Yazılı ve görsel medyadan, ülkemiz gündeminde, Anayasa değişikliğinin yer aldığını izlemekteyiz.
9/11/1982 Tarih ve 17863 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın (Kısaca “Anayasa”) 17/05/1987 tarih ve 3361 sayılı Kanunun 3 üncü maddesi ile değişik 175’ inci maddesinde Anayasa’nın değiştirilmesine ilişkindir.
Anayasa’da, yine bu Anayasa’da öngörülen konu bakımından sınırlandırmalar dışında değişiklik yapılması olasıdır. buna göre; Anayasanın 1 inci maddesindeki Devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm, 2 nci maddesindeki Cumhuriyetin nitelikleri ve 3 üncü maddesi hükümleri değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif edilemez (Anayasa m.4).
Anayasa’nın değiştirilmesi, ya Anayasa’nın bir veya birkaç maddesinde değişiklik ya da Anayasa’ya yeni madde eklenmesi ile yapılabilir.
Anayasa değişikliğinin onay yetkisi Cumhurbaşkanı ve halk arasında paylaşılmıştır.
Anayasanın değiştirilmesi Türkiye Büyük Millet Meclisi (Kısaca “Meclis”) üye tamsayısının en az üçte biri tarafından yazıyla teklif edilebilir. Anayasanın değiştirilmesi hakkındaki teklifler Genel Kurulda iki defa görüşülür. Değiştirme teklifinin kabul yeter sayısı; Meclisin üye tamsayısının beşte üç çoğunluğunun gizli oyuyla mümkündür. Anayasanın değiştirilmesi hakkındaki tekliflerin görüşülmesi ve kabulü, bu maddedeki kayıtlar dışında, kanunların görüşülmesi ve kabulü hakkındaki hükümlere tabidir. Bu kapsamda, halkoylamasına, milletvekili genel ve ara seçimlerine ve mahalli genel seçimlere iştiraki temin için, kanunla para cezası dahil gerekli her türlü önlem alınır. Türkiye Büyük Millet Meclisi Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların kabulü sırasında, bu Kanunun halkoylamasına sunulması halinde, Anayasanın değiştirilen hükümlerinden, hangilerinin birlikte hangilerinin ayrı ayrı oylanacağını da karara bağlar.
Bu durumda, Meclis’de kabul edilen Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunlar Cumhurbaşkanlığı makamına iletildiğinde aşağıda belirtilen onay usulü uygulanır:
1. Cumhurbaşkanı Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları, bir daha görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisine geri gönderebilir. Meclis, geri gönderilen Kanunu, üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile aynen kabul ederse Cumhurbaşkanı bu Kanunu halkoyuna sunabilir.
2. Meclisce üye tamsayısının beşte üçü ile veya üçte ikisinden az oyla kabul edilen Anayasa değişikliği hakkındaki Kanun, Cumhurbaşkanı tarafından Meclise iade edilmediği takdirde, halkoyuna sunulmak üzere Resmî Gazetede yayımlanır.
Bu durumda;
a) Doğrudan veya Cumhurbaşkanının iadesi üzerine, Meclis üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu ile kabul edilen Anayasa değişikliğine ilişkin kanun veya gerekli görülen maddeleri Cumhurbaşkanı tarafından halkoyuna sunulabilir.
Halkoyuna sunulan Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunların yürürlüğe girmesi için, halkoylamasında kullanılan geçerli oyların yarısından çoğunun kabul oyu olması gerekir.
b) Halkoylamasına sunulmayan Anayasa değişikliğine ilişkin Kanun veya ilgili maddeler Resmî Gazetede yayımlanır
Meclisçe üye tamsayısının en az üçte iki çoğunluğun oyu ile kabul edilen Anayasa değişikliği söz konusu olduğunda, Cumhurbaşkanı tarafından bu değişiklik blok olarak halkoylamasına sunulmayabilir. Cumhurbaşkanı Anayasa değişiklik kanununun bazı maddelerini onaylayabilir, diğer maddelerini ise halkoylamasına sunabilir.
Ailenizle birlikte esenlik ve mutluluklar diler, en içten saygılarımızı sunarız.
Kutlama: EKOHABER Gazetesi’nin 26’ncı kuruluş yıldönümünde, tüm yönetici ve çalışanlarına başarı ve mutluluk dileklerimizi iletir, en içten saygılarımızı sunarız.
