Pandemi üretim hızını kesmedi

SEMİH AYDIN

Pandeminin tüm dünyayı etkisi altına aldığı 2020’de, sanayi üretim endeksinin yıllık bazda yüzde 9 artması Türkiye’de sanayinin üretim gücünü bir kez daha ortaya koydu. Özellikle yılın son çeyreğinde yaşanan güçlü artış, iş dünyasının geleceğe daha umutla bakmasına imkan tanıdı.

Hüseyin DURMAZ
Bursa OSB YK Başkanı
Ülkemizin dinamikleri bizi yüzde 9’a değil 19’lara götürebilecek kadar kuvvetli. Biz o dinamikleri harekete geçirebilirsek yüzde 19’u yakalayabiliriz, yeter ki önümüz açık olsun. Ülkemizde istikrarın olması ve önümüzü görmemiz çok önemli. Böyle bir dönemde bu bize neyi gösteriyor? Demek ki bizim üretim kapasitemiz dinamikleri tetikleyince yürüyebiliyor, yol alabiliyor. Bunu daha da ileriye taşımamız, büyütmemiz ülkemizin ve dolayısıyla hepimizin menfaatine olacaktır.
Bütün dünyada pandemiden kaynaklı belirsizlikler yaşansa da Türk milleti uyumuyor, çalışıyor. Elbette aylık bazda farklılıklar yaşanabilir ama genele baktığımızda ülkemizin dinamiklerinin yerinde ve üretim iştahının olduğunu görüyoruz. Bu yüzden biz önümüzde aydınlık da olsa, karanlık da olsa durmadan üretmeye devam edeceğiz.

Erol GÜLMEZ
NOSAB YKB ve OSBÜK YKÜ
Covid-19 salgını, 2020 yılının ilk aylarında üretimin mecburi olarak sekteye uğramasına sebep oldu. Çünkü sevkiyat ve teslimatlar zorlaştı, uluslararası piyasa zarar gördü. Ülkemiz ekonomisi de bu olumsuzluktan etkilendi. NOSAB’da Nisan – Mayıs aylarında üretimin %50 oranında azaldığını biliyoruz. Gerek hammadde temininde yaşanan sıkıntılar gerek ürünlerin nakliyesi için gerekli lojistik imkânlar daraldığından dolayı ortaya çıkan unsurlar üreticiyi zorladı. Ancak 1 Haziran’dan itibaren özellikle otomotiv sektöründe çok ciddi bir hareketlilik olduğunu söyleyebilirim. Geçtiğimiz Aralık ayında tüketimimiz bir önceki yıla göre artış gösterdi. 2020’de NOSAB’da öne çıkan sektörler otomotiv, metal, makine sektörleridir. Dolayısıyla, bu verilerin esas olarak bu üç sektördeki hareketliliği yansıttığını söylemek gerekir. Yaşanan hareketlilikte Çin’den tedarik edilen ürünlere alternatif olarak Türkiye’nin pazara girmesinin önemli payı var. Avrupa ülkeleri, salgın patlak verince Çin’e alternatif olarak Türkiye’den ürün talep etmeye başladılar. Çünkü Çin ile alışveriş yapmayı riskli buluyorlar. Bu krizin Çin’e ticari maliyetinin büyük olacağını düşünüyorum. Ancak Türkiye için kriz, talep artışından dolayı fırsata dönmüş durumdadır. Talep artınca hem üretim hem de ihracat hacmi arttı. 2021 yılında da bu artışın süreceğini düşünüyorum. Üretici pandeminin ikinci dalgasına tedarikli yakalandı. Olası yeni dalgalara da aynı biçimde hazırlıklı olduğumuzu düşünüyorum. Ancak güç durumların yönetilebilir olması için finansal olanaklara erişimde üreticinin desteklenmesi ve finansal maliyetlerin azaltılması gerektiğine inanıyorum. Öte yandan döviz kurunun ani düşüşü de ihracat yoğun çalışan üreticiler için zarar anlamına geliyor. Bu sorunun da kontrol altına alınması gerektiğini düşünüyorum.

