İşte Bursa’nın Ar-Ge yıldızları

Semih AYDIN – Göksel BAŞARAN

Türk iş dünyasının Ar-Ge harcamalarının nabzını tutan “Türkiye Ar-Ge 250” listesi açıklandı. İlk 250’de Bursa’dan 21 firma yer alırken, 2021 yılında en fazla Ar-Ge harcaması yapan 500 şirket içinde 58 Bursa firması kendine yer buldu. Firmaların Ar-Ge yatırımlarının tutarı 1 milyar 361 milyon 379 bin lira olarak kayıtlara geçti.

Ekonomi ve iş dünyası portalı Turkishtime tarafından 2013 yılından beri hazırlanan Türkiye Ar-Ge 250 araştırmasının sonuçları ka­muoyuyla paylaşıldı.

Şirketlerin 2021 yılı Ar-Ge harcamaları göz önünde bulundurularak hazırlanan listede Ar-Ge proje sayılarından istihdama, ulusal patent tescil sayılarından marka tesciline kadar önemli bilgilere yer verildi.

Bursa’nın Ar-Ge karnesi

5 milyar 614 milyon 780 bin liralık Ar-Ge har­camasıyla Aselsan’ın ilk sırayı aldığı Ar-Ge İlk 250 listesinde Bursa’dan 21 firma yer aldı.

Ar-Ge İlk 250’deki Bursa firmalarının geçtiği­miz yılki Ar-Ge harcamalarının toplamı 1 mil­yar 154 milyon 247 bin lira oldu. Ar-Ge İlk 250’deki Bursa firmaları 2021 yılında 526 pro­jeye imza atarken, bu dönemde 2 bin 360 Ar-Ge personeli istihdam ettiler.

Bursa firmaları arasında geçtiğimiz yıl Ar-Ge’ye en fazla yatırım yapan firma ise Tofaş oldu. Tofaş 2021 yılında 552 milyon 769 bin lira­lık Ar-Ge harcaması yaparken bu süreçte 641 Ar-Ge personeliyle 44 proje gerçekleştirdi.

Tofaş’ı sırasıyla 117 milyon 457 bin liralık Ar-Ge harcamasıyla Bosch Sanayi ve Ticaret ile 86 milyon 332 bin liralık Ar-Ge harcamasıyla Oyak-Renault takip etti.

2021 yılında en fazla Ar-Ge harcaması yapan ilk 500 firma arasında ise Bursa’dan toplam 58 firma kendine yer buldu.

İlk 500’deki Bursa firmalarının 2021 yılında Ar-Ge’ye yaptıkları yatırımın tutarı 1 milyar 361 milyon 379 bin lira olarak kayıtlara geçti. İlk 500’deki Bursa firmaları 2021 yılında 3 bin 735 Ar-Ge personeliyle 1083 projeye imza attı.

Araştırmaya göre İlk 500’deki Bursa firmaları 2022 yılında Ar-Ge harcamalarını 2021 yılına göre yüzde 148 artırarak 2 milyar 152 milyon 544 bin liraya çıkarmayı hedefliyor.

En fazla istihdam Tofaş’ta

Tofaş, 2021 yılında 641 Ar-Ge personeli is­tihdamıyla Bursa’da bu alandaki en başarılı firma oldu. Söz konusu dö­nemde Bosch Sanayi ve Ticaret 317 Ar-Ge personeli Oyak-Rena­ult 298 Ar-Ge personeli, Durmaz­lar Makina 139 Ar-Ge personeli ve Bursalı Tekstil ise 117 Ar-Ge personeli istihdam etti.

Söz konusu dönemde ise Tofaş 80 kadın Ar-Ge personeli, Oyak-Renault 70 kadın Ar-Ge per­soneli, Bursalı Tekstil 61 kadın Ar-Ge personeli ve Bosch Sanayi ve Ticaret 60 kadın Ar-Ge per­soneli istihdamıyla bu alanda öne çıkan firma­lar oldu. 2021 yılında Tofaş’ta 167, Oyak-Renault’ta 68, Bosch Sanayi ve Ticaret’te 46 ve Durmazlar Makina’da 24 yüksek lisans veya doktoraya sahip Ar-Ge personeli çalıştı.

Proje sayısında Bursalı Tekstil lider

Bursalı Tekstil 2021 yılında gerçekleştirdiği 75 projeyle 2021 yılında en fazla Ar-Ge projesi geliştiren Bursa firması oldu. Bunu 57 projeyle Durmazlar Makina, 53 projeyle Feka Otomotiv, 50 projeyle Bosch Sanayi ve Ticaret ile 44 pro­jeyle Tofaş izledi.

Turkishtime tarafından yayınlanan listelerde firmaların tescilli patent sayısı, tasarım tescili ve alınan marka verilerine de yer verildi.

Tofaş, 56 tescilli patent ile geçtiğimiz yıl Bur­sa’da bu alandaki en başarılı firma oldu. Bu fir­mayı 21 tescilli patent ile Bosch Sanayi ve Tica­ret ile 16 tescilli patent ile Durmazlar Makina takip etti. Coşkunöz Kalıp Makina 11, Grammer Koltuk Sistemleri 5, Sütaş Süt Ürünleri 4 ve Oyak-Renault 3 tescilli patent sayısı ile Ulusal Patent İlk 50 sıralamasında kendilerine yer bul­dular.

Buna göre Bursalı Tekstil 2021 yılında 742 ta­sarım tescil ile bu alanda Türkiye 1’ncisi oldu. Çilek Mobilya 124 tasarım tesciliyle Türkiye ge­nelinde 7’nci sırada kendine yer buldu. Küçük­çalık Tekstil 57, Oyak-Renault 27 ve Almaxtex Tekstil 20 tasarım tesciliyle bu alanda başarılı performans gösteren Bursa firmaları oldu.

Bursalı Tekstil tasarım tescil alanındaki başa­rısını marka sayısına da taşıdı. Firma 2021 yı­lında 26 marka aldı. Söz konusu dönemde Çilek Mobilya 13 ve Boyteks Tekstil ise 9 marka aldı.

