Elektrikli otomobiller, otobüsler

Bu köşede iklim değişikliğini frenleme yolunda atılan adımları, Paris Sözleşmesi’ni ve sıfır karbon hedeflerini her fırsatta dillendiriyorum. Paris Sözleşmesi’nde yer almasak da, dünyada bu yolda atılan adımlara ayak uydurmaktan uzak duramayacağımızı anlamaya başladık, AB ülkelerine yapmakta olduğumuz ihracatta önümüze konan yeşil enerji şartı iş dünyamızı bu yola sokuyor, üretimlerinde kullanacakları enerjiyi güneş ve rüzgar enerji sistemlerinden elde etmeye başladılar. Gemlik’te kurulmakta olan otomobil fabrikamızda elektrikli otomobiller üretilecek, otobüs üretiminde etkin kurumumuz Karsan elektrikli otobüsler üreterek ihraç etmeye başladı bile.
KARSAN deyince hemen Bursa’nın yaptığı bir yanlışlık, T2 Tramvay hattının yanlışlığı, gözümün önünde canlanıyor. İstanbul Yolu BursaRay’ın bir aşamasıydı, onaylı uygulama projeleri Büyükşehir arşivindeydi, yani hafif raylı sistem kapasitesindeydi, yolcu büyüklüğü artınca uygulamaya sokulacaktı ki o büyüklük yavaş yavaş şimdi oluşmakta, bakın buraya yazıyorum, T2 devreye girdikten birkaç sene sonra oluşacak yolcu kapasitesini taşıyamayacaktır. Oysa bu aşama oluşana kadar T2 yerine Karsan’ın ihraç ettiği büyük kapasiteli otobüsleriyle, şimdi de elektrikli otobüsleriyle yolcular terminale, DOSAB’A, Demirtaş’a taşınabilirdi.
Dünyada ve bizde elektrikli araçların üretimiyle kullanım koşulları da gündemin ön sıralarına oturuyor ve hemen arabamızı nasıl şarj edeceğiz, şarjımızı ne kadar yol aldıktan sonra yenilemek durumunda kalacağız, soruları önümüzde sıralanıyor. 
Gelin bu soruların cevabını İngiltere’deki uygulamalardan bulalım. 2030’dan itibaren İngiltere’de yeni benzinli ve dizel otomobil satışlarının yasaklanacağı duyurusu, kullanıcıların çeşitli sorularına yol açtı. Bu soruların önde geleni, elektrikli arabamı evde nasıl şarj ederim? 
Açık cevap, onu şebekeye bağlamanızdır, ancak maalesef bu her zaman bu kadar basit değildir. Arabanızı evinize yakın park ediyorsanız, evinizin elektrik sistemine bağlayabilirsiniz, ancak pilin büyüklüğüne göre, 8-14 saat sürebilir bu şarj işlemi. Daha hızlı bir seçenek evde bir hızlı şarj noktası kurmaktır. İngiltere’de hükümet bu kurulum maliyetinin %75’ini, max. 500 Pound, karşılamaktadır, ancak kurulum 1000 Pound civarında olmaktadır. Hızlı şarj cihazı bir pili, arabanın büyüklüğüne göre, 4 ila 12 saate kadar bir sürede şarj eder. Elektrikli bir arabayı şarj etmek, zaman içinde yakıt deposunu doldurmaktan çok daha ucuz olacaktır.
Maliyet sahip olduğunuz arabaya bağlı olacaktır, küçük pillere ve kısa menzillere sahip olanlar, yüzlerce kilometre seyahat edebilen büyük pillere sahip olanlardan çok daha ucuz olacaktır. İngiltere’de bir tüketici örgütünün yaptığı araştırma, ortalama bir sürücünün elektrikli arabayı şarj etmek için yılda 450 ila 750 sterlin arasında elektrik enerjisi ödemesi yapacağını göstermektedir.
Birçok yerel yönetim de İngiltere’de sokakta şarj noktaları kurmaktadır, üzerinde mavi ışık olan direklerde bu noktalar bulunmaktadır. Elektrikli arabalara sizi en yakın şarj noktasına yönlendirecek uygulamalar yüklenmektedir. Halen İngiltere’de 30 binden fazla şarj istasyonu bulunmaktadır. Bu sayının hızla artması beklenmektedir, örneğin 2019’da 10bin şarj noktası eklenmiştir. Halka açık şarj noktalarının kullanımı çok kolaydır, ancak çok sayıda farklı operatör vardır ve bunları kullanmak için bir sisteme üye olmanız gerekir. Bazıları erişim için her ay sabit bir ücret alır, bazıları kullandıkça öde sistemini sunar. Buralarda çok hızlı şarj sistemleri bulunuyor, 30 dakika içinde pilin %80’i şarj edilebilmektedir. 
Hemen kafanızda oluşan sorunun da cevabına bakalım, bir şarj ile ne kadar mesafe kat ederiz, tabii cevabı arabanızın türüne ve nasıl sürdüğünüze bağlı olacaktır, hızlı sürerseniz bu mesafe küçülür, dikkatli sürücüler bu mesafeyi uzatabilir. 
Halen kullanımda olan bazı elektrikli arabaların menzilleri şöyle;
Renault Zoe- 544km, Hyundai IONIQ- 310km, Nissan Leaf e-384km, 
Kia e Niro-453km, BMW i3 120Ah-293km.
Bizde de elektrikli araç kullanımına doğru adımlar atılmaya başlandığını yazımın başında aktarmıştım, bu kullanımın önemli bir bölümünün şarj etmek olduğunu dikkate alarak, devletin ve iş dünyamızın gerekli girişimleri yapma gereği tartışılmaz…