen 50 doların üzerinde seyrediyor.
Konuya devam edeceğim. koronasız günler diliyorum.