Kendimi orkestra şefine benzetiyorum

Maysan Mando Genel Müdürü Erdal Elbay müşteri, çalışan ve yatırımcıyı aynı anda mutlu edebilmeyi orkestra şefliğine benzettiğini dile getirerek, vurmalı, nefesli ve yaylı çalgıları aynı anda yönetebilme yeteneğine sahip olduğunu söyledi.

Sercan USLUBAŞ
Profesyonel üst düzey yöneticiler ile gerçekleştirdiğimiz söyleşilerin bu haftaki konuğu hem Türk hem de Kore ortaklı uluslararası bir şirketi yöneten Maysan Mando A.Ş. Yönetim Kurulu Üyesi ve Maysan Mando Genel Müdürü Erdal Elbay oldu.
ODTÜden genç bir mühendis olarak mezun olan Elbay, gözünü ve kariyer hedefini liderliğe dikti. Bu çerçevede mesleki gelişiminde sınır tanımayan Elbay, otomotiv sektörünün aranan profesyonellerinden biri haline geldi.
"Profesyonel bir yönetici hem çalışan, hem de patrondur mantığıyla yöneticilik kavramını kişiliğiyle bütünleyen Elbay, yönettiği işletmenin tüm departmanlarına ve her kalem işe hakim olma doğrultusunda çalışanıyla da birarada olduğu bir stratejiyi benimsiyor.
Organizasyon şemasında CEO olarak yer aldığınız işletmede, benimsediğiniz yönetim trendleri nelerdir?
Maysan Mando, Çukurova Holding ve Kore merkezli Halla şirketlerinin ortaklığında, uluslararası kimliğe sahip bir şirkettir. Şirketimiz, kurumsal yapıya çok uzun yıllar önce geçmiş olup, organizasyon şeması çerçevesinde hareket eden profesyonel bir yönetime sahiptir. Stratejik yönetim modelimizde başarı faktörleri; hız, esneklik, entegrasyon, yaratıcılık, müşteri odaklılık olarak tarif edilmekte ve organizasyonumuzun değeri, insan, bilgi ve organizasyonel sermayeden oluşmaktadır. Departmanlararası düzenli aralıklar ile kurumiçi toplantılarımızın yanı sıra belirli periyotlar ile de yönetim kurulu toplantıları gerçekleştirilmektedir. Maysan Mando 2007 yılından beri "Yalın Üretim modelini benimsemiş ve bu sistem dahilinde faaliyetlerini sürdürmektedir. Her departmanın kendi bünyesinde yıllık bazda oluşturduğu hedefleri bulunmaktadır. Performans değerlendirme uyguladığımız personelimiz hedefler doğrultusunda çalışmalarını yürütmekte ve hedefleri yakalama başarılarına göre ödüllendirilmektedir. Organizasyon şemamızda yetki ve sorumluluklar net çizgiler ile belirlendiğinden şirketin genel müdürü olarak acil durumlar dışında personelin çalışmalarına müdahale etmemeye özen gösteriyorum. Günümüzde müşteriler işletmelerin verimsizlik maliyetlerine katlanmak istemediklerinden dolayı yalın üretim ve verimlilik, üzerinde durduğumuz ana konu haline gelmiştir. Global rekabet ortamında ayakta durabilmenin yegane temeli inovasyon ve verimliliktir diye düşünüyorum. Kalite, teknoloji, arge ve çalışanlarımız Maysan Mandonun vazgeçilmez yatırım konularıdır. Bir genel müdür olarak görevim hem müşterileri, hem çalışanları hem de yatırımcılarımızı memnun etmektir. Bu üçünü bir arada sağlamak ise orkestra şefliğine benzemektedir. Vurmalı çalgılar, nefesli çalgılar ve yaylı çalgıların olduğu bir orkestrayı yönettiğimi düşündüğüm zamanlar oluyor.
Yetenek yönetiminde CEOnun rolü nedir?
Üst düzey pozisyonlar için geçerli olan beyin avcılığı aslında en alttaki pozisyona kadar önemlidir. Klişe örnek "zincirin halkalarında olduğu gibi çok önemli bir müşteri ağırladığınız toplantınızda yapılacak ikram servisinde yaşanacak olumsuzlukların işletmenizin ve işletme yöneticisinin itibarına vereceği zararları düşünmeniz demek istediğimi anlamınıza yardımcı olacaktır. Bu bakış açısıyla her çalışanımızın işletme içerinde ayrı bir görevi ve önemi vardır. Tüm çalışanlarımızda üstlenmiş olduğu görevler konusundaki yetkinliklerine ayrı ayrı incelemeyi ve değerlendirmeyi önemsiyor ve takip ediyorum.

