banner34

banner50

banner6

Batarya, kritik parça

Önceden biz otomobili üretiyoruz derken hemen arkasından soru gelirdi, “Motoru da üretiyor muyuz?” diye. Zira otomobil için kritik parçadır motor.

Gündem 22.03.2021, 20:40 22.03.2021, 20:40
Batarya, kritik parça
Önceden biz otomobili üretiyoruz derken hemen arkasından soru gelirdi, “Motoru da üretiyor muyuz?” diye. Zira otomobil için kritik parçadır motor. Şimdilerde elektrikli araç devrine geri dönüyoruz. Geri dönüyoruz diyorum çünkü bilindiği üzere dünyada ilk araçlar elektrikli olarak üretildi. Ne zaman petrol ucuza elde edildi, sonra elektrikli araç unutuldu ve bütün gelişmeler içten yanmalı motorlar üzerinde yoğunlaştı. ‘Dünyayı değiştiren makine’ diye uğruna kitaplar yazıldı. Dünyanın en verimsiz makinası olmasına rağmen en çok ticaret onun üzerinden oldu. Şimdilerde tahtını kaybetme korkusu sardı. Zira artan çevre kaygıları ve petrol üzerindeki hakimiyetin sarsılması bu geri planda kalan ürünü tekrar gündeme taşıdı. Fakat şimdi de bu araçların motorunu her yerde üretebiliyor olmamıza rağmen batarya önemli bir sorun oldu. Zira bu araçların uzun menzille gidebilmesi için daha yüksek enerji taşıma kapasiteli bataryalara ihtiyaç doğdu. Lityum-İyon bataryalar burada kendine daha fazla yer buldu. Ama bu sefer de petrol yerine batarya bağımlısı olma sorunu ortaya çıktı. Zira lityum maden olarak Çin gibi dünya ekonomisini tehhdit eden bir başat ülkesinde çoğunlukla bulunmaktadır. Bu yüzden şimdilerde elektrikli araç üretiyoruz diyenlere, “Bataryasını üretebiliyor muyuz?” diye soruyorlar. Evet üretebiliyoruz. Madenden itibaren olmasa da ilk önce batarya paketlemeyi yaptık şimdi de batarya üretimini yapan bir yatırımı devreye alıyoruz.Artık elektrikli otomobil, hafif ticari veya ticari araçlarımızın bataryalarını da ülkemizde üretebiliyoruz. Şüphesiz madeni ithal etmemiz gerekiyor. Ama olsun, bu da bir gelişme olarak dikkate değer. Zira dünyada bunu yapabilen 4 adet ülkeden biri olduk. Bu noktada araştırmacılar tamamen yerli kaynaklar ile batarya üretimi üzerinde çalışıyorlar. Fakat bilinen yöntemler ile batarya üretimini yapabilecek tesislerimiz ve mühendislik birikimimiz artık var.

Batarya teknolojileri
Son günlerde yerli otomobil ile birlikte heyecanlandıran gelişme EtiBor firmamızın lityum madeni üretimine geçmesi oldu. Eskişehir’in Seyitgazi ilçesinde bulunan Etimaden Kırka Tesisleri’nde, Türkiye’de ilk kez lityum karbonat üretimine başlandı. Pilot olarar planlanmış tesiste ilk yıl 10 ton lityum karbonat üretimi, daha sonra kapasitenin 600 tona yükseltilmesi hedefleniyor. Son yıllarda, özellikle 20’nci yüzyılda lityum önemli bir mineral haline geldi. Batarya teknolojisinin gelişmesi özellikle sektöründe hızla büyümesinde dolayı kritik ham maddeler listesine dahil edildi. lityumun önemli bir yerleşkesi olan bor yan kayaçlarında laboratuvar çapında Lityumun kazanılmasına dair çalışmalar sonuç verdi. Bu kapsamda son 3 yılda yoğun bir çalışma yapıldı ve lityum karbonatı laboratuvar ortamında üretmeyi başardık. Daha sonra başarılı bir üretimden sonra da buradaki ürün TÜBİTAK tarafından analizleri yapılarak küçük bir de pil üretimi gerçekleştirildi. Artık kendi kaynaklarımıza yönelmenin de önü açılmış oldu. Üretimi yapılan lityum bataryanın çok kaliteli ve lityum batarya olarak kullanılabilecek seviyede olduğunu TÜBİTAK yetkililerimiz bildiriyor. Batarya kalitesinde bir lityum karbonat üretildiği de tespit edildi. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’mızın milli enerji ve maden politikası kapsamında, artık önemli madenler ülkemizde işletilmeye başlandı, lityum da bunlardan biri olarak prosese aktarmaya başlandı. Şu an pilot çaptaki yaklaşık 10 ton kapasiteli lityum karbonat tesisini büyütmemiz mümkün. Üretimimiz lityum iyon bataryasında kullanılan lityum kalitesinde. Bu proses tamamen Etimaden Ar-Ge’si tarafından geliştirildi ve Etimaden’e özel bir prosestir. EtiBor’un üretim hedefi 600 ton kapasiteli üretim tesisi kurmak.

