banner34

banner50

banner6

04.01.2021, 20:01

2020 piyasalarda ralli yılı oldu


2020 yılında sağlık sektörünü olduğu gibi ekonomileri de derinden etkilemiştir. Bu nedenle 2020 tüm dünya ekonomileri için belirsizliğin ve risklerin hızla arttığı bir yıl olagelmiştir. Özellikle yılın ilk çeyreği tüm dünya ekonomileri için ciddi gelir kayıplarının yaşandığı bir dönem olmuştur. Söz konusu kayıplar üzerine Amerikan Merkez Bankası (FED) ve Avrupa Merkez Bankası (ECB) gibi büyük merkez bankaları piyasaları rahatlama adına büyük miktarlarda parasal genişleme politikalarını devreye sokmuşlardır. Öte yandan hükümetler de ekonomilerde salgın kaynaklı durgunluğu azaltma adına peşi sıra teşvik paketleri uygulamaya koymaya başlamışlardır. Söz konusu bu parasal genişleme hamleleri ve teşvik paketlerinin ardından tüm dünyada finans piyasaları reel piyasaların aksine hızlı bir yükselişe geçmiştir. 2020 yılı finans piyasalarının adeta ralli yaptıkları ve Covid-19 krizini fırsata çevirdikleri bir yıl olmuştur.
Peki Türkiye’de 2020 yılını finansal piyasalar nasıl geçirdi? Bunun için bu piyasaların 2020 performanslarını ve piyasalar için 2021 beklentilerini gelin daha yakından inceleyelim.
BORSA
2020 yılında salgın kaynaklı kriz beklentisine rağmen 1147,00 endeks değeri ile yıla merhaba diyen ve aşağıdaki grafikte mavi ile temsil edilen BİST 100 endeksi yıl bazında yatırımcısına ortalama %30’luk bir getiri sağlarken BİST 30 endeksi ise ortalama %18’lik bir kazançla yılı tamamlamış görünmektedir. Genel olarak borsanın 2020 yılı içerisinde dalgalı bir seyir izlediği söylenebilir. Fakat bu süreçte salgın nedeniyle alınan önlemlerin kademeli olması ve hükümet tarafından firmalara yönelik uygulanan destekleme politikaları her iki endeksi de olumlu anlamda destekleyen gelişmeler olmuştur. Öte yandan son aylarda Covid-19 aşılarına yönelik olumlu global gelişmelerin de tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de borsanın yükselip rekor kaydetmesindeki payı oldukça büyüktür. 2021 yılında yine aşı cephesinden gelen olumlu gelişmelerle birlikte salgının ekonomiler üzerindeki kısıtlayıcı etkilerinin azalacağı ve bununla birlikte BİST 100 ve BİST 30 endekslerinin yükselişe devam edeceği beklentisi hâkimdir. Özellikle de piyasaların ekonomi yönetimine duyduğu güvendeki artışlar, bankacılık sektöründeki normalleşme ve global piyasalardaki iyimserlik bekleyişleri nedeniyle 2021’de BİST 100 endeksinin 1720-2000 aralığına kadar yükseleceği tahmin edilmektedir.

Grafik 1. 2020 yılında BİST 100 ve BİST 30 Endekslerinin Seyri
DÖVİZ PİYASASI
2020’de yıl boyunca Euro (EURTRY) %38.37’lik kazancı ile Sterlin (GBPTRY) ve Dolar’ın (USDTRY) sırasıyla %31.27’lik ve %25.21’lik getirilerini geride bırakmayı başarmıştır. Dolarda özellikle yıl sonuna doğru TCMB’den gelen sıkı para politikası duruşu ve fiyat istikrarı vurgusu ile geri çekilme olduğu gözlemlenmiştir. Bu gelişmelerle birlikte ekonomi yönetimince gerçekleştirilecek reformların belirginleşmesi ve TCMB faiz artırımı sonrası yurt dışı fon girişleri ile birlikte dolar kurunun 2021 yılının özellikle ilk yarısında 7,50-7,90 bandında yatay bir seyir izleyeceği beklentisi hâkimdir. Yılın ikinci yarısında ise ülkelerin borçlarındaki artışın belirginleşmesi ile birlikte doların da hareketlenebileceği düşünülmektedir. Özellikle 2021 yaz aylarından itibaren Türkiye ekonomisinin dış borç miktarı ve enflasyon bekleyişlerindeki bozulmalar da dolar kurunun yükselmesinde etkili olacak gibi görünmektedir. Ayrıca piyasa yatırımcıları yeni yılda global arenada bir problem oluşmaz ve herhangi bir jeopolitik risk ortaya çıkmaz ise kısa vadede dolar kurunda yeni rekorların yaşanmayacağı görüşünde. Dolar’daki düşüş ile birlikte FED’in de daha kontrollü ve yavaş hareket etmesi ve Euro bölgesi politikalarında da çok ciddi değişme beklentisi olmadığından 2021’in ilk çeyreğinde zayıf Dolar etkisi ile birlikte hem Euro hem de Sterlin’de yükseliş beklenmektedir. Bu bağlamda Euro’da 2021’in ilk çeyreğinde 9,50 ve 9,65 TL kısa vadeli direnç ve 9,00 ve 9,20 destek seviyeleri izlenebilir.