H. Ersan ÖZSOY
DOSAB YK Başkanı
2020 yılını üç ayrı dönem olarak görmek gerekiyor. Ocak ve Şubat aylarına, sıkıntılı 2019 yılının ardından iyi verilerle girdik. Ancak Mart ayından sonra pandemi etkisiyle tarihi düşüşler yaşadık. 1 Haziran’daki açılma kararından sonra sanayide yeniden toparlanma süreci başladı. Sonbaharda salgında ikinci dalga etkisi görülse de sanayi üretimi yukarı yönlü ivmesini sürdürdü.
Bölgemizdeki elektrik, doğalgaz, su tüketimleri sanayimizdeki kapasite kullanımı açısından gerçekçi veriler sunuyor. Yıl geneline baktığımızda elektrikte yüzde 13 civarında bir gerileme oldu. Doğalgaz ve su tüketimleri de paralel seyretti. Bir anlamda üretim alt yapımızın gücünü görmüş olduk. Sanayideki bu üretim alt yapısı pandemi sürecindeki ve çıkışında en kuvvetli olduğumuz konuların başında geliyor.
DOSAB’daki firma yapısı tekstil ve otomotiv sektörü ağırlıklı. Firmalarımızın yüzde 90’ını bu iki sektörde faaliyet gösteren kuruluşlar oluşturuyor.
DOSAB’da sayısal olarak tekstil sektörü firmaları yoğun olsa da ihracat ve diğer bazı verilerde Tofaş’ın varlığından dolayı otomotiv sektörünün baskınlığı söz konusudur. 2020 verileri henüz netleşmedi ancak, bir önceki dönem verilere baktığımızda;
Otomotiv sektörünün 3,5 milyar dolar ihracatının ve 20 bine yakın istihdamının olduğu görülüyor.
Tekstil ve konfeksiyon sektörünün ihracatı ise 500 milyon dolar seviyesinde ve istihdamı da 9 bin kişi dolayında idi. Ardından makine metal sektörü firmaları geliyor.
Üretim artışı ilk planda talebe bağlı. Yurt içi ve yurt dışı ertelenmiş talebin sağlıklı şekilde gelişmesi için pandemi şartlarının aşılmış olması gerekiyor. Aşı çalışmalarında küresel anlamda hızlı ve etkili olmak, üretimdeki artışı daha kısa vadede mümkün kılabilecektir.
DOSAB açısından baktığımızda, biz yatırımlarımıza devam ediyoruz. 2021 yılının Haziran ayında su geri kazanımında ilk etabı devreye almak istiyoruz. Pandemi sonrası olası talep artışına cevap vermek için sanayimiz kapasite kullanımını en üst düzeye taşıyacaktır. Buna hazırlıklı olmak gerekiyor. Bu yönde çalışmalarımız sürerken, pandemi sürecinde rafa kaldırdığımız projelerimizi de pandemi çıkışında devreye alacağız.

Yalçın TOY
Kayapa OSB YKB
Pandemiye rağmen sanayi üretiminin yıllık bazda yüzde 9 artması mutluluk verici. Aşı bulunup, salgın kontrol altına alındığında bu rakamın daha da üstüne çıkacağımıza inancım tam.
Yenil yılla birlikte yatırımlar arttı. Buna paralel olarak bölgemizde hem sanayi hem de konut anlamında hız kazandı.
2020’de otomotiv ve otomasyon sistemi alanlarında çalışan firmaların bölgemize ilgisinin artığına şahit olduk.
Üretim iştahının korunması ve ekonominin hız kazanması için bankaların faiz oranlarını daha da düşürmesi gerektiği kanaatindeyim. Bana göre faizlerin yüksekliği, yatırımların önündeki tek engel.

