Dünya döndükçe değişiyor

Geçen hafta “Çarşı kime karşı” başlıklı yazımda alışveriş alışkanlıklarının hızlı bir şekilde değişeceğini ve dijital devrimin bir parçası olacağını söylemiştim.
Hatta bazı Avrupa ülkelerinde insansız çalışan mağazalar gördüğümden bahsetmiştim.
Bu konuyu biraz açmak istiyorum. Öncelikle gelişmiş kuzey Avrupa ülkeleri Norveç, İsveç, Danimarka ve diğer gelişmiş bazı ülkeler, refaha eriştikten sonra nüfus artış oranlarındaki düşüş nedeniyle azalan işgücünü bilim ve teknoloji ile karşılamak için büyük paralar ve bilimsel çalışmalar yapmaktadırlar.
Zaten e-ticarette de en hızlı gelişme gösterenler yine de bu ülkeler olmuştur.
İki yıl önce bu saymış olduğum ülkelerin hepsini ziyaret ettim ve insansız çalışan birçok sistemi bizzat görme fırsatı buldum.
Öncelikle bütün toplu taşıma araçlarında bilet alımı elektronik ortamda gerçekleşiyor ve hiç insan görmeden uçak, tren veya vapur gibi araçlarla seyahat edebiliyorsunuz.
Eğer yanınızda bu işleri bilen biri yoksa çok zorluk çekiyorsunuz ve yardım için beklemekten canınız çıkıyor.
Bilet alımı, koltuk ayarlamanız, havaalanına giriş, valizleriniz, kapılardan geçiş ve vizeniz bile elektronik sistemlerde okutulmak sureti ile gerçekleşiyor ve uçağa veya trene öyle binebiliyorsunuz.
Buralarda sistem artık oturmuş, giderek daha da teknolojik donanımlar ile güçlendiriliyor ve geliştiriliyor.
İnsansız gıda marketleri gibi alışveriş yerlerine gelince yani içeriye girdiğinizde ise pişman oluyorsunuz.
Zira elektronik kapılar üstünüze kapanıyor, mecbursunuz sistemi öğrenmeye ve becermeye yoksa geleneksel market aramak zorundasınız.
Alışveriş raflarında elektronik fiyat etiketlerine bakıp sepetin içine atıyorsunuz. Çıkışta iki türlü sistem var, ya otomatik küçük kasalardan veya büyük çıkış kasalarından. Kasada ürünü okutup kredi kartınız ile ödemeyi tamamladıktan sonra kapılar açılıyor ve öyle dışarı çıkıyorsunuz.
Tabii benim gibi beceremeyenler ise ya sepetine koyduğu malları geri bırakıyor ya da aval aval yardım gelmesini bekliyor.
Neticede bizim gibiler de küçük bir eğitim ile alışverişi gerçekleştirebiliyor.
Bu durum zincir market şubelerinde uygulamaya başlanmış ve giderek de yaygınlaşıyor.
Yani dünya döndükçe değişiyor, her şeyin değiştiği gibi alışveriş alışkanlıkları da hızlı bir şekilde değişmeye devam ediyor.
Bu arada, Antalya’da ve Muğla’da yazıyı yazdığım sırada da orman yangınları devam ediyordu.
Hayatım boyunca bu kadar uzun süren bir yangın görmedim ve ülke olarak çok üzüntü içerisindeyiz.
Her kafadan bir sesin çıktığı şu sıralarda bende konuya bilirkişi olmayayım ama kahrolduğumuz kesin.
Nefesimizi tuttuk bekliyoruz. Dileğim ve temennim yangınların bir an önce  sona ermesi..
Saygılarımla.