banner34

banner50

banner6

Başvuru veya tasarım hakkı üzerinde rehin hakkı işlemleri

Başvuru veya tasarım hakkının üzerinde Sınai Mülkiyet Kanununda (Kısaca "SMK) özel olarak rehin hakkı işlemlerine yer verilmiştir (m. 148/1).

Medya Kulis 21.10.2019, 21:00 21.10.2019, 21:00
Başvuru veya tasarım hakkı üzerinde rehin hakkı işlemleri
Başvuru veya tasarım hakkının üzerinde Sınai Mülkiyet Kanununda (Kısaca "SMK) özel olarak rehin hakkı işlemlerine yer verilmiştir (m.148/1).
Rehin hakkı, sınırlı ayni haklar arasında yer alır. Rehin hakkı, rehin alacaklısının alacağının ödenmemesi halinde, rehnin paraya çevrilmesi yolu ile yapılacak ilamsız takip ile rehnin satışı sonucunda alacağın tahsili yetkisini verir (İİK m.149 – 150). Rehin hakkı bakımından TMK'nın ilgili hükümleri uygulanır. Rehnin temel amacı bir alacağa güvence sağlamaktır. Dolayısıyla, rehinle alacak arasında bir hukuki ilişki mevcuttur. Rehnin varlığı, teminatını oluşturacağı bir alacağın var olmasına bağlıdır.1
Başvuru ve tasarım hakkı, kanuni veya akdi rehin hakkının konusu olabilir (SMK m.148/1).
Rehnin tarafları, başvuru veya tasarım hakkı sahibi (rehin borçlusu) ile üçüncü kişidir (Rehin alacaklısı). Rehin borçlusu ticari işletme sahibi tüzel kişi şirket ise, esas sözleşme, şirket sözleşmesi veya esas sözleşmesinde "rehin verilebilir ya da "sınırlı ayni haklar kurulabilir ibarelerinden birinin varlığı aranır.
Rehin alacaklısı ise, TİTRK m. 2 (1) hükmünde belirtilen kişiler olabilir. Mesela, bankalar, özel finans kurumları, finansman şirketleri gibi.
•Rehin kurulabilmesi için esasa ilişkin gerekli koşullar şunlardır:
•Rehinle temin edilen bir alacağın varlığı,
•Rehin borçlusunun başvuru veya tasarım hakkı sahibi bulunması,
Rehin borçlusunun fiil ehliyetini haiz olması.
Türk Borçlar Hukuku'nda şekil serbestisi ilke olup, şekil zorunluluğu istisnai hallerde vardır. Geçerlilik, kurulmuş bir sözleşmenin hukuki sonuçlarını doğurur. Sözleşme kanunda öngörülen şekle uygun kurulmadıkça geçersizdir. Bu durum, rehin sözleşmesi için de söz konusudur.
Başvuru veya tasarım hakkını içeren rehin sözleşmesi, yazılı olarak yapılır. Bu durumda, taraflardan birinin talebi üzerine ilgili hak, ücretin ödenmesi ve yönetmelikte belirtilen diğer şartların yerine getirilmesi halinde Sicile kaydedilir ve Bülten'de yayımlanır (SMK m.148/5). Rehnin Sicile tescili, üçüncü kişilerin iyiniyetini ortadan kaldırır. Bu sonuç, SMK'nın 148 (5)inci madde fıkrasında belirtilen "..sicile kaydedilmeyen hukuki işlemlerden doğan haklar iyiniyetli üçüncü kişilere karşı ileri sürülemez. ibaresinden açıkça anlaşılmaktadır.
Rehnin kurulması yazılı şekle tabi olup, diğer hakların devri de söz konusu ise öngörülen şekle uyulması gerekir.
Rehnin kurulması, tasarım hakkı sahibinin tasarım üzerinde tasarruf yetkisine etki etmez. Bu sebeple, tasarım hakkı sahibi aynı tasarım üzerinde tasarruf yetkisine etki etmez. Bu sebeple, tasarım hakkı sahibi aynı tasarım üzerinde ikinci bir rehin tesis edebileceği gibi, tasarım hakkını üçüncü kişiye devir de edebilir.
Tasarım rehni için, şu bilgi ve belgelerin Kuruma sunulması halinde Sicile kaydedilir ve Bülten'de yayımlanır; talep formu, ücretin ödendiğini gösterir bilgi, rehne konu tasarım numarasının yer aldığı rehin sözleşmesi, rehin sözleşmesinin yabancı dilde olması halinde yeminli tercüman tarafından onaylanmış Türkçe tercümesi (SMKY m.127/1).
Üstteki şekilde kaydedilen rehinler, TİTRK uyarınca kurulan Rehinli Taşınır Siciline de bildirilir (SMKY m.127/2).
Ailenizle mutluluklar ve esenlikler diler, en içten saygılarımızı sunarız.

(1)Ergün, M.: Ticari İşletme Hukuku,
Bursa 2011, s. 43

Sayı: 1221 - Sayı'nın Kapağı

Yorumlar (0)
12
kapalı
banner35
Günün Anketi Tümü
ABD Doları’nda yıl sonu beklentiniz nedir (TL) ?
ABD Doları’nda yıl sonu beklentiniz nedir (TL) ?
banner18
banner51