Tütün ve Türkiye - 3

Ülkemizde uzun yıllar çok geniş bir kitlenin temel geçim kaynağı olan tütüne ilişkin değineceğim birkaç husus ile birlikte bu konuyu şimdilik tamamlamak istiyorum.

Türkiye’de tütün ekimi yapılan bölgeler başlıca şöyle:

1) Ege Bölgesi: Akhisar, Söke, Manisa, Denizli, Kütahya, Eşme civarı

2) Karadeniz Bölgesi: Samsun, Bolu, Trabzon, Amasya, Erbaa, Vezirköprü, Bafra,

3) Trakya Bölgesi: Keşan, Kırklareli,

4)  Marmara Bölgesi: Balıkesir, Bursa, İzmit, Çanakkale,

5)  Doğu Anadolu Bölgesi: Malatya, Bitlis, Muş, Hakkari,

6)  Güneydoğu Anadolu Bölgesi: Adıyaman, Diyarbakır.

Ülkemizde; ince, küçük yapraklı, iyi yanan ve hoşa giden aromalı, kaliteli tütünler (şark tipi tütünler) yetiştirilmektedir.

Şark tipi tütünler, kurak tip olmaları nedeniyle; sulanmadan yetiştirilebilir. Yapraklardan; çiğneme tütünü, pipo tütünü, puro tütünü ve nargile (tömbeki) tütünü, sigara tütünü hazırlanır.

Tütün tohumları, yağ bakımından zengindir. Yerli tütünlerimizdeki yağ oranı %35 - %45 kadardır. Tütün yağı; boya ve sabun sanayiinde kullanılır.  Türkiye tütün üretiminde; ABD, Brezilya, Çin ve Hindistan’dan sonra dünyada 5. sırada yer alır. Tütün en çok sigara ve puro imalinde kullanılmaktadır.

Sigara ilk olarak 19. Yüzyıl sonlarında İngiltere ve ABD’de üretilmiş ve dünyaya yayılmıştır. Ülkemizde Samsun, Tokat, Bitlis ve İstanbul’da sigara üretim tesisleri kurulmuştur. Türkiye’de DİE verilerine göre 1990’da 290 bin hektarlık tütün alanından 275.000 ton ürün elde edilmiştir. Tütün üretimi yapılan başlıca ülkeler; ABD, Çin, Brezilya, Hindistan, Türkiye, İtalya, Yunanistan, Fransa, Endonezya ve Bulgaristan’dır.

 Tütün ve ürünleri dünya sağlığının bir numaralı tehlikesidir. Tütün ve ürünleri yüzünden her yıl sadece ABD›de 350.000 kişi ölmekte ve 22 milyar dolarlık sağlık harcaması yapılmakta, 43 milyar dolarlık iş gücü kaybı yaşanmaktadır.  Sigaradan ölenlerin sayısı; AIDS, kokain, eroin, alkol, yangın, trafik kazası, cinayet ve intihardan ölenlerden fazladır. Türkiye’de her beş ölümden birinin tütünden olduğu söylenmektedir.

Tüm bu açıklamalardan sonra tütün konusunda nihai olarak şunları söyleyebiliriz:

a) Tütün, vücudumuza ve çevremize zararlı etkileri olan bir üründür.

b) Tarımsal olarak sulama ihtiyacı olmadığından, bazı bölgelerimiz için, üretici köylümüzün önemli bir geçim kaynağıdır.
c) Tüm caydırıcı yayınlara rağmen tüketimi azaltılamamaktadır.

d) Devletin; aldığı vergilerden dolayı çok önemli bir gelir kaynağıdır.

e) Yabancı tütünler özendirilerek yerli üreticilerimiz mağdur edilmektedir.

f) Kişilerin, özellikle dar gelirlilerin bütçelerinden ciddi bir pay almaktadır.

g) Üreticiler; dünyada çok güçlü sermaye grupları olduklarından etkileri fazladır.

h) Son dönemde birçok ülke, yaptırımları arttırmalarına karşın; sektör küçülmemektedir.

 Bütün sıraladığım faktörleri göz önünde bulundurarak; sigaraya başlamamak ve/veya bırakmak için gereken gayreti göstermeliyiz. Sağlıklı, sigarasız günler diliyorum.