Geçtiğimiz yıl Ar-Ge merkezinde alınan fay­dalı model sayısına bakıldığında ise Sütaş Süt Ürünleri 40 faydalı model ile Türkiye genelinde ilk sırada yer aldı. Grammer Koltuk Sistemleri 10 faydalı model ile 5’inci ve Bursalı Tekstil ise 8 faydalı model ile 7’nci sırada yer aldı. Faydalı Model İlk 50 Listesi’nde Oyak-Renault 6, Çilek Mobilya 4, Şahinkul Makina 4, Kırpart Otomo­tiv 3, Borçelik Çelik ve Haksan Otomotiv 2’şer, T.K.G. Otomotiv ve Elyaf Tekstil 1’er faydalı model ile kendilerine yer buldular.

Ayhan KORGAVUŞ / Ünver Group YKB

Ar-Ge farklılaştıran gücümüz oldu

2021 yılı pandemi sürecinin ekonominin her alanına farklı şekillerde etki ettiği bir yıldı. Biz de bu dönemde AR-GE çalışmalarımıza daha fazla ağırlık verdik, yenilikçi ürünler üzerine faaliyetlerimizi yoğunlaştırdık. Bu süreçte toplam 16 adet AR-GE projemiz kapsamında malzeme geliştirmeden otomasyonel/yazılımsal çalışmalara kadar teknik bilgi, donanım ve yetkinliğimizi artıracak farklı projeler geliştirdik. 2017’den bugüne Ar-Ge Merkezi çatısı altında çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Ar-Ge yatırımlarımızla ilk 500’ün içinde yer alıyoruz. Ayrıca kurum içindeki süreçleri ve uygulamaları geliştirerek, yeni ürün ve hizmetlere ilişkin önerileri etkin bir şekilde değerlendirerek Öneri Ödülleri’mizle de her bir personelimize Ar-Ge bilincini yerleştiriyoruz. Bu bağlamda 2021 yılı faaliyet dönemimizde projelerimizin yaklaşık %10’unu ticari ürüne dönüştürmeyi başardık. Bu kriz dönemlerinde bizim için çok önemli bir başarı oldu. Maliyetlerin ve rekabetin çok arttığı bu dönemde firmamızı farklılaştıran, öne çıkartan itici güç oldu. 2022 yılı içerisinde de daha önceki yıllarda olduğu gibi Ar-Ge projelerimize verdiğimiz önemi ve desteği artırarak çalışmalarımıza devam etmeyi hedefliyoruz. Ar-Ge yatırımlarımız üretimden sonra bütçemizde ikinci sırada yer alıyor. 2022 yılı ilk ve ikinci çeyreğinde toplamda 10 adet projeyle başladığımız faaliyet dönemimizi artan proje sayımızla kapatmayı hedeflemekteyiz.

Serdar Murat CAM / Korteks Ar-Ge Merkezi Müdürü

Daha yaşanabilir bir dünya

KORTEKS’te AR-GE çalışmalarımızı şekillendirirken daha yaşanabilir bir dünya için tüm faaliyetlerimizi Zorlu Holding sürdürülebilirlik vizyonu Akıllı Hayat 2030 çerçevesinde geliştiriyoruz. Hızla azalan doğal kaynakların kullanımını en aza indirmeyi, atıkların ekonomik potansiyelini toplum, çevre ve işimiz için faydaya dönüştürmeyi hedefliyoruz. 2021 yılında geliştirdiğimiz 27 adet AR-GE projesinde; geleneksel tekstil teknolojisi ile malzeme bilimi ve nano teknolojiyi entegre ederek yeni nesil uygulamalar yaptık. Teknik tekstillerde çok önemli paya sahip olan; spor, otomotiv, savunma sanayi alanında projelerimizde devam etmektedir. Optik, sensör, actuatör, mikro işlemci ve iletişim teknolojilerinin entegre edilmesi ile akıllı tekstil ürünlerinin geliştirilmesi projelerimiz mevcuttur. Bu projelerimiz ile giyilebilir teknolojilere hammadde sağlayan önemli bir firma olmayı hedefliyoruz. TÜBİTAK destekli projelerimizin yanı sıra AB destekli Horizon Europe projemiz ‘PLASTICE’ çalışmalarına başladığımızı vurgulamak isteriz. AR-GE projelerimizi geliştirirken ulusal düzeyde rekabet avantajı sağlayabilecek yeni ve gelişmiş ürün yaratma peşindeyiz. Ana amaç yeni ürün ve teknolojileri pazara sürmek ve şirket karlılığını artırmaktır. Müşteri odaklı, inovatif ve katma değerli ürünler ile büyümeyi hedefleyen KORTEKS her geçen gün AR-GE yatırımlarını artırmaktadır. Mevcut durumda AR-GE faaliyetlerimiz için 15 milyon TL harcamayı planlıyoruz. 2022 yılının ilk 6 ayı itibari ile de devam eden proje sayımız 21’dir. KORTEKS olarak Avrupa’nın sayılı entegre polyester iplik üreticisi ve ihracatçısıyız. Fakat burada durmuyoruz her yeni güne yeni bir inovasyon yeni bir proje ile başlıyoruz. Ürün çeşitliliğini farklı ve yenilikçi opsiyonlarla geliştirmek için pek çok yeni ve fonksiyonel ürünü portföyümüze katmaya devam ediyoruz. Küresel teknik tekstiller pazarına yönelik AR-GE faaliyetlerimizi devam ettireceğiz. Ayrıca sürdürülebilir hammaddeler üzerinde çalışmalarımızı devam ettirerek insana ve doğaya en az zararı verecek biyobazlı malzemelerin araştırılması ve üretim tekniklerinin geliştirilmesi üzerine yoğun bir şekilde devam edeceğiz.

