Havacılara bir günlük övgü

Değerli okurlarım dün 7 Aralık’tı. Birçok kişi için sıradan bir gündü. Ama birileri için hep kutlanan bu günün anlam ve de önemi var mı diye bakmakta fayda var.
Şöyle ki, 7 Aralıktüm ülkelerde Dünya Sivil Havacılık Günü diye kutlanmakta.
Birleşmiş Milletler’e bağlı Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO),1992’de aldığı bir kararla kuruluş tarihi olan 7 Aralık’ı “Uluslararası Sivil Havacılık Günü” olarak ilan etmiş. İyi mi etmiş?
Birilerine göre, yılda bir gün bile olsa havacılık ve havacılar gündeme geliyor. Mikrofonu kapanlar çalışanlardan hep övgüyle söz ediyor, onların kahraman olduğunu dile getiriliyor, ama hiç kimse onların da birçok sorunları olduğunu ve bunları dile getirmeyi aklına getirmiyor.
Gerçek şu ki, gelişmiş ülkeler bu günü kutlanmasa da olur. Çünkü bu ülkelerde çalışanlarla çalıştıranlar arasında sorun yoktur. İş barışı tesis edilmiş olup, refah sağlanmıştır. Oralarda çalışanların tüm hakları verildiği için, kutlama töreninde konuşma yapacak kişilerin çalışanlara vaat edecekleri çok fazla konu yoktur. Tüm çalışanlar sendikalıdır ve haklarını da tam olarak alırlar. Devlet çalışanlar için her türlü iyileştirici önlemleri alır. O ülkelerde çalışanların grev hakkı vardır ve pilotlar dahil tüm çalışanlar hak aramak için istedikleri zaman greve gider. Oralarda hükümetler, kamu yararı ve de genel güvenlik gerekçesiyle grev hakkını çalışanlarının elinden almazlar. Yani oralarda şartlar mükemmel gibidir.
O nedenle, 7 Aralık Sivil Havacılık Günü, bu gibi ülkelerde kutlanmasa da olur.
Bir de bu günden haberi olmayan, çok geri kalmış ülkeler vardır. Oralarda ise, çalışanlar, iş bulduklarına şükrederler ve ses çıkarmadan, sendikasız ve sosyal güvenceden yoksun olarak çalışırlar.
Havacılığın varla yok arasında olduğunu bildiğimiz Afrika ülkelerinin birçoğunu bu klasmanda değerlendirebiliriz.
Şimdi bizim ülkemizdeki durum nasıldır bir de ona bakalım. Biz ileri ülkeler gibi tüm çalışanlara sendikal hak vermeyiz.
Çalışanlarla çalıştıranlar arasındaki iş ilişkilerini herkes kendi insafına göre düzenler. Havacılık sektöründe sadece kamuya ait gibi görünen, THY ve onun yan kuruluşu THY Teknik te sendikalar vardır. Bu sendikalar ulaştırma iş koluna girdiği için pilotla, kamyon şoförünü aynı haklar için mücadeleye çağırırlar. Özel sektörde havayolu, havaalanı, bakım ve yer hizmetleri gibi alanlarda faaliyet gösteren toplam 300 bin kişinin çalıştığı bir sektörde sendikalı çalışan sayısının yüzde 10’u geçtiğini söyleyemiyoruz. Bu kadar çok çalışanın olduğu riski yüksek mesleklerden olan pilotların ve kabin görevlilerinin de Borçlar Kanunu’na tabi olması da bir garabet olarak ortadadır. 1960’da yürürlüğe giren Basın-İş ve Deniz-İş Kanunları’nın yanında Hava-İş Kanunu’nun olmamasını havacılığın o yıllarda gelişmemiş bir sektör olmasına bağlayabiliriz. Ama bu gün öyle değil. Sektör çok büyümüş, fakat düzenleyici yasa ve yönetmelikler özel sektörde ve bazı kamu işyerlerinde çalışanları göz ardı etmektedir. Bu ortamda devletteki makam sahipleri demeç verip havacılık çalışanlarının Sivil Havacılık Günü’nü güzel sözlerle kutlamıştır. Sağolsunlar!
Sonra, özel sektördeki kuruluşların tepe yöneticileri de iletişimcilere yazdırdıkları üç beş satırla günün anlam ve önemini dile getirip, Havacılık Günü’nü kutladı.
Onlar da sağolsun da, içi boş sözlerle Sivil Havacılık Günü’nü kutlayıp ertesi gün “Eski tas, eski hamam” olan bu sistemi kökünden değiştirecek adımı ne zaman atacaklarını hiç söyleyemediler.
Bu arada iyiniyetli olanları istisna kabul ederek üzerine çok iş düşen, ama böyle bir niyeti olmayan Hava-İş,mücadeleyi dışardan vermeyi tercih eden muhalifler tarafından kurulan Hava-Sen, sektöre sonradan dahil olan Özçelik-İş ve diğer sendikalar de bu günü kutlayıp, sonra da işlerine bakmaya devam edecekler.
Pilotların derneği TALPA Kabindekilerin derneğiTASSA, Teknisyenler Derneği UTED ve DHMi çalışanlarının kurduğu tüm derneklerin yöneticileri de Dünya Sivil Havacılık Günü’nü demeçlerle kutladı. Kutladılar, kutlamasına da bu gün hiç bir şeyin değişmediği ve her şeyin aynı olduğunu gördüklerinde boşa nefes tükettiklerini anlayıp “Biz bu günü niye kutladık” diye pişman olmuşlardır.
Covid-19 salgını nedeniyle ne yazık ki dünya genelinde 5 milyon kişinin işini kaybettiğini, 100’e yakın havacılık şirketinin kapandığını biliyoruz.
Türkiye özelinde kayıp bilançosu ise bilinmiyor.
O nedenle diyorum ki, bu formaliteyi yerine getirmekten vaz geçin ve boş yere böyle bir kutlama da yapmayın.
Son söz olarak derim ki, havacılığın her alanında köşe başlarını tutan yöneten ve yönetemeyenler siz değil bir gün, bir ay nutuk çekseniz neye yarar ki. Bırakın boş lafları de gerçeğe dönün. Alın sizin olsun 7 Aralık. Halen çalışmakta olanlar işini kaybedip, hakkını alamayanlar ve iş bulma ümidi taşıyanlar sadece bir güne değil, bütün günlere taliptirler bilesiniz.
Güvenli yarınlar Türkiyem.