En iyi CEOlar, yani şirketleri yıldan yıla para kazananlar, en iyi öğretmeniniz gibidir. Onlar karmaşıklığı ve gizemi; işin esas emellerine odaklanarak ortadan kaldırabilirler. Ve şirketteki herkesin bu temelleri anladığından emin olmak için ellerinden geleni yaparlar. Herkes işin nasıl işlediğini bildiğinde CEO ve şirket daha başarılı olacağından, elde edilecek çıkardan herkes yararlanacaktır. Böylece insanlar kendilerini işlerine daha bağlı hissederler ve tatmin olurlar. Şirketin karlı büyümesiyle insanların kariyerlerini geliştirmeleri ve daha fazla para kazanmaları için daha fazla imkanları olur.
Farklı yeteneklerin birleşimi nasıl kültürel fırsatlar yaratır?
Başta da bahsettiğim gibi Maysan Mando Türk ve Kore ortaklı global bir şirkettir. Dolayısıyla şirketimizde Koreli mühendis ve yönetici arkadaşlarımız da çalışmaktadır. Başka kültürlerde insanlar ile çalışmak Türk çalışanlarımız için de ayrı bir tecrübe oluyor. Her yiğidin yoğurt yiyişi ayrıdır atasözüne gönderme yaparak farklı milletlerin çalışma prensipleri de farklı olduğunu canlı örneklerini işletmemizde görebiliyoruz. Ancak kurumsal yapısı olan Maysan Mando da yetki ve sorumlulukların çerçevesi belli olduğundan herkes işini en iyi şekilde yapmaya gayret göstermektedir.
Kuşaklararası yönetimde CEOnun durması gereken nokta neresidir?
Maysan Mando A.Ş., ortaklı bir şirket olması nedeniyle yüzde 100 profesyonel olarak yönetilmektedir. Hissedarlarımız düşünce, öneri ve eleştirilerini yönetim kurulu toplantılarında paylaşmakta ve bunun dışında işletme yönetimine karışmamaktadır. Bu da işletmenin daha verimli ve huzurlu yönetilmesini sağlamaktadır. Ayrıca 41 yıllık bir işletme olma sebebiyle Türkiyenin sanayileşme dönemine tamamen tanıklık etmiş ve gelişen zaman ve teknolojilere uyum sağlamıştır.
Pazarlama, satış, pr, finans, ik ve üretim gibi birçok ana departmanı hakimiyeti altında yürüten CEOların yaşadığı zorluk ve dezavantajlar neler?
Gün içerisinde sorunuzda bahsettiğiniz tüm departmanlar ile ilgili aktiviteler yaşanmaktadır. Pek çok departman faaliyetleri ile ilgili rutin toplantıları ya da acil durumlar ile ilgili bir araya gelinmektedir. Finans konuştuktan sonra birden Ar-Ge çalışmalarına, pazarlama konuşurken birden personel yönetimine geçmek ciddi bir konsantrasyon istiyor. Daha önce örnekte bahsettiğim gibi her enstrümanın sesi ve çalınma şekli farklı. Birbirine çok benzeyen enstrümanlarda bile mutlaka farklılıklar bulunmaktadır. Genel müdür olarak her departmanın konuları ve sorunları ile ayrı ayrı ilgilenmek ve yardımcı olmak bizim pozisyonumuzdaki insanlar için kaçınılmazdır.
İyi ve başarılı CEO olabilmekteki kriterler nelerdir?
Profesyonel bir yönetici hem çalışan hem de patrondur. Patrona karşı sorumlulukları açısından işletmenin verimliliği, ciroları, karlılığı ve sürekliliği için çaba gösteren bir çalışandır. Personele ve müşterilerine karşı da patron temsilcisi olarak duruş sergilemek zorundadır. Bu pencereden baktığınızda profesyonel bir yöneticinin, mutlak surette finans, muhasebe, üretim, planlama, pazarlama, insan kaynakları, halkla ilişkiler, satış vs. pek çok konuyu takip edebilecek seviyede bilgi ve tecrübe sahibi olması kaçınılmazdır. Bunun dışında yenilikleri takip eden ve yeniliklere açık, araştırmacı, sabırlı, şefkatli, dinamik, dikkatli, insan sarrafı vb. kişisel özelliklere sahip olması da diğer gerekliliklerdir. Ayrıca başarılı CEO, kişisel ve kurumsal olarak profesyonel bir imaj oluşturmaya çalışmalıdır.
