İyi komşulukta Özbekistan modeli

Özbekistan’ın bölge huzuru bakımından da çok önemli bir konumda bulunduğunu ifade eden Baklan, “Bölgenin merkezinde yer alan ve Orta Asya’daki hemen her ülkeyle sınır paylaşan ülkenin mahallî istikrarın sağlanmasındaki rolüne paha biçilmez. Tabiri caizse bölgede Özbekistan’ın izni olmadan savaş olamaz, Özbekistan’ın katılımsız da barış temin edilemez. Günümüz itibarıyla yaklaşık 35 milyon nüfusuyla bölgenin en kalabalık birinci, Türk Konseyi’nin de Türkiye’den sonra ikinci ülkesidir. Özbekistan hükümetinin son dört yılda komşularıyla ilişkilerde yürüttüğü ve yürütmeye devam ettiği politikalar bölgede huzurun temini bakımından son derece önem arz ediyor. Hatta bu ilişkilerde ülke iyi komşu modelinin anlatılması için de örnek olabiliyor. Yakın zamanlarda bile komşu Tacikistan ve Kırgızistan’la sınırlar kapalı tutulur, hatta akrabaların bile gidiş gelişinde sorunlar yaşanırken; Mirziyoyev’in yapıcı ve girişimci yaklaşımları sonucu artık bu ülkeler arasındaki sınır problemleri çözülmüş bulunuyor. 2018 yılının 1 Mart tarihinde Özbekistan ve Tacikistan arasında bir anda 9 sınır kapısının açılışı büyük coşku ve törenle gerçekleştirilirmiş, bu yıl 11-12 Mart’ta Taşkent’te Özbek ve Kırgız Cumhurbaşkanlarının verimli görüşmeleri sonucu iki ülke arasındaki tartışmalı sınır noktalarının 3 ay içinde çözüme kavuşturulması konusunda anlaşılmış bulunuyor” şeklinde konuştu.

Komşular ile ilişkiler daha da kuvvetleniyor

Özbekistan Cumhuriyeti’nin Bursa Fahri Konsolosu Ali Baklan açıklamalarını şöyle sürdürdü: “Özbekistan eskiden iyi ilişkileri bulunan Kazakistan’la da temaslarını güçlendiriyor. Geçtiğimiz 10 Nisan’da iki ülke arasındaki Ğiştköprik-Cipek Colu sınır kapılarının arasında Merkez Asya Uluslararası Ticaret Merkezi’nin temelleri atılmıştır. Bu proje son yıllarda iki ülke arasında gittikçe perçinlenen iyi komşuluk ilişkilerinin bariz ifadesi olup tüm bölgede ekonomik ve ticari ilişkilerin kalkınmasını tetikleyecek. Kaldı ki Türkistan-Çimkent-Taşkent hızlı tren hattı inşaatı projesinin tamamlanmasıyla bölgedeki turistik güzergâhların bütünleşmesi sağlanacak. Bu sayede Türkistan’a gelen bir turist rahatlıkla Taşkent aktarmalı Semerkant ve Buhara turlarına çıkabilecek. Özbekistan’ın iyi komşuluk özellikleri Afganistan’la ilişkilerinde ayrıca ortaya çıkıyor. 2017 yılından bu yana iki ülke liderlerinin en az altı kez bir araya geldiği de ilişkilerin seviyesini anlamak bakımından ip üçleri veriyor. 2018 yılının Mart ayında Taşkent’te düzenlenen Afganistan Uluslararası Konferansı sonucunda kabul edilen Taşkent Deklarasyonu ülkede barış süreci görüşmelerinin yeni aşamaya taşınması bakımından önem arz ediyor. Özbekistan, Afganistan’da barışı sağlamanın temel ilkesi olarak şunun altını çiziyor: Ülkede kalıcı barış için siyasi süreç yalnızca Afganların kendilerinin, Afgan halkının önderliğinde gerçekleştirilmelidir. Başka deyişle bu süreç Afganistan’daki tüm tarafların, ülkedeki tüm etnik grupların ve hareketlerin temsilcileri katılımıyla yapılmalıdır. Taşkent Konferansı’ndan sonra bu yöndeki uluslararası çabalar daha da yoğunlaşmıştır. Özbekistan’ın doğu batısındaki bir diğer komşusu kardeş ülke Türkmenistan’la da ilişkileri son dönemde ilerlemiş bulunuyor. Taşkent’in merkezinde açılan Aşkabat Parkı, Özbekistan’ın batısındaki Harizm ilinde kurulan “Ulli Hovli” Özbek-Türkmen Turizm Külliyesi iki ülke arasında son yıllarda perçinlenen dostluk ilişkilerinin başlıca neticelerindendir. Kaldı ki son gelişmelere göre günümüzde Türkmenistan başkentinde de Özbekistan Cumhuriyeti başkenti onuruna Taşkent Kültür ve Dinlenme Parkının inşaatıyla ilgili çalışmalar başlatılmıştır.”

Orta Asya’nın huzuru tüm Avrasya için önemlidir

Özbekistan için Orta Asya’nın kalbi tanımlamasının da yapılabileceğini dile belirten Baklan açıklamalarını, “Sonuç itibarıyla Orta Asya’nın kalbi diyebileceğimiz Özbekistan, son yıllardaki iyi komşuluk ilişkileriyle bir örnek ülke teşkil ettiği rahatça söylenebiliyor. Bölgenin tüm ülkeleriyle sınır paylaşan Özbekistan’ın böyle dost ve hoşgörülü tavrı barış ve huzuru daha da perçinleyecek. Bu sayede bölgesel ülkeler arasında karşılıklı ticaretin hacmi de artacaktır ki son dönemlerde böyle gelişmeler de olmuştur. Orta Asya’nın huzuru tüm Avrasya için önemlidir. Çin ve Avrupa arasındaki ulaştırma ve transit koridorlarının canlılığı Orta Asya ülkelerinin çıkarınadır. Ayrıca Türkiye de bundan kendi payını alacaktır. Özellikle Bakü-Tiflis-Kars demir yolunun stratejik ehemmiyeti daha da artacak. Tüm bunlar tarihi kökleri bir olan Türk Cumhuriyetleri arasındaki işbirliği ve entegrasyon sürecini daha da hızlandıracak” sözleriyle tamamladı.