Pınar TAŞDELEN ENGİN / Polyteks YKB

İnovatif ürünlerle pazarın nabzını tutuyoruz

2021 yılında da diğer yıllarda olduğu gibi sektörü yakından takip ederek, müşteri taleplerini iyi analiz ederek, güçlü kadromuzla yeni fikirlerin ortaya çıkması konusunda beyin fırtınalarını artırarak yenilikçi ürünleri pazara sunduk, yeni pazarlar yarattık. Bu kapsamda 2021 yılında 7 projeye arge merkezimizde başlatmanın yanı sıra, 2019 ve 2020 yıllarından devam eden projelerimizi de başarılı bir şekilde tamamladık. Özellikle yenilikçi malzemelerle ilgili yapmış olduğumuz projelerimizde yeraltı kaynaklarımızı tekstil sektöründe fonksiyonellik kazandırmaya yönelik çalışmalarımız oldu. Türkiye’nin rezervleri bakımından ilk sırada yer altı “bor” le ilgili iki farklı projemiz bulunmaktadır. Son yıllarda oldukça gündemde olan ve önümüzdeki yıllarda da öneminin giderek artacağı sürdürülebilirlik çalışmalarımız kapsamında, iplik portföyümüzde yer alan recycle ipliklerimize yine çevreci iplikler olan biyobozunur polyester ipliği de katarak yeni çalışmalarımız mevcuttur. Sadece kendi sektörümüze yönelik ev tekstili, giyim, outdoor uygulamalar vb. için değil farklı sektörlerle kurduğumuz güçlü işbirlikleri için de hibrit iplik geliştirmeye başladık. Hibrit iplikler özellikle otomotiv sektöründe oldukça talep gören ve kullanım alanı geniş, yenilikçi ve iki sektörün harmanlanarak ortaya inovatif bir yaklaşımın çıktığı ürün olma özelliğindedir. Bu kapsamda otomobillerin tampon, batarya kılıfı vb. ürünlerine yönelik hibrit polyester iplik geliştirmeye başladık. Farklı malzemeler, farklı hammaddeler ve farklı fonskiyonel özellikler ile her sektöre hitap eden, tekstili alanı dışına çıkartan inovatif çalışmalarımızla pazarın nabzını tutuyor/tutmaya çalışıyoruz.

Bir projenin ticarileşmesi, projenin tamamlanma süresinden bağımsız ilerlemektedir. Bir ürünü geliştirirken belli bir satış hedefi ve beklentisi ile hareket ediyoruz. Ancak her zaman projelerimizle ortaya çıkan ürünler ticarileşme hedefini tutturamayabiliyor. Buradaki en önemli nokta Pazar analizini çok iyi yapabilmek, müşteri beklentisini de çok iyi karşılayabilmek. Bazı durumlarda bu ikisinden biri eksik ya da tam olmayabiliyor. İşte o noktada da yeni ürün yerine var olan projenin iyileştirilmesi çalışmaları yapılması gerekebiliyor. Bazı projelerimiz bilimsel çalışmalara oldukça fazla katkı sağlarken, bazı çalışmalarımız da pazarın artmasına, yeni pazarın genişlemesine ya da pazar payının artmasına katkı sağlıyor. Yapmış olduğumuz projelerimizin birkaçı da sürdürülebilirlik, bilişim gibi alanlarda olduğu için ticarileşme yerine firmamıza katkı sağlayacak niteliktedir. Bu kapsamda kurulduğumuz 2017 yılından itibaren tamamlanan/devam eden projelerimizin ticari ürüne dönüşme oranını yaklaşık %40 olarak belirtebiliriz. Bu oran her yıl artan bir ivmeye sahiptir.

Her yıl bir önceki yıldan daha fazla arge harcamalarımız için bütçe ayırıyoruz. Arge harcamalarımızı her yılın sonu ya da bir sonraki yılın başında değerlendirerek, başlatacağımız projeleri, katılım sağlanacak olan fuar, kongre, eğitim vb. etkinlikleri de göz önünde bulundurarak bir önceki yıl harcamalarının üzerinde bir bütçe belirliyoruz. Bu kapsamda 2022 yılı için yaklaşık 3.500.000 TL olarak arge çalışmalarımız için bütçe ayırdık. Şu an için 2021 yılından devam eden 6 projemiz olmakla birlikte 2022 yılında da 3 ya da 4 projeyi hayata geçirmeyi hedefliyoruz. Projelerin süreleri proje kapsamında yapılan yenilikçi çalışmalardan dolayı 12 ile 36 ay arasında tutulduğundan her yıl başlatmayı planladığımız projeleri bu kapsamda değerlendiriyoruz. Yıl içerisindeki devam eden projeleri ne kadar dengeli tutabilirsek, projelerimizi ve bu projelerden ortaya çıkacak olan yenilikçi ürünlerimize o kadar daha fazla konsantre olup pazara uygun, müşteri isteklerini karşılayan, kaliteli ve çevreci ürünler elde edebiliriz.

İbrahim GÜLMEZ / Haksan Otomotiv YKB

Projelerimizin yüzde 70’i ticari ürün

Ar-Ge merkezimizin kurulduğu tarih olan Aralık 2018’den bu yana 35 adet Ar-Ge projesi gerçekleştirdik. Bunlardan 9 tanesi 2021 yılında geliştirildi. Kauçuk karışım reçetele­rini kendi geliştirebilen ve karışım tesisinde üretebilen bir şirket olduğumuz için projelerimiz de ağırlıklı olarak kauçuk karışım Ar-Ge’si üzerine. Diğer projelerimiz ise kauçuk ve plastik kalıp teknolojisi ve proses ile ilgili olup, sektördeki güncel kalıp ve proses teknolojilerini yakından takip ediyoruz. 2021 yılı özelinde baktığı­mızda projelerimiz, daha az atık malzeme içeren kalıp tasarımı, beyaz eşya sektörüne yönelik kendinden yapışkanlı anti-vibrasyon özellikli kauçuk karışım reçetesi, mevcut kauçuk reçetelerine farklı mekanik dayanımlar kazandırılması, kokusuz ve duman yap­mayan karışım geliştirilmesi, overmold kalıp tekno­lojisi ve farklı kimyasal teknikler kullanılarak çapraz bağların hesaplanması gibi konulara odaklandık.