Özetle başarılı CEO vizyoner olmakla, yaratıcı olmakla, müşteri odaklı olmakla, çevik olmakla, sonuç odaklı olmakla, cesaretle risk almakla, insiyatif kullanmakla, esnek olmakla, üşenmeden ertelemeden vazgeçmeden yol almakla, değişmekle, ders almak ve sürekli öğrenmekle olunur.
Geçtiğimiz yıllarda bir derginin düzenlediği "CEO Profili araştırmasında, şirketinizin önümüzdeki yıl için en önemli 3 stratejik önceliği ne olacak? sorusuna CEOların verdikleri cevaplar:
"Yenilikçiliği zorlamak yüzde 23
Operasyonel etkinlik yüzde 19
Maliyet düşürme yüzde 17
Müşteri tatmini arttırma yüzde 15
Ürün/hizmet sunumunda hız yüzde 11
Global operasyonlar yüzde 8 vb.
Tasarruf tedbirleri anlamında 2009 yılını nasıl geçirdiniz?
2009 yılı özellikle otomotiv başta olmak üzere herkes için zor bir yıldı. Maysan Mando olarak azalan iç ve dış piyasa talepleri karşısında enerjimizi yatırımlara yöneltmeyi uygun bulduk. Öz sermayesi güçlü bir şirket olarak son 1,5 yılda 6 milyon avro yatırım yaparak teknolojimizi ve makine parkurumuzu geliştirdik. Geçen yıl devletin uyguladığı ÖTV indirimi uygulaması da bir miktar iç piyasa talebini canlandırdığından 2009 yılı Maysan Mando için o kadar da kötü geçmedi diyebiliriz. Ayrıca firmamızda tüm departmanlar ile çok sıkı takipçisi olduğumuz waste removal aktiviteleri ve CR programları var.
2010 yılı ile ilgili istihdam, büyüme ve kur beklentisi açısından nasıl değerlendiriyorsunuz?
Son günlerde makro ekonomik göstergelerdeki olumlu gelişmeler krizin sonlarına yaklaştığı hissini vermektedir. Kesin konuşmak için henüz erken olsa da kriz döneminin artık geride kaldığını söyleyebiliriz. Önümüzde parlak ve güneşli günler olduğuna inanıyoruz. Son yıllarda siyasi istikrarın getirdiği pozitif sonuçlardan biri olarak kurun önümüzdeki dönemde çok fazla değişeceğini düşünmüyorum. Ancak özellikle ihracatçı sanayici açısından kurun revize edilmesi şart. Değerli Türk Lirası aleyhimize saatli bomba gibi çalışmakta. Kar olmazsa işletme de olmaz. İşletmeler kar etmezse yatırım yapamaz ve yeni istihdam alanları açamazlar. Dolayısıyla büyüme de gerçekleşmez. Devletimizin sanayiyi geliştirecek daha radikal teşvikler ve düzenlemeler yapması kaçınılmazdır. Türk sanayicisi uluslararası arenada Don Kişot gibi tek taşına savaş vermektedir.
Üst düzey yöneticiliğe giden kariyer basamaklarını tırmanış hikayenizi kısaca anlatır mısınız?
Sivas doğumluyum. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Makina Mühendisliği bölümünden mezun oldum. Atilla Doğan A.Ş.de proje mühendisi olarak başladığım iş hayatımı, Türk Henkel ve İnci Aküde çeşitli kademelerde görev yaparak devam ettirdim. 2001 yılından bu yana, Maysan Mando A.Ş.de Genel Müdür olarak iş hayatımı sürdürmekteyim. 2010 yılının başından itibaren de Maysan Mando A.Ş.nin Yönetim Kurulu Üyeliğine atanmış bulunuyorum.
İngilizce ve Almanca biliyorum. Sivil toplum görevlerim arasında BUSİAD üyeliği, YPG üyeliği (Yenileme Pazarı Geliştirme Derneği) ve Onko-Day(Uludağ Onkoloji Dayanışma Derneği ) Başkan Yardımcılığı görevlerini yürütmenin yanı sıra BOSSEK (Bursa Otomobil Sporları ) Kulubünün de halen başkanlığını yürütmekteyim. Ayrıca deniz ve doğa tutkunuyum.

Sayı: 728 - Sayı'nın Kapağı