15 milyon yabancı para varlığı ve kredi kısıtlaması

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK) 24.6.2022 tarih ve 10250 sayılı kararını 26.6.2022 tarihli epey detaylı bir basın açıklaması ile kamuoyunun bilgisine sun­muş, daha sonra 07.07.2022 tarih ve 10265 sayılı bir kararla, anla­şılamayan konularda açıklamalarda bulunmuştur. Söz konusu karara göre:

I. Bankalar ve finansal kuruluşlar dışındaki şirketlerden bağım­sız denetime tabi olanların:

a. Kredi başvurusu yaptıkları tarih itibariyle yabancı para (YP) nakdi varlıkları TL. karşılığı 15 milyon TL’nin üstünde ise ve

b. Bu şirketlerin YP nakdi varlıklarının VUK ve ilgili düzenleme­leri uyarınca düzenlenip vergi dairesine sunulmuş olan (geçici vergi dönemleri dahil) son güncel finansal tablolarına göre aktif toplamından veya son bir yıllık net satış hasılatından büyük ola­nın %10’unu aşıyorsa

Bu şirketlere TL cinsinden yeni bir nakdi ticari kredi kullandırıl­mayacaktır.

Şirketlerin YP nakdi varlıkları nelerdir?

1. Altın dahil efektif döviz

2. Bankalardaki YP mevduatı

3. T.C tarafından ihraç edilen eurobondlar dışında kalan, yurtiçi veya yurtdışı şirketlerce çıkarılan menkul kıymet ve hisse senet­leri varlıkları

4. Altın veya dövize endeksli, ya da bunlara ilişkin endeksleri takip eden borsa yatırım fonu katılma payları

5. Yurtdışı yerleşiklerle yapılan YP cinsinden ters repo işlemleri

6. Bankalarla yapılan swap işlemleri kapsamında spotta TL temin etmek üzere bankalara (altın dahil) döviz olarak verilen YP varlıklarıdır.

II. Bankalarla şirketler arasında yapılan swap işlemlerinde spotta (altın dahil) döviz verip TL borçlanılan tutarlar da TL cinsin­den nakdi kredi sayılır.

III. KGK tarafından yayımlanan muhasebe ve finansal rapor­lama standartları çerçevesinde konsolide finansal tablo hazır­lama zorunda olan şirketlere:

a. I (Birinci) maddeye göre değerleme, KGK kararlarına göre yetkilendirilmiş bağımsız denetim kuruluşlarınca denetlenmiş konsolide tablolar üzerinden fakat şirketin yurt dışı bağlı ortaklık ve iştirakleri dahil edilmeden yapılacaktır.

b. Ancak bankalar ve finansal kuruluşlar dışında kalan konsoli­dasyona tabi yurt içindeki bağlı ortaklıkları ve iştirakleri hesapla­maya dahil edilecektir.

c. Bu çalışmaya göre ana ortaklık TL kredi kullandırılmasına uygun değilse, yalnızca ana ortaklık için kredi sınırlaması uygula­nır. Diğerlerine kullandırılacak krediler için hesaplamalar ayrı ayrı yapılacaktır.

Son BDDK kararı görüldüğü gibi yumuşatılmıştır. Aksi tak­dirde şirketlerin faaliyetlerinde aksamalar olacak ve ülke ekono­misinde büyük zararlar meydana gelecekti. Böyle bir yumuşatıcı karar bana göre iyi olmuştur.

IV. Kredi sınırlandırmasına istisna olarak YP cinsinden kredi kul­lanamayan şirketler, bankaya kredi başvurusunda bulunduğu ta­rihten itibaren 3 aylık dönem içinde

a. YP net pozisyon açığı olduğunu ve tutarını beyan etmeleri şartıyla

b. Yalnızca başvuru tarihini izleyen 3 aylık dönemdeki, söz ko­nusu beyan edilen pozisyon açığı ile sınırlı olmak üzere

c. TL. cinsinden nakdi ticari kredi kullandırılabilmesine

d. Söz konusu beyandaki pozisyon açığının doğruluğu YMM tarafından onaylanarak bankaya belgelendirilmesi kabul edil­miştir.

V. Başlangıç tarihi 30.06.2022 sayılarak KMH ve rotatif krediler, kurumsal kredi kartları toplam kredi bakiyesi başlangıç kabul edilecektir. Her ay sonu bakiyelerindeki artış yeni kullandırım ola­rak kabul edilecek ve kredi kullandırım sınırlamalarına yönelik kontroller yapılarak, gerekli bilgi ve belgeler temin edilecektir.

VI. Kredi kullanan şirketin

*.YP nakit varlıklarının TL karşılığı 15 milyon lirayı aşmıyorsa,

*.TL karşılığı 15 milyon lirayı aşsa bile finansal tablolardaki aktif toplamı veya son bir yıllık net satış hasılatından büyük olanının %10’unu geçmiyorsa,

*. Sınırlamalara takılsa ve kredi kullanması mümkün olmasa bile yalnızca kredi başvuru tarihini izleyen 3 aylık dönemdeki YP net pozisyon açığı ile sınırlı olmak üzere yeni kredi kullanımında bulunabilir.

Burada belirtilen sınırlamalar ve kurallar her 3 ayda bir kontrol edilecek. Bu şartlara uyulup uyulmadığı bağımsız denetim kuru­luşlarınca ya da YMM’lerce onaylanmak suretiyle teyit edilecektir.

VII. Bağımsız denetim yükümlülüğü 2022 yılı sonunda başla­yacak şirketler kısıtlamalara tabi olmayacaktır.

VII. Banka, kredi alma veya almama konusunda herhangi bir şüpheye düştüğü takdirde, SMMM, YMM veya bağımsız denetim kuruluşunca onaylı bir belge getirilmesi için bir (1) aylık bir süre tanıyacak ve gelen rapora göre hareket edecektir.

IX. Kurumsal kredi kartları ile kullandırılan krediler, DBS vasıta­sıyla nakde dönüşen krediler, üçüncü şahıslara ödeme garantisi ve tedarikçi finansman kredileri, tazmin edilen TL. gayrinakdi kredi bedelleri, yeniden yapılandırılan veya yeniden yapılan­dırma kapsamında kullandırılan krediler bu kararın uygulanma­sından muaf tutulmuştur.

X. Muaf tutulmayan kredileri, bankaların yurtdışı şubeleri ka­nalıyla yurt içinde kullandırması halinde kredi kısıtlandırmasına tabi olacaktır.

XI. Finansal kiralama, faktöring ve finansman kuruluşları da 01.08.2022 den itibaren yaptıkları işlemlerde kredi kısıtlamasına tabi olacaklardır.

XII. YP nakdi varlık hesaplamasında T.C Merkez Bankası döviz alış kuru kullanılacaktır.

Bu açıklamalardan sonra kredi kısıtlaması daha anlaşılır hale gelmiştir.