Proje konularımız müşteri talep odaklı ya da sek­törümüzün gelecekteki talepleri öngörüsü ile gelişti­rildiğinden, projelerimizin ticari ürüne dönüşme oranı yüzde 70 civarında. Kalan yüzde 30’luk kısım ile­riki dönemlerde olası taleplere hazır olmak amaçlı ku­rumsal kütüphanemizde kayıt altında.

Firmamızın yıllık hedefleri arasında Ar-Ge çalışmala­rına her yıl artacak şekilde bütçe ayrılması yer almakta. Bu kapsamda 2022 yılın için Ar-Ge çalışmalarına yakla­şık 3 milyon 700 bin TL bütçe ayrılması hedeflenmekte. Bu doğrultuda bu yıl en az 10 yeni Ar-Ge projesine başla­mayı planlıyoruz.

Engin ÇETİNER

Beka-Mak Makina YK Başkanı

Hem üründe hem de üretimde Ar-Ge yaptık

Firma olarak ürün geliştirme çalışmalarımıza 2000’li yıllarda tasarım ve ürün geliştirme departmanımızı kurarak başladık. 6 Temmuz 2018 tarihinde Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından onaylı 943’üncü Ar-Ge merkezi olduk.

Geçtiğimiz yıl gerçekleştirdiğimiz Ar-Ge faaliyetlerimiz kapsamında 1 tanesi KOSGEB Ar-Ge ve İnovasyon Destek Programı ile desteklenmiş olan toplamda 4 projeyi başarıyla tamamladık. Bununla birlikte 1 tanesi KOSGEB Ar-Ge, Ür-Ge ve İnovasyon Destek Programı destekli 5 projeye başladık ve bunların çalışmaları da devam etmekte.

Bu 9 projenin yanında Ar-Ge çalışmalarımız sonucunda 2 adet paten başvurusu, 2 adet uluslararası yayın gerçekleştirmiş ve 50’ye yakın eğitim, sempozyum ve konferansa katılım sağladık.

Son teknoloji trendlerini takip ederek üretmekte olduğumuz makineleri sürekli geliştirmek ve güncel teknoloji seviyesinde tutmak adına projeler geliştiren firmamız 2021 yılı Ar-Ge projelerinde dijitalleşme ve optimizasyon konularına yoğunlaşmıştır. Ürünlerimizi geliştirmenin yanında üretim hattında da teknoloji gelişimini hedefleyerek “İmalatta Dijitalleşme” başlığı altında KOSGEB KOBİGEL Destek Programı ile desteklenen projeyi de başarıyla tamamladık.

Geçtiğimiz yıl Ar-Ge çalışmalarımız sonucu ortaya çıkan yeni ürünlerimizin hepsi, projelerin tamamlanmasının ardından ticarileşti. 2021 yıl sonu verilerine bakıldığında bu ürünlerimizin satışında elde edilen cironun toplam ciromuza oranı yüzde 13 seviyesinde.

Firma olarak 2022 yılında Ar-Ge yatırımlarımızı geçen yıla oranla artırmayı hedefliyoruz. Bu doğrultuda Ar-Ge bütçemizi 7 milyon lira olarak belirledik.

Osman AŞLAV / Demircioğlu Group Genel Müdürü

Çalışmalarımız artarak devam edecek

2021 yılı içerisinde 10 proje üzerinde çalışmalarda bulunduk. Bu projelerin 6 tanesi 2021 yılında tamam­landı. Projelerimizde TEYDEB ve KOSGEB ku­rumlarının destek prog­ramlarından faydalandık. 2021 yılında Ar-Ge çalışmalarımız ha­ricinde 2020 yılından devam eden 2 adet patent başvurularımızın çalışmalarını devam ettirdik ve 2021 yılında ise 2 adet patent başvurusunda bulunduk.

2021 yılında çalıştığımız projelerde; performans optimazasyonu, bilişim tek­nolojileri, kaynaklanabilirliliğin geliştiril­mesi, farklı kaynak türleri, spesifik ham maddelerin kullanımı, küresel tedarik zinciri, aparat tasarımları ve prototip imalatları konularında çalışmalarda bu­lunduk.

2021 faaliyet yılında Ar-Ge merkezimiz tarafından geliştirilen yeni ürünlerden gelirimiz, ciromuzun yaklaşık yüzde 1’ini oluşturmaktadır. Çalışmalarının artarak devam etmesi hedefimiz sayesinde bu oranında artmasını beklemekteyiz.

2022 yılı içerisinde devam eden 5 adet projemiz bulunmakta. Kalan faaliyet dö­nemi için 4 adet olmak üzere toplamda 9 proje ile tamamlamayı düşünmekteyiz.

Devletimizin önemli kurumlarından olan TUBİTAK, KOSGEB, vb. tarafından ilan edilen projelere olabildiğince iştirak etmeye çalışacağız. Üniversitelerimiz, teknoloji transfer ofislerimiz ile görüşme­lerimiz ve çalışmalarımız, hep olduğu gibi devam edecektir. Günümüz teknolo­jisinden ve bilişiminden geri kalmamak için her türlü projenin araştırılması ve ge­liştirilmesi için çalışmalara devam edece­ğiz. Destek olmayan konularda ise firmamıza ve çevreye fayda sağlayacak projelerinin desteğinin kendi öz sermaye­miz tarafından karşılanması konusunda ise tereddüt etmeden harekete geçeceğiz.

