Eski Bursa'dan notlar

(Sayın İbrahim Burkay’ın ve Bursa Ticaret ve Sanayi Odası Yönetiminin dikkatine)
Her zaman söz ederim ve gurur duyarım ya. Ben Bursa Ticaret Lisesi mezunuyum. Faruk Üsküdari, Ruknettin Akbulut, Ruhnevaz Deringör, Mustafa Yıldırım, İsmail Bey, Muazzez Hanım, Cemal Bey, Beden öğretmeni Ahmet Bey ve İhsan Tör gibi mesleğinde dev olan öğretmenlerden ders aldık.
Sosyal medyada da okulumuz mezunlarının paylaşımlar yaptığı bazı sitelerde, dostlar sağ olsun beni de davet ediyorlar, üye oluyor, birbirimizden haberdar oluyoruz.
1963-1964 yılı Ticaret Lisesi mezunları ki benden bir yıl sonra mezun olan guruptur. Onların gurubuna da beni davet etmişlerdi. Arada bir huysuzluk yapıyorum ama sağ olsunlar beni hoş görüyorlar.
Bu gurupta eski yazı ile, eski eserlerle de ilgilenen çok takdir ettiğimiz arkadaşlarımız var. Eski Bursa’dan notlar isimli Faruk Üsküdari’nin bir eserinden bahsettiler. Tabii ben durur muyum?
Önce kendi kendime kızdım. Ben bu eseri ne diye zamanında almadım. Kitabı yazan Ticaret Hukuku öğretmenimiz Faruk Üsküdari. Öyle bir öğretmendi ki, namı bütün akademilere bile yayılmıştı. O yıllarda hukuk derslerini en iyi öğreten öğretmen idi. Ondan ders alan dönemimizin ticaret lisesi talebeleri yüksek tahsilde hiçbir zorluk çekmezlerdi. Sen Bursa Ticaret Lisesinden misin, öyle ise Faruk Üsküdari’den ders almışsın, sen zaten geçersin derdi üniversite hocalarımız.
Faruk Üsküdari aynı zamanda Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın istatistik servisinde de çalışırdı. Hiç durmayan, okuyan, yazan, çizen ve öğreten bir insandı. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nda çalışırken 1972 yılında ESKİ BURSA’DAN NOTLAR adında bir de kitap çıkarmış.
Ben de o yıllarda askerden yeni gelmiş, işimde başarılı olmaya çalışan bir insanım, tabii ki bu kitabı kaçırmışım. Ama benim gibi kaçıranlar ve bu kitabı okumayanlar, bu kitaptan haberi olmayanlar da çok şeyler kaçırmış.
Mesela Ticareti Bahriye vapurunu bilir misiniz? Ya Nilüfer’in odunlarını? Nikolaki Efendi’nin layihasından haberiniz var mı? 1891 yılında Oda İdare Heyeti’nin aşağıdaki kişilerden olduğunu?
Reis-i evvel Parsih Efendi, Azalar: Filibeli Kirkör Efendi, Balabanyan Agop Efendi, Boduryan Ohannes Efendi, Elefteryadis İsak Efendi, Hombuşyan Ohannes Efendi, Kostanbay Efendi, Demciyan Atnas Efendi, Nıhıbetyan Karabet Efendi.
Yine bu layihada Bursa’da İpek Böceği Enstitüsü olduğunu, o tarihte Bursa’da 411 adet ipek kumaş dokuyan tezgah bulunduğunu, bunlarda nefis ipekli kumaşlar, hatta baha biçilmez değer taşıyan gümüş ve altın karışımı kumaşlar imal ve ihraç edildiğini.
1325 Bursa Sergisi ve Bulgar heyeti, yetmiş beş miskal gül yağı, dut dalından sun’i ipek, Bursa’da ilk gazete, Zirai kredi müesseselerinin Bursa’da kuruluşu, Yahudiler İstasyonu, Hüdavendigar numune çiftliği, Ziraat mektebi, 1893 Chicago sergisi, Murat Emri Efendi’nin Sanayi Risalesi gibi daha onlarca yazı. 1890-1900 yılları arasındaki Bursa ticaret tarihine ışık tutmaktadır.
Tabii, şimdi bu yazıdaki birçok Osmanlıca, Arapça, Farsça kelimenin bugünkü dile çevrilerek bu kitabın yeniden basılmasının o kadar büyük yararı olacaktır ki. O kadar olur. Arkadaşlarımdan bu kitabın bugünkü dile çevrilmesine yardım edebilecek kabiliyet ve kapasitede olanlar da vardır.
Yeter ki Bursa Ticaret ve Sanayi Odası bu kitabı yayınlasın.
Yeni nesiller ve tüccar ve sanayicilerimiz için çok büyük bir hizmet yapmış olurlar diye düşünmekteyim.
Hakikaten Bursa Ticaret ve Sanayi Odası, niye arşivindeki eski çalışmaları yayınlamaz ki?