Grafik 2. 2020 yılında Dolar, Euro ve Sterlin’in Seyri
KRİPTO PARA PİYASASI
Hiç kuşkusuz 2020 yılı kripto paraların ve onlara yatırım yapan yatırımcıların yılı oldu. Hatta öyle ki 2020 yılı kripto paraların adeta dönüm noktası olmuştur. Özellikle Dünya Sağlık Örgütü’nün banknotların virüs riski taşıdığı uyarısının ardından kripto paralara olan ilgi yılın ikinci yarısından itibaren daha da artış gösterdi. Yılın ikinci yarısında artan enflasyonla birlikte fonlarının değerini korumak isteyen kurumsal firmaların kripto paralara çok yoğun ilgisi olmuştur. Söz konusu ilgi ve artan taleple birlikte Ağustos ayından itibaren kripto para piyasası adeta yükselişe geçerek yıl içinde birçok kez yeni rekorlara imza atmıştır. Yılsonu itibariyle 755.51 seviyesine ulaşan piyasa yıl içinde tüm geleneksel finans ürünlerinin getirilerini açık ara farkla geride bırakarak 2020 yılı içerisinde yatırımcısına %168.56’lık bir kazanç sağlamıştır. Kripto paralar içerisinde sırasıyla Ethereum ve Bitcoin en çok kazanç sağlayan kripto para birimleri olmuştur.

Grafik 3. 2020 yılında Kripto Toplam Piyasa Değerinin Seyri
ALTIN ve GÜMÜŞ PİYASASI
Altın fiyatları 2020 yılında yükseliş trendinde olmuştur. Özellikle Mart 2020’de piyasalarda yaşanan sert düşüşlerin hemen ardından altın her zamanki gibi güvenli liman olarak görülmeye devam etmiştir. Ağustos ayına kadar ciddi bir yükseliş trendine sahip olan altın bu tarihten itibaren düşüş trendine geçmiştir. Altındaki söz konusu düşüşün en önemli nedeni piyasa yatırımcılarının ve özellikle de kurumsal firmaların kripto paralara olan ilgisiydi. Piyasada çok yüklü miktarlarda kripto para satın alınması ile birlikte altın talebinde yoğun azalmalar gözlenmiştir. Özellikle ABD seçimlerinin olumlu sonuçlanması ve Covid-19 aşıları ile ilgili yaşanan olumlu gelişmeler son dönemlerde altın talebinin önemli derecede azalmasına neden olmuştur. Brexit’in piyasada yarattığı olumlu hava altı fiyatlarındaki gerilemeyi bir nebze de olsa azaltmış görünse de TCMB’nin fiyat istikrarını sağlamaya yönelik attığı adımlar ve Cumhurbaşkanı liderliğinde gerçekleşen ekonomide reform girişimleri Türkiye’de de son dönemde altın fiyatlarında gerileme yaratan etkenler olmuştur. 2021 yılı içerisinde altında yukarı yönlü sadece tepki hareketleri beklenmekte yıl genelinde tıpkı dolar kuru gibi altının da yataya yakın bir seyir izleyeceği düşünülmektedir.