Berk NOYAN / Berteks YKB

Teknik tekstil ve sürdürülebilirliğe odaklandık

2021 Berteks Tekstil’in Ar-Ge projelerinde teknik tekstillere ve sürdürülebilirliğe odaklandığı bir yıl oldu. Tüm sektörlerde olduğu gibi katma değeri yüksek ürünler üretmek en önemli hedeflerimizden bi­riydi. Teknik tekstiller alanında yaptığımız projeler, bu hedefi destekledi. Daha sürdürülebilir bir dünya için bir taraftan üre­tim proseslerimizde su ve enerji kullanımını minimize etmek için çalışırken bir taraftan da geliştirdiğimiz ürünlerin enerji ve su tüketimini azaltmaya katkı sağlamasını, daha yaşana­bilir ve sağlıklı iç ortamlar oluşturmasını hedefledik. Birleş­miş Milletler’in belirlemiş olduğu 17 Sürdürülebilir Kalkınma amacı ile ilgili farkındalığımızı arttırdık ve bu amaçları destek­leyecek projeler için çalıştık. Bu kapsamda 2021 yılında Ar-Ge merkezimizde 12 proje geliştirdik. Türk savunma sanayiinde ithal olarak kullanılan bazı ürünlerin yerlileştirilmesi, farklı malzemeler ve teknikler kullanılarak alternatif ürünler gelişti­rilmesi amacıyla birçok proje yaptık. Teknik tekstillerin geniş bir şekilde kullanıldığı kompozit sektöründe kullanılmak üzere aramid, çelik gibi özel materyallerle kompozit tekstilleri geliştirdik. Sektörümüzde doğada yüzyıllar boyunca bozul­madan kalan ve mikroplastik kirliliğine de sebep olan polyes­ter vb. ham maddelerin kullanımı çok fazla. Bu kullanımı azaltmak için recyle polyester kullanımına yönelik projeler geliştirdik. Biyobozunur özellikli alternatif ürünler geliştir­mek üzere projeler yaptık. Yine doğal kaynaklardan elde edi­len ve biyobozunur özellikte olan boya ve kimyasalları kullanarak yenilikçi ürünler tasarladık. Ürünlere yönelik pro­jelerimiz dışında var olan proseslerimizi daha sürdürülebilir hale getirmek üzere de çalışmalar yaptık. 2021 yılı toplam ci­romuzun yüzde 5,2’sini Ar-Ge merkezinde geliştirdiğimiz son 3 yıldaki projeler oluşturuyor. Ar-Ge bütçemiz 25 milyon TL. Planlanmış 11 yeni Ar-Ge projemiz var. Ama elbette yıl içinde bu projelerin ilerleme durumlarını sektörde oluşabilecek yeni beklentiler ve yenilikler özelinde de sık aralıklarla kendi içi­mizde değerlendiriyoruz. Bu verilere göre aksiyon alarak yeni projeler de başlatabiliyoruz.

İsmail ÖZCAN / Ottonom Mühendislik YKB

İşlerimizin hepsi ticarileşti

Ottonom olarak yola çıktığı­mız günden bugüne kadar AR-GE’ ye verdiğimiz önem ve yatı­rımlarla firmamız büyümüş, yerli ve yabacı müşterilerimize Bur­sa’daki AR-GE merkezimizden çıkan ürün ve çözümlerle katma değer sağlamış durumdayız. Bugün 10 farklı mühendislik dalını içeren firmamızda yapılan işleri­mizin %100’ü ticarileştirilmiş du­rumdadır.

AR-GE çalışmalarımızda öğrendiğimiz ve geliştirdi­ğimiz teknolojilerle, Detail markamız altında: yenile­bilir enerji sistemlerinin geliştirilmesine yönelik test alt yapısını geliştiriyor, hidrojen yakıt pilleri ve lit­yum batarya teknolojilerini en zor koşullar altında milyonlarca senaryoya göre dünya standartlarında test edebiliyoruz. Bugün geldiğimiz noktada dünya­nın en önde gelen havacılık ve mühendislik firmala­rından Airbus, Ar-Ge yatırımlarımızla geliştirdiğimiz test teknolojileri ve alt yapısını bizden alıyor. Dünya devi diyebileceğimiz ve gücünü mühendislikten alan firmaların geliştirdiğimiz teknolojileri talep etmesi yerli bir firma olarak bizleri mutlu ederken aynı za­manda mühendislik dünyasının starlarının olduğu sahnede bizlerinde sağlam bir yeri olduğunun gös­tergesi diyebiliriz. Pandemi başlangıcı ile birlikte mü­hendislik ekibimizle yapay zeka destekli otonom UV dezenfeksiyon robotumuzu geliştirdik ve bir Ar-ge projesi olarak protopini tamamladık. Bu süreçte farklı teknolojilerin geliştirilmesi ve çapraz kullanımı gibi birçok konuda elde ettiğimiz deneyimler farklı projelerimizin teknolojilerine ilham verdi. Örneğin güneş paneli test alt yapısına yönelik teknolojik ge­liştirmelerimizi bu projeden öğrendiklerimize göre dizayn ettik. Bu nedenle yaptığımız işlerin ana yakı­tının AR-GE’ye yönelik yatırım ve çalışmalar oldu­ğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Geçen yıl ve bu yılı değerlendirdiğimizde; 2021 yılında AR-GE kapsa­mında 33 adet proje gerçekleştirdik. Bu projeler ağır­lıklı olarak çevresel test kabinleri üzerineydi. 2022 yılında ise AR-GE merkezimize ilave AR-GE laboratu­var altyapı yatırımımız devam ediyor. 2022 yılında 1 Milyon Euro altyapı ve 2 Milyon Euro proje yatırım­ları olmak üzere AR-GE çalışmalarına toplam 3 Mil­yon Euro’luk bütçe ayırarak çalışmalarımıza devam ediyoruz.

Ülkü Özcan / Türk Prysmian Kablo CEO’su

Sürdürülebilirlik odağımızda

Türk kablo sektörünün Ar-Ge’ye en yüksek yatırım yapan şirketi olarak Ar-Ge ve inovasyon alanlarında öncü bir rol üstleniyoruz. Mudanya’daki Ar-Ge merkezimiz, dünya çapında faaliyet gösteren Prysmian Group’un 26 Ar-Ge merkezinden biri. Mudanya Ar-Ge merkezimizde kullanıcıları teknolojik yeniliklerle ve üstün performanslı ürünlerle buluşturarak ülkemizin rekabet gücünü geliştiriyoruz.

Günümüzde kablolarda en çok aranan özelliklerin başında, can ve mal güvenliğini tehlikeye atmaması, yangına karşı performanslarının geliştirilmiş olması, bilgi ve iletişim kabloları için de daha çok veriyi daha hızlı ve daha az yer kaplayarak iletebilecek şekilde tasarlanmış olması gibi özellikler aranıyor. Dolayısıyla şu anda üzerinde çalıştığımız konuların ana ekseninde de bu başlıklar yer alıyor.

