Endüstri 4.0 dedikleri

Birkaç yıldır duymaya başladığımız bir söylem var “Endüstri 4.0/E4.0”; aman treni kaçırmayın, bu son şans, ülke ve kurumlar olarak geride kalmamak için mutlak devreye almalıyız, yoksa şöyle olur böyle olur. Gelişmiş ülkelerin E4.0 uygulamalarında yol almaları sebebiyle aramızdaki nihai ürün maliyeti arasında farkın kapanacağı ve rekabet gücümüzü kaybedeceğimiz ifade ediliyor. Aslında bu öneri, uyarı ve yaklaşımlar haksız değil ancak, ülkemizin ortalama endüstri 2.7 olduğu gerçeği bu geçişin kısmen uygulanabileceğini gösteriyor. Bu sebeple; dönüşümle ilgilenecek kurum sayısı da sınırlı olacaktır.

Yapılan bu uyarı ve öneriler doğru olmakla beraber, bazı Avrupa ülkelerinin E4.0 ürünlerini pazarlamak ve ekonomik olarak kendilerine yeni müşteriler oluşturmak için çok uğraş verdiğini de unutmamalıyız. Ülkemizde bu konu ilk gündeme geldiğinde; E4.0 tanıtımını yapan firma sayısı 5’i, kurum sayısı da 10’u geçmiyordu. Kısa bir süre sonra; zaten sektörde olan birçok yazılım ve otomasyon firmaları isim ve tanıtımlarına E4.0 ve IoT /Internet of Things (nesnelerin interneti) ekleyerek piyasada biz de varız diyerek bir anda sayısız servis veren ortay çıktı. Hizmet alacaklar en başta 5-10 firmadan birisini dinler ve onlarla görüşme yaparken, bu sayı yüzleri aştı ve kafalar karıştı…

Ortalamadan (2.7) hareketle yapılması gereken; ortalamanın hemen alt ve üstündeki kurumların kendilerini yukarıya çekmek için çaba sarf etmeleri, seviyesi 3,5 civarında olan şirketlerinde kendilerini 4.0 seviyelerine yakınlaştırmalarıdır. Seviye nasıl hesaplanır derseniz, bilenlere sorup bulmalısınız

E4.0 dedikleri aslında “Dijital Dönüşüm”ün içerisindeki yapılması gereken adımların bir kısmıdır. Yani; E4.0 ve IoT makinelerinizin birbirleri ile veri alış verişinde bulunmasını, uyarı ve komutlar göndermesini sizin de tüm süreci gözlemleyerek kumanda etmenizi sağlayacaktır. Bunun için ağırlıklı olarak yazılım ve çokça algılayıcı (sensor) kullanımı gerekecektir.

Beni önerim; sürece ortadan girmek yerine önce bu konuda hizmet veren, güvendiğiniz bir kurumla iletişime geçmeniz ve kendi kurumunuzda durum tespiti yaptırmanızdır. Bu süreç firma üst yönetiminin bilgi ve onayı, özellikle IT ve üretim (diğer birimlerin de sürece katılımı firmadan firmaya değişir) sorumlularının takibinde yürütülmelidir. Durum tespiti yaptıktan sonra ki adımlar; ihtiyaç duyulan ve yapılması gerekenler belirlenir, önceliklendirilir, maliyetlendirilir, bütçelenir, zaman planı yapılır, kademeli ve kontrollü olarak devreye alınır. Tanımladığımız bu süreç her firmanın işlevsel, ciro büyülüğüne ve bu dönüşüme ayıracağı kaynağa göre değişecektir. Azdan az, çoktan çok…

Yapılması gerekenler için ortaya çıkacak ilk maliyet her firmaya her zaman yüksek gelecektir ve birçoğu maliyetleri gördükten sonra; erteleyelim, yapmayalım, “biz aslında bunun benzerini X firmasıyla yapıyoruz, biraz değiştirip yürürüz” diyecektir. Bu yaklaşımların hepsi firmaların kendi gerçeğinde doğru olabilir. Ancaaak, kısa dönem içerisinde (birkaç yıl sonra) çoğu “keşke yapsaymışız” diyeceklerdir. Önerim odur ki; doğru çözüm ortağını bulup dijital dönüşümü başlatmanız geleceğiniz açısından hayati öneme sahiptir.

Dijital dönüşümler ve özellikle de otomasyon mutlaka mavi yaka ağırlıklı çalışanlarında işgücünün açığa çıkmasına sebep olacaktır. Birçok işveren; yapılması gereken işleri daha az sayıda personel ve maliyetle yapmak isteyecek ancak çalışanlarıyla vedalaşmak istemeyecektir. Bu arada çalışmalar sürerken bazı mavi yakalılarda sürece katkı koymak istemeyebilirler. Ülkemizde özellikle otomotiv ana ve yan sanayileri robot ve otomasyonun devreye girmesiyle personel sayılarında azalma gitmeyip, yaptıkları iyileştirmeler sonucunda azalan maliyetleri sebebiyle yeni işler almışlar ve hatta yeni beyaz ve mavi yakalarla kadrolarını güçlendirmişlerdir. İşten çıkarmalar iş hayatının bir gerçeği olup, genellikle taleplerin kalıcı olarak azalmasından ve işveren/çalışan anlaşmazlığından kaynaklanmaktadır.

Önerim: devreye alma hazırlıkları sürecine paralel olarak açığa çıkacak mavi yakalarınızı yeni dönemde ihtiyaç duyacağınız yetkilerle donatmak için eğitmeniz olmalıdır. Mavi yakadan GRİ yakaya geçişe hazırlanın.

Saygılarımla,