Yargıda Performans Esaslı İzleme ve Değerlendirme Sistemi

Adalet Bakanlığı, “Yargı Reformu Strateji Belgesi” kap­samında yeni düzenlemeleri hayata geçirmek amacı ile yargıda reform çalışmalarına 2022’de de devam ettirmektedir. Bu çalışmalardan biri de, yargı ve adalet hiz­metlerinde performansın artırılması olarak izlenmektedir.

Bu kapsamda, Performans Esaslı İzleme ve Değerlen­dirme Sisteminin tanıtım toplantısı Adalet Bakanı ve Ha­kimler Savcılar Kurulu (Kısaca “HSK”) Başkanı Sayın Bekir Bozdağ’ın ve HSK üyelerinin birlikteliğiyle 13/09/2022 tari­hinde gerçekleştirilmiştir. Programda açılış konuşmaları­nın ardından sistemin tanıtımına ilişkin video gösterimi yapılmıştır.

Kelime anlamı “iş yapma, belirli bir işi yerine getirme, başarma” olan performans kavramı; belirli bir faaliyeti yapan çalışanın, grubun ya da örgütün, faaliyetin sonucu amaçlanan hedefe yö­nelik niceliksel ve nite­liksel olarak işin yerine getirilme düzeyini veya davranış biçimini ifade etmektedir. Bu an­lamda kamu perfor­mansı ise toplumun istekleri doğrultusunda belirli bir amaç çerçeve­sinde oluşturulan mal-hizmet faaliyetlerinin çıktı ve/ veya sonuçlarla ilişkisinin kurulmasını ve amaçlanan hedefle­rin yerine getirilme dü­zeyini kapsamaktadır. 1-2

Yargı reformu strate­jisinde öngörülen Performans Esaslı İzleme ve Değerlen­dirme Sistemi (Kısaca “PEİDS”); sayısal veriler üzerinden belirlenen objektif kriterlere göre, mahkemelerin ve Cum­huriyet başsavcılıklarının dönemler halinde değerlendiril­mesi esasına dayanan bir sistemdir. PEİDS sistemi ile işlerliğinin sağlanması, kısa zamanlı değil uzun bir süreci gerektirir. Ancak, bu konuda başarılı olunabilmesi, kısa ve orta vadede sistemin altyapısının oluşturulması ve PEİDS sisteminin öngördüğü kuralların tüm katılanlarca bilin­mesi ve uygulanmasını zorunlu kılmaktadır.

PEİDS sistemine geçişi gerektiren öncelikli nedenler; yargı hizmetini yürüten mahkemelerin ve Cumhuriyet başsavcılıklarının yani, hakim ve savcılar ile yardımcı per­sonelin dönemler halinde değerlendirilmesi, yargılama­nın etkinliğinin sağlanması, toplam kalite yönetiminin gerçekleştirilmesi ve hızlandırılması, teknoloji alanında ya­şanan hızlı değişim ve yeni kamu yönetimi anlayışıdır.

Bu sistemle, dönemsel analizlerle uzun süren soruş­turma ve davaların önüne geçilmesi, dosya birikiminin önlenmesi, iş yükünün dengeli dağılımı gibi konularda ilerleme sağlanması mümkün olacaktır. Ayrıca bu sistem, yargı idaresine ilişkin alınacak kararlar yönünden istatistiki ve diğer veri kaynağı işlevi de görecektir.

Yargının Etkinliği Bürosu ta­rafından bu konuda yürütüle­cek faaliyetlerden bazıları, bölgesel toplantılar ve olası sorunların çözüm odaklı kurgu şeklinde iletişim kanal­ları ile etkin ve sürekli bir çalış­mayı gerekli kılmaktadır.

PEİDS sisteminin uygu­lanma değerlendirilmesi so­nucunda, kamu yönetiminin alacağı kararların; hakim ve savcıların özellikle ücretleriyle ilgi kurulmaması, ancak böl­gesel tayin ve üst görevlere atanmalarda esas alınabile­ceği inancındayız. Bu çerçevede, Yargı Reformu Strateji Belgesindeki hedefleri arasında, belirli görevlere atanabil­mek için de asgari mesleki kıdem şartları yeniden belirle­nirken bu konuya da yer verilebilir.

Yargının hızlandırılması bakımından, alternatif çözüm yollarının artırılması yanında, yargı mensuplarının özel­likle mesleki eğitimleri de önemli bulunmaktadır. Daha da önemli bir konu; yargının hızlandırılmasında tüm davaları kapsayan bir “Dava Dosya İnceleme Usulü”nün dijital or­tamda uygulamaya konularak, dava açılmasından itibaren nihai karar alınıp sonuçlandırılmasına kadar geçen süreç­lerde hataların minimize edilmesi, delillerin toplanma­sında zaman kaybının önlenmesi ve denetlenmesi, hakim ve savcıların iş yükünün azaltılarak sorunların çözümüne daha fazla zaman ayırmalarını ve isabetli karar almalarını sağlayacaktır.

Yargı reformu çalışmalarının devletimiz, milletimiz ve tüm insanlık için başarılı ve hayırlı olması dileklerimle, emeği geçenleri tebrik eder, şükranlarımı iletir, Ekohaber Gazetesi okuyucularına en içten saygılarımı sunarım.

1 Bingöl, D.: İnsan Kaynakları Yönetimi, B.6, Beta Yayınevi, İstanbul 2006,s.321

1 Bal, T.: “Performans Esaslı Bütçeleme (PEB) Sistemi Çerçevesinde Alternatif Modellerin Türkiye’de Uygulanabilirliği”, Sayıştay Dergisi, S.96, 2015, s.27