Mudanya’daki Ar-Ge Merkezi’nde yüksek performanslı, verimliliği ve güvenliği ön plana alan yenilikçi çözümler üretiyoruz. Enerji, fiber ve haberleşme kablolarında, kullanıcı ve endüstri ihtiyaçlarına göre, dünyadaki değişik zorlu coğrafya, çevre ve kullanım şartlarına uygun yenilikçi, rekabetçi, son teknoloji ürünü, kullanıcı dostu, yüksek performanslı çözümler geliştiriliyor. Geliştirilen bu çözümler arasından, özelikle demiryolu sinyalizasyon kabloları, alçak gerilim kabloları, minitüplü fiber optik kabloları, savunma sanayi için geliştirilmiş özel kabloları, vagon kabloları, fiber optik kabloları, gemi kabloları, yangına dayanıklı özel kabloları ön plana çıkıyor.

Prysmian Group olarak Ar-Ge birimlerinde dünya çapında 900'den fazla profesyonel çalışıyor. Bunların 38’i Mudanya Ar-Ge merkezimizde bulunuyor. Yine grup olarak şu ana kadar 5 bin 600'den fazla patent verildi ve 2021 yılında 298 ürün ailesi piyasaya sunuldu.

Türk Prysmian Kablo olarak ise 2021 yılında toplam 9 proje geliştirdik. Ayrıca, Türk Prysmian Kablo’nun ürün ve test güvenirliliğine verdiği önemin bir sonucu olarak, Türk Akreditasyon Kurumu (TÜRKAK) tarafından akreditasyon kapsamına alınan ulusal ve uluslararası testlerin sayısı 29’a çıkmış durumda. Ayrıca, 2020 yılında geliştirilen özel kablolar için, 1 adet uluslararası patent başvurusunda bulunuldu.

Geliştirilen ürünün ticari ürüne dönüşme oranı bir performans kriteri olarak tutulmuyor. Biz Prysmian Group olarak bunun yerine geliştirilen ürünlerin toplam satışlarımızdaki oranına bakıyoruz. Bu değerin yüzde 10 seviyelerinde olduğunu söyleyebiliriz.

Ar-Ge çalışmalarına ayırdığımız bütçeyi yüzde 25 civarında artırmayı planlıyoruz. 2022 yılında devam eden proje sayımız 9 ancak bu sayı yıl içerisinde artabilir. Önümüzdeki 10 yıllık hedefimize baktığımızda çevre ve sürdürülebilirlik konularını temel alarak, Ar-Ge ve teknolojiye odaklanarak, ürün ve sistem bazında yenilikçi yatırımlar yapmayı sürdüreceğiz. Tüketicilerimizi teknolojik yeniliklerle beraber üstün performanslı ürünlerle buluşturacağız. Katma değeri yüksek projeleri hayata geçirerek ülkemizin rekabet gücünü geliştirmeye katkıda bulunacağız.

Türk Prysmian Kablo Ar-Ge Merkezi olarak gerçekleştirdiğimiz çalışmalar ile “Türkiye’yi Sürdürülebilir Yarınlara Bağlıyoruz” misyonumuzdan da hareketle, Türk kablo sektörünü her geçen gün bir adım daha ileri taşımayı sürdüreceğiz.

Tülay HACIOĞLU ŞENGÜL / Maysan Mando Genel Müdürü

İnovatif yaklaşımlarla gelişime odaklandık

Türkiye’nin ilk ve en büyük amortisör üreticisi Maysan Mando olarak, Ar-Ge ve inovasyon faaliyetlerini kurum kültürümüzün önemli bir parçası olarak görüyor ve bu alanda ciddi yatırımlar yapıyoruz.

Ar-Ge çalışmalarımızın odağında çevreci, yenilikçi, verimlilik odaklı ve katma değeri yüksek ürünler bulunuyor. İleri teknoloji geliştirmeye öncülük edip, ezber bozan inovasyon stratejileriyle küresel pazarlardaki konumumuzu daha da güçlendirme odaklı faaliyetler yürütüyoruz.

Yeni ürün geliştirme aşamasında ürünlerimizin tasarım, doğrulama, statik ve dinamik dayanım ve ömür testlerinin tümünü kendi bünyemizde yapabiliyor, bu sayede rekabette öne çıkabiliyoruz.

Otomotiv sektöründeki yeni trendlere paralel, ürünümüzün ağırlığını artırmadan, sürüş konforunu ve yolcu güvenliğini artırmaya yönelik amortisör sistemleri üzerinde çalışmalar yürütüyoruz.

Bununla birlikte, nihai müşterilerin her geçen gün artan güvenlik ve konfor beklentisine uygun olarak, ilave sönümleme sağlayacak ve konforu artıracak dayanıklı, kaliteli ve rekabetçi fonksiyonları ürünlerimize ekledik, eklemeyi de sürdürüyoruz.

2021 yılında Ar-Ge faaliyetleri için 8.609.604 TL harcama yaparken, toplamda 15 Ar-Ge projesine imza attık. 2022 yılı için planladığımız Ar-Ge bütçesi ise 10.274.000 TL şeklindedir.

Bu anlamda şirket olarak, inovatif yaklaşımlar ile sürdürülebilir gelişimi esas alıp geleceğe odaklanmaya devam edeceğiz.

Murat BULCA / Çilek Mobilya Genel Müdürü

Özgün ve işlevsel ürünler tasarlıyoruz

2015 yılında sektöründeki ilk Ar-Ge Merkezini, 2016 yılında ise Tasarım Merkezini kurarak bu iki merkezi bir arada bulunduran sektöründe ilk marka olma özelliğine sahibiz. Çilek, kurulduğu zamandan bu yana var olan Ar-Ge bölümünü ve ilgili bağlantılı fonksiyonlarını Ar-Ge Merkezi kavramına uygun tarzda organize ederek önemli yatırımlar gerçekleştirdi.

