Problem çözmek israftır

Kanaatimce, problem çözmeyi alışkanlık haline getirmek israftır. Ayrıca çok çalışmak israftır, fazla mesai israftır, kalite kontrol (ayıklama) israftır, taşımalar ve beklemeler de israftır. Bundan yaklaşık 4 yıl önce bir işletmeye yönetim danışmanlığı çalışmamızda şöyle bir durum ile karşılaştım. Bizler tüm çalışanlarla hem münferit olarak hem de ekipler halinde işletmenin özellikle dar boğaz olarak nitelendirdiğimiz alanları üzerine derinlemesine analiz için görüşmeler yaparız. İnsan odaklı oluşumuzdandır önce işe değil de insana odaklanma anlayışımız. Personelle görüşmemizde personel bize ‘Hocam bir sıkıntı olduğunda hemen çözeriz biz’ dediler. Bir başka görüşmede birim yöneticisi ‘İşler yolunda, arkadaşlar bir problemleri olduğunda bana gelirler ve hemen çözeriz, bizim işimiz bu’ gibi bir beyanda bulundu. Üst yönetim ile değerlendirme çalışması yaparken, ‘Ekibim çok iyi hocam, bir problem olduğunda hemen çözüyorlar’ denildi ve biz bu işletmede iş süreçleri ile ilgili problemlerden ziyade aslında ilk olarak çalışan davranışı ve düşünce yapısında iyileştirmeler yapılması gerektiğine karar verdik. Problem çözmeyi alışkanlık haline getiren kuruluşlar, yerinde sayan ve günü kurtaran kuruluşlardır ve bu durum iş dünyası ekosistemi için de bizlerin israf olarak nitelendirdiği bir durumdur. Çözümü aslında basit olan bu durumu zorlaştıran da genelde problem çözmeyi alışkanlık haline getiren çalışanların değişime yaptıkları dirençtir. İlk yapılması gereken tüm çalışanlarla iyi duygusal bağ kurmak ve problem çözmelerine devam etmelerini sağlarken aynı zamanda problemler ile ilgili analiz çalışmalarının başlatılması ve problem skoru, kök neden analizi, sebep sonuç analizi, önleyici tedbirler ve sistematik planlamalar ile hem problemlerin bir daha karşılarına çıkmayacak şekilde sistemli olarak çözülmesini sağlamak ve bu yöntemlerle problem çözmenin aslında katma değerli bir faaliyet değil israf olduğunu anlatmak olmalıdır. Mutlaka problemler hep olacaktır ve olmalı da ancak problem çözmeyi alışkanlık haline getirmek değil, problemlerin tekrarlanmamasını sağlamak katma değerli bir yaklaşım olarak kabul edilmelidir.

Yoğun deneyim öğrenmeyi hızlandırır
Üniversite yılları ve tabi staj bir gereklilik, babam Türkiye’nin ilk tekstil mühendislerinden olunca tabi ben de tekstil sektörüne biraz daha yakın hissediyorum kendimi, staj başvurularımın hepsi tekstil sektöründe duayen olmuş kuruluşlar oldu. 1998 yazı Altınyıldız Tekstil’de planlama bölümünde stajdayım. Bu arada planlama bölümü olsun diye çok çabalamıştım. Planlama müdiremiz vardı, çok çalışkan ve ekibine iyi hakim bir yönetici. İlk görevim dosya düzenlemek olmuştu ve hiç küçümsemedim. Ardından o yıllarda fax daha aktif kullanılıyordu hazırlanmış olan yurtiçi ve yurtdışı faxları genelde ben gönderiyordum. Sonrasında sahadan alınacak olan verilerin toparlanması çalışmalarında aktif görev yaptım. Oturmaya vaktim yoktu ve bu durum beni geliştiren bir süreçti. Staj yapan öğrenci diye asla beni bir kenarda tutmadılar ve yoğun görevlendirmeler ile bana inanılmaz deneyimler yaşattılar ve bu benim öğrenme sürecimi hızlandırdı. Dosya düzenlerken bir yandan yapılan çalışmalara göz atardım, nasıl yapmışlar diye, fax çekerken tüm faxları okurdum nasıl iletişim kurmuşlar diye, en heyecan verici görev ise veri toplamaktı ki hangi verinin nerede nasıl bulunduğunu keşfettim ve veriyi toparlıyorum diye abilerim ve ablalarım beni yanlarına oturtup verileri nasıl kullandıklarını bana öğretiyorlardı. Raporlama ve analiz yeteneğimin gelişmesinde Altınyıldız Tekstil Planlama Biriminin çok katkısı olmuştur. İş dünyasına önerim, staj ya da yeni mezun çalışanınız ya da sizin firmanızda yeni başlayan bir çalışana, ilk günlerden yormayalım sakın demeyin, hatta tabiri caizse işe boğun, yoğun deneyim yaşamasını sağlayın ki, kuruluşunuza aidiyet hissi ilk başta iyi gelişsin ve adaptasyon süresi hızlı olsun ve pek tabi yoğun deneyim altında kalan kişinin akşam olup eve gittiğinde bile işi ile ilgili düşünceleri yoğun olsun.

İş körlüğünden kurtaran rotasyon
Mühendislik fakültesini 1. olarak bitiren en küçük kuzenime “... şirketini neden tercih etmedin?” dedim, cevabı çok netti, dedi ki, “o şirkette rotasyon uygulaması yokmuş, tüm çalışanlar yerinde çakılı çalışıyorlar yıllardır, ben o şirkette kendimi geliştiremem ve yükselemem.” Peki neden Dr. Oetker şirketini tercih ettin dedim, dedi ki, ‘Abi bu şirket tüm üretim ve diğer gelişim faaliyetlerini proje yönetimi mantığı ile yapıyor ve insan odaklı yönetim tarzı var, ayrıca yeniliklere çok açık ve rotasyonun faydasına inanıyor’ dedi. Evet rotasyon, istikameti değişmeyen bir trende bir başka vagonda olmaya benzer aslında hatta çok daha iyi bakmayı ve görmeyi sağlar.
Lider/Yöneticilere sesleniyorum lütfen cesur olun ve mesleki liyakat dikkate alınarak kuruluşunuzda rotasyonu ihtiyaç doğrultusunda uygulayın. Profesyonel çalışanlara sesleniyorum, lütfen cesur olun ve mesleki liyakati dikkate alan ve rotasyon uygulayan kuruluşlarda çalışmayı tercih edin.