Ülkelerin tarım yeteneklerine bakış, Ders Alırız Umuduyla! (1)

Brezilya; Çiftçiler, halkın yakında kahvaltılık gıda almada zorlanacakları uyarısında bulunuyor. Süt insan sağlığı için çok faydalı bir gıda, ancak Brezilya’da süt ürünlerinin artan fiyatları halkın cüzdanını zorluyor. Ülkenin Uygulamalı Ekonomi Araştırmalar Merkezi’nin yaptığı bir çalışmaya göre, geçen şubat ayından itibaren üst üste iki ay marketlerde fiyatlar yükseldi ve yıllık maliyetlerde önemli artış izlendi.

Fiyat artışları piyasanın temel unsurlarından kaynaklanıyor, arz ve talep büyüklükleri bu unsurların başına oturuyor. Yüksek sıcaklıklar ve son dönemdeki yağış eksikliği, örneğin çiğ süt üretiminin azalmasında etkin oldu. Süt ürünü işleyicileri daha az üretirken, birbirleriyle yarışarak kardan daha fazla pay kapmak için mücadele etmek zorunda kalıyorlar. Buna süt ürünlerine olan talebin artması da eklenince, Brezilyalı tüketiciler bu ürünleri daha yüksek fiyatlara almak zorunda kalıyorlar.

İspanya; Farklı bölgelere, farklı iklim koşullarına sahip olmakla beraber, ülkenin genelinde kara ve Akdeniz ikliminin hakim olduğu, topraklarının da %35’inin tarım ve hayvancılığa açık olduğu, %23’nun ormanlarla kaplı olduğu bilinmektedir.

Yüzölçümü olarak AB’nin 2. büyük ülkesi olan İspanya’da tarım ve hayvancılık ve de balıkçılık ülke ekonomisinin temel direği konumundadırlar. Hizmet sektörünün ve sanayinin artan ağırlığına rağmen, tarım, hayvancılık ve balıkçılık ülkenin birçok bölgesinde temel ekonomik faaliyetler olarak varlıklarını sürdürüyorlar.

İspanya’da tarımsal faaliyetler çok çeşitlidir ve ülke tarım geleneğine ve 25 milyon hektar üzerinde ekilebilir topraklara sahiptir. İspanya’da yetiştirilen önemli ürünler, buğday, arpa ve mısır gibi tahılların yanı sıra zeytinyağı ve şarap üretiminin temelini oluşturan zeytin ağaçları ve üzüm bağlarıdır. İspanya’da hayvancılık birincil sektör konumundadır, ülke büyük bir domuz ve sığır eti üretiminin yanı sıra süt ve peynir üreticisidir. Ülkenin güneyine hakim olan bir eko sistem, eti tüm dünyada en lezzetli kabul edilen İber domuzunun yetiştirilmesini sağlar. Galiçya gibi bölgelerinde de kümes hayvanları üretimi, su ürünleri yetiştiriciliği, özellikle alabalık ve somon yetiştiriciliği öne çıkan üretim dallarıdır.

İtalya; Tarım, gıda ve turizm sektörleri ülke ekonomisinin köşe taşlarını oluşturuyor, ülkenin tarımsal ihracatı 55 milyar doları aşıyor. Tarımsal gelişmenin temelinde de, insanların doğdukları yere bağlı kalmaları ve kırsaldan kente göçün sınırlı kalması, yatıyor. Dünya Bankası verilerine göre ülke nüfusunun %29’u kırsalda yaşıyor. İtalya’da gıda ve tarım sektörü çok önemseniyor, çiftçinin alım gücü ve kırsalda yaşam standardı yüksek. Algı olarak ta İtalya’da tarım üreticisi değerli ve toplumdaki itibarı yüksek.

Ülkede ‘’yerli üretim’’ ve ‘’yerli ürün’’ değerli ve kalkınmanın temel unsurlarından biri olarak, değerlendiriliyor. Turizm sektörü de, tarımdaki bu yaklaşımı bir fırsat olarak görüyor, sadece ürettiği ürünü değil, o ürünün hikayesini de pazarlıyor. Yöresel ürünler coğrafi işaret tescilleri alınarak korunuyor ve bu alandan ekonomik gelir elde ediliyor.

Ülkedeki çiftliklerin %47’i belirli tarımsal ürünlerin üretiminde uzmanlaşmış, bu uzmanlaşma belirlenirken bölgeler arası coğrafi şartlar, iklim, toprak ve ekonomik dengeler dikkate alınıyor.

Tarımda kooperatifleşme yaygın ve de etkin bir şekilde işletiliyor. Ezbere ve rastgele üretim yok. Üretimde standardizasyon, markalı pazarlamada sürdürülebilirlik öne çıkıyor ve kimse bundan uzaklaşmıyor. İşte bu vizyon ve strateji başarıyı beraberinde getiriyor.

Dünya zeytinyağı üretiminin yaklaşık %10’nu gerçekleştiren İtalya, küresel zeytinyağı ihracatında %20 paya sahip. Yaklaşık 1,6 milyar dolarlık zeytinyağı ihracatıyla İspanya’dan sonra dünya ikincisi olan İtalya, marka algısı bakımından dünya birincisi. Ama sadece kendi ürettiği zeytinyağını değil, ithal ettiği zeytinyağlarını da ihraç ediyor. Türkiye’den yıllar boyu ton bazında dökme zeytiyağı ithal eden bu ülke, bunu şişeleyip ambalajlayarak İtalyan zeytinyağı olarak pazarlıyor. Bir başka değişle işin hamallığını biz yaparken, kaymağını İtalya yiyor. Türkiye’nin yıllık zeytinyağı ihracatı 135 milyon dolar.

İtalya’nın tarım ürünleri ihracatının ön sıralarına oturan bir de şarap var. Dünya şarap ihracatının başında 11,6 milyar dolarla Fransa otururken, İtalya 7,2 milyar dolarla dünya ikincisi. Türkiye geçen yıl sadece 7 milyon dolar şarap ihracatı gerçekleştirdi.

Özetle, İtalya’nın 55 milyar dolar tarım ürünleri ihracatında en fazla payı olan ürünlerin başında şarap, peynir, makarna ve zeytinyağı geliyor, sadece bu dört ürünün ihracatından 16 milyar dolar döviz geliri elde ediyor. Türkiye’nin ise aynı ürünlerin ihracatından elde ettiği döviz geliri 1 milyar dolar!