Tasarım ve ürün geliştirme faaliyetlerinin yanı sıra, yeni ürünlerin seri üretime alınması, piyasaya yeni çıkarılacak ürünlerin kalıp tasarımları, kalite çalışmaları, endüstriyelleşme süreçleri, üretim teknolojilerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapıyoruz. Ayrıca, firma içerisinde ihtiyaç duyulan projelerin mühendislik ve yazılım temelli olarak, yeni nesil teknolojilere uygun şekilde geliştirilmesini sağlayan çalışmaları da kendi bünyemizde gerçekleştiriyoruz. Ar-Ge ve Tasarım Merkezimizde yapılan çalışmalar, katma değeri yüksek ve fonksiyonel ürünlerin ortaya çıkarılması ve bakış açımızın gelişmesinde katkı sağlıyor. Tüm çalışanlarımızın fikrini paylaşmasını ve bu fikirlerin hayata geçmesini sağlayan sürdürülebilir, sistematik ve kurumsal inovasyon sistemimizi oluşturarak faaliyetlerimizi sürdürüyoruz.

Son 5 yılda Ar-Ge projelerinin yanı sıra 32 patent başvurusu yapılarak, 12 patent tescillendi. Ayrıca, 11 adet TÜBİTAK destekli proje yapıldı ve 533 tasarım tescili alındı. 2022 yılı için Ar-Ge çalışmalarımıza ayırdığımız bütçemiz ise 11.500.000 TL şeklindedir.

Çilek Mobilya olarak biz de Ar-Ge Merkezimiz kapsamında strateji ve hedeflerimizi belirleyerek çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu doğrultuda, giderek artan Ar-Ge yatırımlarımız ve Ar-Ge niteliği yüksek projelerimiz ile yenilikçi, özgün ve işlevsel ürünler tasarlamaya devam ederek, alanımızda öncü firma konumumuzu koruma gayesindeyiz. Ayrıca, projelerimizle ilgili üniversiteler ile işbirliklerimizi artıracağız ve birlikte ortak projeler yürüterek katma değeri yüksek çalışmalar elde etmeyi planlıyoruz.

Kerim BAYRAM / Yeşim Grup Kumaş Operasyonları

Doğa dostu projeler

Araştırma geliştirme çalışmalarına büyük önem veren bir Grup olan Yeşim, resmi olarak “Ar-Ge Merkezi” unvanı aldığı 2017 yılından çok daha önce 1999 yılında Ar-Ge departmanını kurmuştu. Yeşim, ürün ve proseste tüm projelerin temelinde sürdürülebilirliği baz alarak; organik, geri dönüşümlü, inovatif ve teknik kumaşlar alanında bugüne dek birbirinden değerli çalışmalara imza attı. Firma bünyesinde Ar-Ge ve yenilikçilik kültürünü yaygınlaştırmak amacıyla üretimden bağımsız araştırma ve proje odaklı çalışmalarına devam eden merkez, müşterilerinin beklentileri doğrultusunda 2021 yılında da çok sayıda kumaş geliştirme çalışması yürüttü.

Yeşim ayrıca sektörün önde gelen Ar-Ge merkezlerinden biri olarak önemli bilimsel çalışmalar ortaya koyuyor ve uluslararası yayınlarda yer alıyor. Merkez ilk kez katıldığı Horizon Europe çerçeve programı kapsamında da Avrupa Birliği tarafından hibe desteği almaya hak kazandı.

2021 yılı sonu itibarı ile Yeşim Ar-Ge çalışmalarının Grubun genel cirosundan aldığı pay yüzde %1,5 oranında. Küresel piyasalara katma değerli, yenilikçi ürünler sunmak ve etkin, sürdürülebilir çalışmalara imza atmak adına firma bünyesinde iki ayrı binada hizmet veren Yeşim Ar-Ge Merkezi’nde şu an 34 personel görev yapıyor.

Patent sayısını 5’e, tasarım tescil sayısını 2’ye ve marka tescil sayısını da 2’ye çıkaran Ar-Ge Merkezimiz tarafından 2021 yılı içerisinde oluşturulan yeni ürün ve üretim proseslerini geliştirme odaklı proje çalışmalarının bir bölümü başarıyla tamamlandı. Yıl içinde başlatılan proje sayısı 10’u buldu. Bunların 2’si sürdürülebilirlik, 2’si inovatif kumaş geliştirme, 2’si baskı tasarım, 4’ü akıllı tekstiller, nanoteknoloji ve dijital dönüşüm teknolojileri alanındaydı.

Yeşim Ar-Ge Merkezi’nin doğa dostu proje olarak geliştirdiği “Doğal boyalar ile beden boyama projesi - Colors Of Life” bu alanda oldukça dikkat çekici. Tekstil sektöründe su kullanım seviyesinin son derece yüksek olduğu göz önüne alındığında bu tüketimin en fazla görüldüğü alanlar da ham madde üretimi, kumaş boyama ve terbiye süreçleri olarak dikkat çekiyor. Bu noktada “Doğal Boyalar İle Beden Boyama Projesi - Colors Of Life”, piyasadaki boyahane süreçlerine göre yarı yarıya banyo sayısı sunması ve su-enerji tüketiminde yüzde 40-50 seviyesinde tasarruf sağlaması ile öne çıkıyor.

Proje kapsamında kimyasal boyalara alternatif malzeme olarak bitkisel kaynaklar kullanıldı. Projenin diğer önemli çıktıları arasında boyama sonrası oluşan atıkların farklı endüstriler için hammadde haline getirilmesi ve yeni döngüsel değer zincirlerinin geliştirilmesi yer alıyor.

yılı son çeyreğinde İstanbul Aydın Üniversitesi iş birliği ile Prof. Dr. Recep Karadağ’ın danışmanlığında start verilen proje Yeşim Ar-Ge Müdürü Filiz Emiroğlu ve Uzman Mühendis Sena Mestanlı tarafından yürütülüyor. Projeye danışmanlık yapan Prof. Dr. Karadağ yüksek kimya ve tekstil teknolojileri alanında eğitimini tamamlayarak, 33 yıldır doğal boyamacılık, tarihi ve arkeolojik objelerden boyarmadde analizleri ve doğal organik pigmentler konusunda çalışmaları olan, bitkiler ve bitkilerin kimyasal yapısına hakim biri. Kendisinin bu çalışmada son derece değerli destekleri oldu.