Yunus AYDIN
Uludağ OSB YKB
2020 yılı pandemi nedeniyle her anlamda hayatımızda büyük değişimlere neden olduğu sıkıntılı ve zor bir yıl olmuştur. Kısıtlamaların kalktığı alınan önlemler ve kredi destekleriyle birlikte toparlanma sürecine girilmiş iç piyasada arz- talep dengesinin tekrar sağlanarak ve ihracatın başlamasıyla tablo olumlu yönde ivme kazanmıştır. Sanayide hızlı toparlanan ülkelerden biri olarak, imalat sanayisinde siparişler, yatırım, üretim ve ihracat artması yüzleri güldürmektedir. Açıklanan verilerle sanayi üretimindeki olumlu tablolar umut vadetmektedir.
Bölge olarak 3-4 aylık dönemde zorlu bir sürece girmiş olsak ta yıl geneline baktığımızda yatırım hedeflerimizi %90 oranında gerçekleştirmiş bulunmaktayız. Ülkemiz ve sanayicimiz için ekonomi adına, istihdam adına üretimin ve ihracatın önemi çok büyük. Ancak içinde bulunduğumuz süreç bizlerin her anlamda elini kolunu bağlamış durumdadır. Mevcut durumdan yola çıkarak salgının etkileri devam ederken sanayicinin ticari alandaki faaliyetlerinin küresel ölçekte kısıtlandığı, fiziki fuarlarında büyük oranda ertelendiği ve iptal edildiği süreçte dijital ortamda pazarlama ve sanal ticaret yöntemleri göz önünde bulundurularak Türkiye’nin İlk Sanal Tekstil Fuarı Bölge Müdürlüğümüz tarafından açılmıştır.
Pandemi döneminde, özellikle tekstil ağırlıklı bir OSB olarak dış ülkelerden çok büyük talepler gelerek Çin deki Pazar payı büyük oranla Türkiye’ye yönelmeye başlamıştır. Bu durum ihracatımızız artmasına ve ekonominin hareket kazanmasına neden olmuştur. Aynı şekilde Uluslararası ticaretin neredeyse durma noktasına gelmesi sebebiyle makine, teçhizat, ara mamül ya da hammadde bulmakta sıkıntı yaşayan işletmeler için “işletme destek platformu” oluşturularak, yerli üretim teşvikleriyle Üretimdeki ve imalattaki artış sağlanmıştır.
2021 yılında sektörel anlamda iç piyasamızın toparlanmaya devam edeceği ve ihracatın artışının devamıyla üretimin ve büyümenin kademeli olarak artacağı bir yıl olmasını beklemekteyiz. Bölge olarak yatırımlarımız ve hizmetlerimiz kesintisiz olarak her zaman sanayicimizin yanında ve en iyi hizmeti vererek devam etmektedir. KOBİ’ler başta olmak üzere işletmelerin dijitalleşmeye uyum sağlaması için “dijital işletme destek platformu” oluşturularak, tüm işletmelerin e-ticaret başta olmak üzere dijital iş süreçlerine uyumu desteklenmelidir



Zeki Şahin
İnegöl OSB YKB
Bildiğiniz gibi TUİK tarafından açıklanan 2020 yılına ait Sanayi Üretim Endeksi verilerine göre Türkiye’de sanayi üretimi yıllık bazda %9 olağan üstü pandemi koşullarına rağmen ülkemizin sanayi üretiminde bu artış oranını yakalayarak dünyanın birçok gelişmiş ülkesine göre yüksek olması Türk sanayicileri olarak hepimizi sevindirmiştir.
İnegöl organize bölgesinde ki sanayi üretimlerimize baktığımızda elektrik ve doğalgaz tüketim miktarları baz alındığında %6 civarında bir artış olduğunu görüyoruz. Ayrıca bölgemizde 2020 yılında istihdamda da 2019’a göre 1000 kişiden fazla bir istihdam artışı olmuş. Bölgemiz genelinde istihdam 15.000 kişiyi aşmıştır. Buda bizim için çok sevindirici olmuştur. Bölgemiz Tekstil, Ağaç ve Orman Ürünleri, Mobilya ağırlıklı bir sanayi bölgesi olduğu için üretim ihracat ve istihdam artışları ağırlıklı olarak bu sektörler tarafından gerçekleşmektedir.
2021 yılında Covid-19 aşısının yaygınlaşması ile salgının hafifleyeceğini ve ülkemiz sanayisinin de dünyada oluşan yeni düzene hızlı uyum sağlayarak özellikle de Ülkemizin lojistik avantajlarını kullanarak sanayi üretimimizin ve ihracatımızın artacağı kuvvetle muhtemel olacaktır.
Ancak başta turizm sektörümüz olmak üzere hizmet sektörümüzdeki lokanta kafe vb. esnafımızın sıkıntılarının devam edebileceğini düşünüyorum. Devletimizin ve tüm kuruluşlarımızın bu konularla ilgili iş birliği içinde çalışarak sorun olan sektörlerde ilave destekler ve çözümler getireceklerine inanıyor,2021 yılı için umutlu olduğumu söylemek istiyorum.