Yerli otomobile, yerli lityum batarya
Türkiye’nin yılda 1200 ton kadar yurt dışından satın aldığı biliniyor. Üretimi yapılacak lityum bataryaların yerli elektrikli otomobillerde de kullanılması muhtemel. Son 2-3 yıla baktığımız lityum karbonat ve bileşiklerinin 1200 ton ithalat girişi var. Burada üretilen 600 ton ile bu ithalatın büyük bir kısmı karşılamış olunacak görülüyor. Sonraki yıllarda özellikle yerli elektrikli otomobillerin bataryasını üretmekte de yerli lityum karbonat kullanılabilecek.
Bu arada Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu (TOGG) ile dünyanın ileri gelen batarya üreticilerinden Farasis, lityum-iyon bataryalarının tedariki konusunda anlaştıklarını duyurmuştu geçen yıl. Farasis’in Almanya sorumlusu Sebastian Wolf, Alman haber ajansı DPA’ya yaptığı açıklamada batarya hücrelerinin Almanya Bitterfeld’deki fabrikada üretileceğini ifade etti.
TOGG’nin CEO’su Gürcan Karakaş, Farasis’in batarya hücrelerinin tedarikinden ve batarya modüllerini geliştirmekten sorumlu olacağını duyurdu. Yapılan iş birliği Türkiye’deki ve dünyadaki oyuncuları değerlendirme sonucu karar verilmişti. Ticari, teknik ve stratejik anlamda stratejik partnerini Almanlar dan yana belirledi. Günümüzde elektrikli araçlarının sürdürülebilir başarısı için önemli teknolojilerin bir tanesi batarya, bataryada da lityum-iyon teknolojisi. Bugün her ne kadar Almanya’dan sağlansa da bu teknoloji, ilerleyen aşamalarda Ar-Ge’ye yatırım yaparak hücre kimyasına doğru geliştirmeler ülkemize kazandırılacaktır. Sadece otomobil dünyası için değil, enerji depolama çözümleri için de önemli olan bu bataryalar önümüzdeki 10 yıl içinde tüm dünyada ve Türkiye’de de önem kazanacak bir pazar görünümündedir.
Global araç üreticilerinden Ford Otosan da Türkiye’de üretilecek ilk tam elektrikli ticari araç, Ford E-Transit’in üretim sorumluluğunu almasının ardından elektrikli araç dönüşümünde önemli rol oynayacak bir batarya sistemini Gölcük’te kurmaya karar verdi. Şirket, Ford Avrupa’nın en büyük ticari araç üretim merkezi olan Kocaeli fabrikalarında “Batarya Montaj Fabrikası” yatırımını hayata geçirmek için çalışmalara başladı. Otomotiv sanayinin dönüşümüne öncülük etmek üzere elektrikli araç yatırımı kaçınılmaz hale geldi. Türkiye’nin ilk ve tek şarj edilebilir ticari aracı Custom PHEV üretimine başlanmıştı. Geçtiğimiz günlerde, Ford’un ilk tam elektrikli ticari aracı olan E-Transit’in üretim sorumluluğunu da üstlenerek ülkemizdeki dönüşümü pekiştirdi. Şimdi de tamamı Ford Otosan mühendisleri tarafından tasarlanan batarya montaj fabrikası kurmak için çalışmalar başladı. Türkiye’de ilk ve tek entegre araç üretim tesisi olması bu anlamda önemli.

Yorumlar (0)
12
kapalı
banner35
Günün Anketi Tümü
ABD Doları’nda yıl sonu beklentiniz nedir (TL) ?
ABD Doları’nda yıl sonu beklentiniz nedir (TL) ?
banner18
banner51