Proje kapsamında, hammadde olarak kullanılan ve Türkiye’de yetiştirilen bitkilerin kullanılmayan atıl kısımları, herhangi bir kimyasal işlem görmeden sadece öğütülerek, geliştirilen beden boyama prosesinde kullanılıyor. Asya ülkelerinden tedarik edilen doğal boyaların uygulandığı prosesler ile kıyaslandığında proje, çok daha az harcanan su miktarı, ağır metal iyonu içermeyen yardımcı kimyasal kullanımı, geniş renk skalası, iyi haslık değerlerine sahip olma, kullanılan bitkilerin boyama sonrasında doğal atık olması gibi birçok avantajı bulunuyor. Sürdürülebilir ve çevre dostu proses ile geliştirilen proje ile ulusal ve uluslararası pazara yönelik kurum içinde yeni bir alan olan beden boyama faaliyetlerinin önem kazanması hedefleniyor. Tarihsel öneme sahip olan doğal boya bitkilerinin yeniden canlandırılması ve tarımının yapılması, gıda sektörü atıkları ve yan ürünlerinden doğal boya eldesinin sağlanması, alternatif doğal boyama yöntemlerinin geliştirilmesi, ağır metal iyon içeren kimyasallara alternatif, yeni doğal ağır metal iyonu içermeyen yardımcı kimyasalların geliştirilmesi, doğal boyaların bazı dezavantajlarını ortadan kaldıran yeni, ekolojik ve ekonomik boyama sistemlerinin geliştirilmesi gibi pek çok ihtiyaç bu projenin önünü açtı.

Turkishtime tarafından bu yıl dokuzuncusu gerçekleştirilen ve geçtiğimiz günlerde açıklanan “Ar-Ge 250, Türkiye’nin En Çok Ar-Ge Harcaması Yapan Şirketleri” 2021 yılı araştırmasında Yeşim Grup firmalarından Almaxtex Tekstil ve Sanayi Ticaret AŞ ilk 50’ye girme başarısı gösterdi. 45 milyon 688 bin 784 TL’lik Ar-Ge harcaması ile genel sıralamada 49. sırada yer alan Almaxtex, böylece bir önceki yıla göre 10 sıra birden yükselerek bu alandaki gelişim iddiasını bir kez daha ortaya koymuş oldu. Ar-Ge Merkezi’nin 2022 yılı için öngördüğü harcama bütçesi ise 55 milyon TL’yi buluyor. 2022 yılı içinde tamamlanmasını öngördüğümüz proje sayısı da 10-15 arasında.

Serdar ŞAHİN / ÜÇGE Teknik Yönetmeni

Üstünlüğümüz inovasyon gücümüzden geliyor

Mağaza ekipmanları ve depo raf sistemleri alanında dünya markalarının tedarikçisi olan ÜÇGE, dünya markalarının mağaza ve marketlerinde, rafından kasasına, meyve sebze reyonundan unlu mamul reyonuna, tekstil reyonlarından vitrinine kadar ekipman tedariki sağlıyor ve perakende, lojistik ve sanayi firmalarının binlerce metrekarelik robotik akıllı depolarına imza atıyor. Alanında Türkiye’nin ilk ve tek AR-GE Merkezi olarak geliştirdiğimiz inovatif projelerle ve aldığımız patentlerle sektörün gelişimine ve dönüşümüne önderlik etmeye devam ediyoruz. ÜÇGE olarak, Ar-Ge merkezimizde geliştirdiğimiz; perakende, lojistik ve sanayinin yanı sıra tüm sektörlere hitap eden, inovasyon, teknoloji ve sürdürülebilir gelecek odaklı yeni nesil akıllı ürünlerimizi de hayata geçirmeye başladık. Şöyle ki; Günümüzde büyük bir öneme sahip olan ambalaj atığı sorununa son vermek için, ülkemiz ile birlikte, yerel üretici olarak ilk adımı attık. AR-GE çatısı altında geliştirdiğimiz teknolojilerle, Depozito İade Makineleri ile Kamusal İade Merkezi ve Doğrulama Tesisi Otomasyon Sistemlerini kapsayan iECO markalı akıllı ürünleri hayata geçirdik. iECO markalı ürünlerimiz; yazılım, otomasyon ve mekanik üretimi tamamen yüzde yüz yerli üretici olarak ÜÇGE’ye ait bir sistem. Bununla birlikte depolama alanında pazarın yatay stoklamadan dikey stoklamaya kayması sebebi ile bu ihtiyaca yönelik ÜÇGE’nin en yeni ürünü ODİS oldu. Otomatik Dikey İstifleme Sistemi ODİS, müşterilerimizin depo alanlarının yüksek teknolojili yapılara dönüşümüne büyük katkı sağlayacak bir sistem olarak hayata geçti. Tüketicilerin temassız ve 24 saat alışveriş yapmasına imkan sağlayan, ayrıca mağazalarda depo ve satış alanlarını bir araya getirebilen ve farklı bir versiyonunda fabrika gibi üretim alanlarında sanayi tipi malzemelerin ihtiyaç anında en kısa sürede ulaşılabilmesi için geliştirilen çok fonksiyonlu bir sistem. Ayrıca karanlık depo, 40 metreye kadar yüksek insansız robotik depo projelerimiz ve sistemlerimiz rekabetçi çözümler üretiyor. ÜÇGE olarak; hız ve verimlilik sağlayan Akıllı Raf Etiketleri, Akıllı Sipariş Toplama Arabası, Akıllı Raf Sistemleri gibi ve çok yakında tanıtımını gerçekleştireceğimiz diğer birçok akıllı ürün ve sistem projeleri ile dijital dönüşümde de değer yaratmaya ve katkı sağlamaya devam ediyoruz. ÜÇGE’ nin vizyonu ve sürdürülebilir rekabet stratejileri paralelinde, hizmet verdiğimiz sektörlere, ülkemize ve dünyamıza sürekli değer katma hedefiyle tüm bölümlerimizle birlikte ortak bir sinerji ile ilerlemeye devam ediyoruz.