Ömer Faruk KORUN
HOSAB YK Başkanı
Yıl genelinde bakıldığında küresel salgın şartlarına rağmen, bir önceki yıla göre daha pozitif bir durum söz konusu. Yılın özellikle ikinci yarısında imalat sanayimizin güçlü bir yükseliş ivmesi yakaladığını ve bunu yılsonuna kadar sürdürdüğünü görüyoruz. Temmuz-Ocak döneminde imalat sanayinde güçlü bir iyileşmenin olduğu sanayi üretim performansından belli. Kısaca, sanayi her türlü olumsuzluğa karşın üretime, ihracata, istihdama ve katma değer yaratmaya devam etti.
2020 yılında bölgede elektrik tüketimi 147 milyon kWh, doğalgaz tüketimi 5,3 milyon metreküp, su tüketimi 420 bin metreküp düzeyinde gerçekleşmiştir. Bunlar önceki döneme göre artışları ifade ediyor ancak Akçalar’ın bünyemize katılması sebebiyle oradaki firmaların tüketimleri de bu verilerin içinde var.
Ancak şunu söyleyebiliriz, yılın ikinci yarısında sanayi üretimi açısından yükseliş trendi başladı ve güçlenerek devam ediyor. İnşallah bu ivme bozulmaz.
Herkes stoka üretim yapmadığına göre talep var demektir. Bu süreçte Avrupa’nın taleplerini uzakdoğudan ülkemize kaydırdığını gözlemledik. Türkiye’de yılların birikimi olan güçlü bir üretim alt yapısı var. Bu alt yapı hem kısa sürede talebe cevap verebilen hem de kalite üreten bir alt yapı…
HOSAB’da otomotiv sektörü firmaları toplam faal firma sayısının yüzde 39’unu, plastik ve kauçuk ürünleri imalatı firmaları yüzde 19’unu, makine ve teçhizat üreten firmalar yüzde 17’sini, metal sanayi firmaları da yüzde 12’sini içeriyor.
Pandemi şartları arz ve talep dengesinin nerede kurulacağını belirleyecektir. Pandemi etkisi, aşı ve diğer tedbirlerin gelişimi paralelinde azalırsa talep ve dolayısıyla da üretim artacaktır. Yapılması gereken, sanayi için rekabetçi ve uygun üretim şartlarının oluşturulması ve pandemi çıkışında olası talep artışına yanıt verecek hazırlığın yapılmasıdır. İnşallah 2021 pandemi etkisinin minimum düzeye indiği bir yıl olur.

Engin ÇETİNER
GÖRSİAD YK Başkanı
Geçen yıl pandemiden dolayı marttan mayıs ayına kadar süren kapanmalar üretimde durgunluğa neden olsa da haziran ayından itibaren artan talepler neticesinde, yılı yüzde 9 artışla kapattı. Bunda salgından dolayı Çin mallarına olan talebin azalması ve bu taleplerin ülkemize yönelmesinin etkisi de oldu.
Bölgemize otomotivden makineye, gıdadan ambalaja kadar farklı alanlarda faaliyet gösteren firmalar mevcut. Birçok firmamız çoğunlukla ihracata yönelik üretim yaptığı için, siparişleri zamanında teslim edebilmek adına özel izinlerle, gece gündüz çalıştı. Bu anlamda pandemiye rağmen bölgemizin, verimli bir dönem geçirdiğini söyleyebilirim.
Sanayi üretimi yeni yılda da hız kesmeden devam ediyor ama sanayicilerimiz terminlerini zamanında yetiştirememe durumuna geldi. Çünkü eleman sıkıntısı yaşanıyor. Eğer bu sıkıntıyı en kısa zamanda giderebilirsek, 2021’in Türkiye için altın yıl olacağını düşünüyorum.