Grafik 4. 2020 yılında Spot Altının Seyri
Altın ve Dolar’daki riskli hareketlilik nedeniyle yatırımcıların 2020’de Gümüş piyasasına yönelmesiyle Gümüş fiyatlarında önemli artışlar görülmüştür. Her ne kadar son dönemde Altın gibi yatay bir seyir izlese de yıl genelinde Gümüş yatırımcısına Altın’dan daha fazla kazandırmıştır. Özellikle 2021’in ilk çeyreğinde aşı cephesinden gelecek iyi haberlerle Gümüş’te yükseliş trendinin daha da artacağı bu nedenle 2021’de yine Altın’dan daha fazla kazandıracağı öngörülmektedir.

Grafik 5. 2020 yılında Gümüş KFS’lerin Seyri


Popüler Yatırım Araçları Bazında Bir Değerlendirme
Cointelegraph (2020) Türkiye’de 1 Ocak-1 Ekim 2020 tarihleri arasında yatırımcılara en çok kazandıran yatırım araçlarının Türkiye için bir analizini yapmıştır. Analizde 1 Ocak 2020 günü elinde 10.000 TL olan bir vatandaşın bunu her bir yatırım aracına ayrı ayrı yatırması durumunda 1 Ekim 2020 itibariyle yatırımının son durumu üzerinden % kazancının ne olduğu hesaplanmıştır. Ben de 2020’nin en çok kazandıranları için Cointelegraph (2020)’ın yaptığına benzer bir analizle popüler yatırım araçlarının 1 Ocak 2020-31 Aralık 2020 tarihleri arasındaki getirilerini hesapladım. Grafik 6’da da görüldüğü gibi 2020’nin en çok kazandıranı altın veya dolar değil aksine %687,61’lik değer kazancı ile Ethereum (ETC) kripto para birimi olmuştur. %477,2’lik kazancı ile Ethereum (ETC)’u Bitcoin izlerken %82,07’lik kazancı ile Gümüş Ons en çok kazandıran üçüncü yatırım aracı olmuştur. Gümüş Ons’u sırasıyla Gümüş Gram, Altın Gram, Altın Ons, Euro, İngiliz Sterlini ve Dolar takip etmiştir.

Grafik 6. Çeşitli Yatırım Araçlarının 2020 Yılı Getirileri
2020 yılını yatırım araçlarının kazançları açısından genel olarak yorumlamak gerekirse, Türkiye için 2020’nin kripto para piyasasının oldukça yükselişte olduğu bir yıl olduğu aşikardır. 2020 kripto paraya yatırım yapan yatırımcının yüzünü fazlasıyla güldürmüş görünmektedir. Analizde dikkat çeken bir diğer sonuç da Gümüş’ün yatırımcısına sağlamış olduğu kazanç olmuştur. Söz konusu 9 aylık süreçte Gümüş yatırımcısına güvenli liman olan Altın’dan neredeyse %25 daha fazla getiri sağlamıştır.
Bir diğer popüler yatırım aracı olan yatırım fonlarının getirilerini de Grafik 7’den takip etmek mümkündür. Grafiği incelediğimizde 2020 yılında Türkiye’de yatırımcısına en yüksek kazancı sırasıyla kıymetli maden fonları, serbest fonlar ve hisse senedi fonlarının sağladığını görmekteyiz.

Grafik 7. Yatırım fonlarının 2020 yılı getirileri


2020’de yatırımcının mevduat faizinden kazancı ne olmuştur? Bunun için yaptığım ikinci bir analizde 1 Ocak 2020’de bankaya 10.000 TL yatırmış olsaydım, 31 Aralık itibariyle kazanç veya kaybım ne olurdu bunu hesapladım. Elde ettiğim sonuca göre mevduat faizi bana %9 düzeyinde bir getiri sağlamış olacaktı. Yukarıda değindiğim finansal araçların getirileri ile kıyaslandığında mevduat faiz getirisi çok düşük düzeylerde kalmış görünmektedir. Fakat TCMB’nin 24 Aralık 2020 tarihli son PPK toplantısındaki politika faiz artırımından sonra 2021 yılında banka mevduat faiz ve getirilerinde yukarı yönlü yükseliş olacağı çok açıktır.

Grafik 8. Mevduat Faizinin 2020 yılı getirisi

Yorumlar (0)
12
kapalı
banner35
Günün Anketi Tümü
ABD Doları’nda yıl sonu beklentiniz nedir (TL) ?
ABD Doları’nda yıl sonu beklentiniz nedir (TL) ?
banner18
banner51