banner34

banner50

banner6

Hammadde kral!

Hammadde kral!

Gündem 03.07.2006, 21:00 03.07.2006, 21:00
Hammadde kral!
Hammadde kral!
Petrolden sonra altın, bakır, alüminyum, demir-çelik ve plastik dünya piyasalarını allak bullak ediyor. Yıl başından bu yana hammaddede fiyat artışları yüzde 70-80'i buldu.
uOLAĞANÜSTÜ ARTIŞLAR
Türkiye'nin enflasyonla mücadeleyi kazanma sinyalleri verdiği bir dönemde, başta petrol olmak üzere hammadde fiyatlarında meydana gelen olağanüstü artışlar bütün dengeleri zorluyor. Alüminyum, bakır, demir-çelik gibi sanayinin temel hammaddeleri, yıl başından bu yana yıllık enflasyonun en az birkaç katı zam gördü.
uDÜNYADA HAREKETLİLİK
Pınar Metal'in sahibi Pınar, zamların dünya piyasalarındaki hareketlilikten kaynaklanmasına dikkat çekti. Tokgözler YKB Topuk, dünyada petrol, doğalgaz, su, demir-çelik ve kıymetli metal rezervlerinin azaldığını vurguladı. Yu-Ne-Ka Metal sahibi Yusuf Meriç de fiyatları takip edemediklerini söyledi.
Türkiye'nin enflasyonla mücadeleyi kazanma sinyalleri verdiği bir dönemde, başta petrol olmak üzere hammadde fiyatlarında meydana gelen olağanüstü artışlar bütün dengeleri zorluyor. Enflasyonun tek hanelere indiği 2004 ve 2005'te ham petrol varil fiyatlarının 25 dolardan 70 dolara tırmanmasının şoku hazmedilmeye çalışırken, alüminyum, bakır, demir-çelik gibi sanayinin temel hammaddeleri, yıl başından bu yana yıllık enflasyonun en az birkaç katı zam gördü.
Pınar Metal'in sahibi Necmettin Pınar, zamların dünya piyasalarındaki hareketlilikten kaynaklanmasına dikkat çekti.
Metal fiyatlarının, dünya ekonomisinde büyümedeki duraklamalar ve Doğu Bloku'ndaki gelişmeler nedeniyle son yıllarda normalin altında seyrettiğini hatırlatan Pınar, şunları söyledi:
Fiyat artışının nedenleri
"Birkaç yıldır metal fiyatları normalin altındaydı. Mesela 30 yıl önce bir kilo bakır, bir kilo et fiyatına satılıyordu. 1990'lı yıllarda fiyat 4 dolar civarındaydı. Hatta 2000'lerin başında 1,7 dolara kadar düştüğü oldu. Ancak Çin ve Hindistan'daki hızlı ekonomik büyüme bütün dünyada bir hammadde sıkıntısı yarattı. Talep hızla büyüdü. Çünkü hızla büyüyen bu iki ülke, demir-çelik tesisleri maden işletmeleri gibi uzun vadeli ağır sanayi yatırımlarına girişmek yerine, metali hurda olarak veya ham olarak almayı tercih etti. Buna batılı ülkelerde sanayideki canlanma eklenince, metal talepleri ve dolayısıyla fiyatları arttı. Değerlendi ve tavan yaptı. Son iki hafta içinde de fiyatlarda düşüş başladı. Fiyatlar yazın düşer, ama üretim maliyetlerinin artması nedeniyle sonbaharda yeniden yükselişe geçer."
Üretim zorlaşıyor
Pınar, sanayi üretimine bağlı hammadde fiyat artışının yanı sıra metal fiyatlarındaki artışın bir başka nedeninin hammadde üretiminin pahalanması olduğunu belirtti. Pınar, "Petrol fiyatları artınca, enerji fiyatları arttı. Böyle olunca, demir, bakır ve alüminyumun üretim maliyetleri yükseldi. Bir yandan enerji maliyetleri artarken, bir yandan da bakır filizi ocakları artık daha zor elde edilmeye başlandı dedi.
Londra belirliyor
Hammadde fiyatlarının seyrinde en önemli halkalardan birisi, fiyatların uluslararası piyasada belirlenmesi. Petrol fiyatlarını nasıl OPEC veya üretici ülkeler belirliyorsa, dünyada metal fiyatları büyük ölçüde Londra Kıymetli Madenler Borsası'nda belirleniyor. Yılbaşından bu yana dolar bazındaki zamların kaynağı da burası. Türkiye'nin bu fiyatları uygulamak durumunda kalmasının önemli unsurlarından birisi, hammaddede dışarıya bağımlılık. Pınar'ın verdiği bilgiye göre, yılda 350 bin ton dolayında bakır tüketen Türkiye'de bunun sadece 50-60 bin tonu ülkede üretilebiliyor. Kalanı yarı mamul olarak ithal ediliyor. Türkiye başta Murgul olmak üzere az sayıda yerde bakır cevheri çıkarıyor ve buralarda toplam rezervin 1,6 milyon ton olduğu tahmin ediliyor. Bazı ocakların 5-6, bazı ocakların 9-10 yıl sonra tükeneceği tahmin ediliyor.