Özer MATLI
BTB YKB ve TOBB YKÜ
Bu rakamlar, Avrupa’nın kilitlendiği bu zor dönemlerde Türk insanın pratik ve hızlı hareket edebilme kabiliyetini gösteriyor. Biz iş dünyası olarak geçmişte yaşadığımız krizlerden dolayı dinamik bir toplum olarak hareket edebiliyoruz. Örneğin Çin’in mallarını Avrupa’ya ulaştıramadığı bir durumda, lojistiğimiz hızlı bir şekilde çözerek ulaştırdı. Pratik çözümlerle bu zor şartlara oranla Türk ihracatı büyümeye devam ediyor. Yeni dönemde bu kurların biraz yumuşaması, yumuşadıktan sonra dünyadaki paranın maliyetlerinin sıfırlanması, Türkiye’deki faiz oranlarının da yavaş yavaş düşmesiyle bu büyümemiz daha yukarılara çıkacaktır. Aşıyla beraber hizmet sektörü noktasında turizmin canlanacağını ve Türkiye’nin de 2021 yılının 6. ayından sonra geçen senenin üzerinde bir yer edineceğini düşünüyorum. Bu bir hayal değil, olma ihtimali çok yüksek çünkü Türk sanayicisi çalışıyor.
Berat TUNAKAN
BALKANTÜRKSİAD YKB
Sanayi üretiminin Aralık ayında aylık bazda yüzde 1.3, yıllık bazda yüzde 9 yükselmesi memnuniyet verici. Pandemi şartlarında olmamıza rağmen iş dünyası üretmeye, çalışmaya devam ediyor. Umarım pandeminin de bitmesiyle bu tablo süreklilik kazanır ve sanayinin çarkları dönmeye devam eder.

 

 

Ömer YILDIZ
BEKSİAD YK Başkanı
Sanayi üretimindeki artış endeksi bizimle uyumlu. Pandemi sebebiyle 2020 yılında birçok sektörde ihracat gerilerken bizim sektörümüzde yüzde 3,5 gibi bir artış gerçekleşti. Böyle bir dönemde memnuniyet verici olan bu rakamlar, önümüzdeki süreç için de umutlanmamıza vesile oluyor.

 

Murat KAYA
GESİAD YK Başkanı
Pandemi şartları hem ekonomik hem sosyal hem de psikolojik olarak hepimizi yordu. İş dünyası olarak tüm bu şartlara rağmen üretmek, ekonomiye katkı koymak için elimizden gelen mücadeleyi veriyoruz. Sanayi üretim endeksinin de artmış olması elbette sevindirici. Ancak nitelikli ve sürdürülebilir büyüme için mutlaka üretim odaklı bir ekonomik yapımızın olması gerekiyor. Üretim olmadan refah seviyesine ulaşmamız çok zor. 2020’de pandemiye rağmen yüzde 9’luk sanayi üretim artışı, 2021’de aşının da yaygın olarak uygulanmasıyla daha da üstlere çıkacaktır. Sanayimizin bu potansiyeli olduğuna inanıyorum.

Mustafa ANDIÇ
İMSİAD YK Başkanı
Faiz indirimiyle beraber ivmelenen inşaat sektörü, tetiklediği sektörlere ciddi bir katkı sağladı. 2020 yılında 1,5 milyon adet konut satışına ulaşıldı. Bu hareketlilik ciddi bir iş hacmi oluşturdu ve bu da sanayi üretimine katkı sağladı. Sektör, pandemi sürecinin getirdiği olumsuzluğu kısmen de olsa atlatmış ve diğer sektörlere de katkı yapmış oldu. Bu yükselmesinin istihdama da çok olumlu etkisi gözleniyor. 2021 yılında da aynı beklenti içerisinde olduğumuzu da vurgulamak isterim.

 

Nihat ALPAY
MÜSİAD Bursa Şubesi YKB
Sanayi üretim endeksindeki rakamlar sevindirici. Zaten piyasadan algıladığımız hareket de bu yöndeydi. Aşının uygulanması konusundaki hareketlilik daha da ivmelenirse hayatın normalleşmesi hızlanacak ve bu da işlerimize ve dolayısıyla ekonomiye olumlu yansıyacaktır. Moral ve motivasyonumuz iyi. 2021’den ümitliyiz.