Bakır üretimi zayıf
Bakırda sıkıntılardan birisi de işletmecilik. Kamuya ait Eti Bakır, 2000'li yılların başında fiyatların düşmesi üzerine ocakları elden çıkarmaya başladı, bazı ocakları da kapattı. Bakır fiyatlarının arttığı bugünlerde bakır üretiminin talebe bağlı olarak artırılamamasının nedenlerinden birisinin de zamanında yatırım yapılmaması olduğunu ifade eden Pınar, "Mesela Türkiye yılda 50-60 bin ton, yüzde 20 sağlıkta zenginleştirilmiş bakır ihraç ediyor. Bunu işleyecek fabrika yok" diye konuştu. İran, Suriye, Irak ve Kafkaslar'da zengin bakır cevheri işletildiğine dikkat çeken Pınar, "Türkiye aslında coğrafi olarak çok zengin bakır filizlerinin bulunacağı bir bölgede. Fakat yeni kaynaklar aranmıyor. Verimliliği yüzde 1 civarında dedi.
Fiyatlar düşüşe geçti
Pınar'ın verdiği bilgiye göre, yılbaşından bu yana yüzde 80 artışla kilosu 8,5 dolara çıkan bakır, son iki haftada yüzde 15 civarında değer yitirerek 7,4 dolara geriledi. Aynı dönemde yüzde 20 civarında fiyat artışı gören plastikte polietilen 4, poliamid 5, delrin de kilosu 6 dolara yükselirken, alüminyum yüzde 35 fiyat artışı ile 3 dolara ulaştı.
Demir-çelik fiyatlarında henüz düşüş sinyali görünmüyor. İnşaat demirinin ton fiyatı bin 100 YTL'nin üzerine çıktı. Ancak diğer hammadde fiyatlarında önümüzdeki dönemde belli bir gerileme bekleniyor.
Sadece üretici karlı
Necmettin Pınar, bakır fiyatlarının artmasıyla birlikte bakırcılık yapanların "köşeyi döndüğü" yolundaki görüşe katılmıyor. Pınar, "Zamdan sadece üretici olanlar karlı çıkıyor. Tüketici zarar ediyor. Satıcı için değişen bir şey yok. Bakır, alternatifi olmadığı için fiyat artışı nedeniyle talepte bir düşme gözlenmiyor. Zamlar nedeniyle kimse kimseyi suçlayamaz. Fiyatları biz belirlemiyoruz" dedi.
Yeni zamlar kapıda
Ağırlıkla otomotiv yan sanayine gaz altı kaynak telleri veren Yu-Ne-Ka Metal'in sahibi Yusuf Meriç, bugünkü piyasa şartlarında metal hammadde fiyatlarını takip etmenin imkansız olduğunu söyledi. "Fiyatlar bugünden yarına değişiyor" diyen Meriç, dolardaki artışla birlikte yeni zamların kapıda olduğunu, bu nedenle malzeme aldıkları yerden siparişlerini karşılayamadıklarını ifade etti.
Zamları müşterilerine yansıtamadıklarını anlatan Meriç, dünyada belirlenen metal hammadde fiyatlarının Türkiye'de daha yüksek oranlı zam gördüğünün altını çizdi. Meriç, "Türkiye'de piyasalar sıkıntıya girdiğinde bakır, alüminyum ve demir gibi hammaddelerin fiyatına hemen zam yapılıyor. Dövizin artışı da yeni bir belirsizlik yarattı" dedi.
Bakıra son iki ayda ortalama yüzde 73, alüminyuma ise yüzde 200'ler mertebesinde zam yapıldığına işaret eden Meriç, piyasada tam bir kargaşanın hüküm sürdüğünü anlattı. Meriç, "Herkes kararsız. Bazı ürünleri bulamamanın sıkıntısını yaşıyoruz" diye konuştu.
Rezervler azalıyor
Tokgözler Şirketler Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Remzi Topuk, bakır, alüminyum, bronz gibi metallerde fiyatın en üst noktadan dolar bazında küçük küçük gerilemeye başladığını söyledi.
Fiyatı, 2005 yılı sonundan Haziran 2006'ya kadar sürekli artan demir çelikte ise son dönemde yatay bir seyir gözlendiğini anlatan Remzi Topuk, "Bahsettiğim dönemde demir çelik fiyatı yüzde 40'lık artışla 470 dolardan 660 dolara kadar çıktı.
Bundan sonra bu alandaki beklentimiz; Çin'in ekonomisini soğutma çabasından da dolayı ufak tefek zamların dışında yatay seyrin korunacağıdır. Ancak ben, bunlardan daha çok, dünyada giderek azalan petrol, doğalgaz, su, demir çelik ve diğer kıymetli metal rezervlerine dikkat çekmek istiyorum" dedi.

Sayı: 530 - Sayı'nın Kapağı

Yorumlar (0)
12
kapalı
banner35
Günün Anketi Tümü
ABD Doları’nda yıl sonu beklentiniz nedir (TL) ?
ABD Doları’nda yıl sonu beklentiniz nedir (TL) ?
banner18
banner51